Asset 14

Robin Williams

Wat was er eerder, de depressie of de acteur? Acteren is moeilijk, maar dit werk lijkt ook de zwaarmoedigen aan te trekken. Mensen die diep bij zichzelf moeten graven. Het blijft altijd weer vreemd om de treurige verhalen van achter de schermen te horen, als we de zelfverzekerde, warme, alles overwinnende acteur in ons hoofd hebben. Wie had zien aankomen dat Philip Seymour Hoffman aan de heroïne verslaafd was? Dat Heath Ledger een wrede mix van slaappillen slikte? Met zoveel succes, zoveel talent, zoveel charme?

Ik werd vanochtend door mijn radio gewekt met het nieuws over Robin Williams. Zelfmoord door verstikking, waarschijnlijk. Eigenlijk wilde ik me meteen weer omdraaien. Buiten regende het pijpenstelen en rommelde het onweer, om nog eens te benadrukken wat voor treurige nieuwszomer het tot nu toe is. Het bericht raakte me verrassend diep – zoals ik eerder dit jaar ook oprecht geschokt was door het overlijden van Seymour Hoffman. Misschien omdat ik nu oud genoeg ben om een band met overleden beroemdheden te voelen – anders dan met Eleanor Parker of Peter O’Toole. De dood van Williams voelt als het verlies van een vriend; of op z’n minst een goede kennis.

Zijn films hebben mij opgevoed. Hij leerde me met Mrs. Doubtfire dat familie het belangrijkste is, toonde me de schoonheid van rebellie in Dead Poets Society, en vertolkte een heel leven vol liefde en verdriet in The World According to Garp. Ik ontdekte een patroon in zijn films: van Good Morning Vietnam tot Awakenings, en van Aladdin tot het minder geslaagde Patch Adams: altijd was hij de luis in de pels, die het zure establishment opschudde met humor, warmte en heel veel energie. Het was dan ook niet verrassend dat juist hij gecast werd als Peter Pan in Hook. De conservatieve schoolhoofden, legercommandanten en ziekenhuisdirecteuren stonden steeds weer met de armen over elkaar hoofdschuddend toe te kijken terwijl hij jonge mensen opzweepte met zijn capriolen. Op die manier vertolkte hij de American Dream, een figuur die wars is van autoriteit en zijn dromen compromisloos najaagt, hoewel hij in Dead Poets Society benadrukte dat je niet moet doorschieten in je fanatisme. Hij was de gekke, wijze vader. Ook ver buiten de Verenigde Staten herkenden we ons in dit sentiment.

Zijn hoogtepunt beleefde Williams met Good Will Hunting, mijn favoriete film. Het script van Matt Damon en Ben Affleck deed hem tot ongekende hoogten stijgen, als de psychiater Sean Maguire. De eerste interactie tussen Williams en Damon, de speech op het bankje in het park en de scène waarin de mentor zijn leerling van alle schuld vrijwaart zijn van een grote schoonheid. Hij kreeg er een Oscar voor. Ik weet nog goed hoe ik de film met mijn vader keek en we allebei moesten huilen. All this shit, it’s not your fault.

Natuurlijk was het geen perfecte carrière. Williams balanceerde altijd op het randje van het melodrama, en soms viel hij aan de verkeerde kant, zoals met het drakerige What Dreams May Come. Ik was ook geen fan van de paradigmawisseling van begin jaren ’00, toen hij plotseling in Insomnia en One Hour Photo de slechterik speelde. Zijn stand-up comedy was me ook te schreeuwerig en onnodig plat, hoewel zijn imitatie van een beffende man (met zijn harige arm) wel legendarisch is.

De laatste jaren verdween hij uit beeld. Hij dook even op in Louie, in een prachtige aflevering over de dood. Onlangs luisterde ik een interview met hem op de WTF-podcast, waarin hij openhartig vertelt over zijn verslavingen. Zijn optimisme in dit gesprek heeft iets geforceerds, en opeens begrijp je waar al die energie vandaan komt. Als je een grote vuilnisbelt moet verbergen, heb je een hoge muur nodig.

Er is een scène in Dead Poets Society (een film die in retrospectief veel over Williams zegt) waarin hij als de leraar Keating een verlegen jongen (Ethan Hawke) diep bij zichzelf laat graven, waarop zijn leerling een donker gedicht improviseert. De waarheid is een deken die ons nooit helemaal zal bedekken, hoe erg je ook woelt en trekt. Op een bepaalde manier staat de gevoelige leerling symbool voor Williams’ privépersoon, net zoals de harde Will Hunting. Williams speelde steeds de verlossende leraar die hij zelf zo wanhopig zocht.

Het is treurig dat Williams het uiteindelijk verloor, maar ik ben dankbaar voor het gevecht dat hij geleverd heeft. Het enige wat ons rest, is te leven naar zijn filosofie. Zoals hij in Dead Poets Society zei: “Seize the day, boys. Because, believe it or not, each and every one of us in this room is one day going to stop breathing, turn cold and die.”

Mail

Rutger Lemm is schrijver, grappenmaker en scenarist. In 2015 verscheen zijn debuut, 'Een grootse mislukking'. Hij is een van de oprichters van Hard//hoofd.

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen