De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen jaar bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week zes commentaren van onze redacteuren, een greep uit de tweede helft van 2012.
Commentaar
StemWijzer: stem wijzer
Op het moment van schrijven hebben exact 1,540,547 personen de StemWijzer ingevuld. Er valt veel aan te merken op de methode die de StemWijzer hanteert. Eén van de eerste stellingen die op mijn scherm verscheen, was direct misleidend: "Het aantal leden van de Tweede Kamer moet 150 blijven". Stel nu dat ik méér parlementsleden nodig acht om de regering goed te kunnen controleren? Geen al te gek idee, toch? In dat geval klik ik op "oneens". Toch stuurt de StemWijzer mij dan enkel richting partijen die de huidige crisis aangrijpen om het parlement, ons democratisch controle-instrument, te verkleinen. StemWijzer: fail.
Los van het feit dat de stellingen af en toe rammelen, is er ook heel wat af te dingen op de manier waarop kiezers de StemWijzer invullen. De StemWijzer geeft, nadat je hem hebt ingevuld, ook de statistieken per stelling weer. De respons op één stelling is erg verontrustend: "De bouw van nieuwe moskeeën moet stoppen." Zo'n 51% van die anderhalf miljoen Nederlanders is het daar tot nu toe mee eens. Zo'n 16% weet het niet en 32% is het oneens.
Je kunt allerlei motivaties bedenken waarom je achter de stelling zou kunnen staan. Er is al zoveel leegstand dat er überhaupt niet meer bijgebouwd moet worden in dit land. Mensen zijn misschien niet tegen moskeeën, maar zien graag een meer Nederlandse bouwstijl. Maar zijn dit argumenten die opwegen tegen het grote goed van godsdienstvrijheid? Zelfs Geenstijl zegt dat deze stelling inhoudsloos is omdat hij botst met de vrijheid van religie.
De antwoorden schetsen een beeld van Nederland dat er ongeveer als volgt uitziet: lekker winkelen op zondag en morrel verder niet aan onze zorg, onze hypotheekrenteaftrek en onze basisbeurs. Maar andermans godsdienstvrijheid kan 51% van ons gestolen worden. Nederland: fail.
Door Eeva Liukku
Rolmodel
Dylanmania
Diederik Samsom houdt van Jan Smit. Ik vind dat dat moet kunnen. Matthijs van Nieuwkerk lijkt er echter moeite mee te hebben. Hij hoopt dat Diederik ook van Bob Dylan houdt. Want tja, als je van Dylan houdt dan heb je nou eenmaal het hart op de goede plaats. De 71-jarige troubadour heeft een nieuw album uit en daar moest met de mogelijk nieuwe leider van het land natuurlijk even bij stil worden gestaan.
De plaat heet Tempest en er staat een nummer op over de Titanic en een rouwlied voor John Lennon. "Lekker actueel dus weer", merkte mijn vriendin op. Maar je mag er niet lichtzinnig over doen, we hebben het hier wel over Bob Dylan. Overal krijgt Tempest tienen en vijf sterren, wat dus betekent dat beter feitelijk onmogelijk is. De Volkskrant kopte zelfs "Bob Dylans allerbeste plaat". Blijkbaar verslaat Tempest dus niemendalletjes als Highway 61 Revisited, Blonde On Blonde en Blood On The Tracks. Enige nuance is echter op z’n plaats, want in de recensie zelf wordt gesproken over "één van zijn allerbeste platen". Dylan heeft dus nog andere allerbeste platen, waarvan sommige mogelijk allerbeter zijn dan andere.
Drie dagen na Samsom mogen Jan Donkers en Mart Smeets bij Matthijs aanschuiven om Tempest te duiden. Behalve de verkiezingen is er immers geen belangrijker onderwerp dan deze plaat. Donkers – die ooit Kraftwerk uit een lijst van muziekvernieuwers stemde, vanwege ‘te blank’ – zegt dat hij Tempest niet vijf, maar vier ballen zou toebedelen. Waarom wordt echter niet duidelijk. Het enige dat hij over het album te melden heeft, is dat Dylan verstaanbaar is. Smeets wil weten of ook mensen jonger dan dertig het album gaan kopen. Ik ben een Dylanofiel vanaf mijn dertiende, maar als Mart ergens opgewonden van wordt, wil ik er niks meer van weten. Zo werken die dingen.
Tempest is een meer dan aardige toevoeging aan het Dylan-oeuvre voor wie reeds alles van de man in de kast had staan, maar wie hier een meesterwerk in hoort, wil wel erg graag deugen, of dementeert gewoon. In Jan Smit-fans heb ik hoe dan ook meer vertrouwen.
Door Kasper van Royen
Commentaar
Taalkundige gemakzucht
De smiley bestaat deze week dertig jaar. Niet het gele lachende psychedelische rondje, maar de zogeheten 'emoticon'. Twee jaar voor mijn geboorte en vijftien jaar voordat internet gemeengoed werd, schreef professor Scott Fahlman van een universiteit in Pittsburgh een bericht naar een online elektronisch bulletin board met daarin het eerste gebruik van interpunctie als gezichtsuitdrukking: "I propose the following character sequence for joke markers: :-) Read it sideways."
En zo ontstond er een manier om te voorkomen dat men cynische grappen verkeerd las, en om met drie leestekens ons medeleven uiten. Taalkundige gemakzucht, zo’n emoticon, voor de inspiratieloze scribent, die hiermee de mogelijkheid krijgt om simpelweg een kutopmerking op te schrijven, die door de tactische plaatsing van een dubbele punt en een haak - soort van – aan valsheid inboet. Soort van.
Wat professor Fahlman niet voorzag, was de doos van Pandora die werd opengereten met zijn uitvinding van de smiley. Dertig jaar na dato is er inmiddels een keur aan mogelijkheden, en zijn de emoticons gekleurd, geanimeerd, en geïntegreerd. Toegegeven, er is een tijd geweest waarin ook ik graag een Hyves bericht stuurde aan vriendinnen met daarin een leger aan zachtjes heen en weer wiegende, stonede rastabananen. Hi-la-risch vonden we het. Maar het duurde niet lang voordat de lol er volledig af was. Inmiddels heb ik de smiley volledig uit mijn eigen schriftuur geschrapt. Sterker nog, ik ben zeer op mijn hoede voor mensen die veelvuldig gebruik maken van emoticons, omdat ze snel afbreuk doen aan de potentiële romantiek van het geschreven woord. Zeg nou zelf: “Schatje, ik wil je vanavond zien!” kan leuk zijn. Maar niet als het wordt gevolgd door dit:
Door Ava Mees List
Nieuws in Beeld
Machtige Media
Vallende Sterren
Er zijn van die dingen waar je het liefst helemaal niets mee te maken zou hebben maar waar je helaas toch onvermijdelijk mee wordt geconfronteerd. In de categorie kauwgom onder je schoenen, overvolle treinen en het beleid van Halbe Zijlstra: televisieprogramma’s waarin BN’ers een kunstje doen. Van vrijwel elk programma waarin vroeger ‘gewone’ Nederlanders zaten, hebben de De Mollen en Oerlemansen gedacht: dat kan ook met Sterren. (Sterren moet je daarbij ruim nemen: Jody Bernal is een Ster, Monique Smit, de zus van, ook.)
Wat Sterren zoal ‘kunnen’: hun kennis tentoonspreiden (De Slimste Mens), door labyrinten rennen (Wie is de Mol?), stijldansen (Strictly come Dancing), kunstschaatsen (Sterren Dansen op het IJs) en recentelijk dan ook schoonspringen. Als je nog niet eerder hoorde van Sterren Springen, laat het idiootgeniale concept dan even tot je doordringen: Bekende Nederlanders (als terror Jaap en Kleine Viezerik) klimmen huiverend een heel erg hoge duikplank op, begeleid door commentaar van Gerard Joling, en krijgen vervolgens punten voor hoe knap en elegant ze in het zwembad terechtkomen. De meesten kunnen er niets van, dat is de hele lol ervan. Patty Brards ‘dodensprong’, leedvermaak in z’n puurste vorm, is een YouTube-hit.
Als je dit ziet en ook denkt “in een wereld waarin we dit massaal leuk vinden wil ik niet leven”, dan is er slecht nieuws: Reinout Oerlemans gaat het format aan andere landen verkopen. En die andere landen schijnen, zeker zodra ze Patty zien, dolenthousiast te zijn.
Kunnen we dit niet stoppen? Is het niet al erg genoeg dat Nederland Big Brother over de wereld heeft verspreid? Zit onze koopmansgeest zo diep verankerd dat we al onze wanproducten willen slijten, als er maar een markt voor is? Ja, Sterren Springen is even grappig, maar op de manier dat een McDonald's maaltijd even lekker is. Daarna: schaamte, leegte. Variërend op Hirsch Ballin zou ik Oerlemans willen zeggen: “Doe dit de Sterren niet aan, doe dit de mensheid niet aan.”
Volgens Gerard Joling zal het moeilijk zijn nieuwe Sterren bereid te vinden om de duikplank te betreden. Maar waarschijnlijk is het blik met Sterren even onuitputtelijk als hun aandachtsdrang. Hoe dieper hun carrière in het slop zit, hoe hoger (of lager) ze willen springen. Dat zal elders hetzelfde zijn als hier. En zo vult het primetime slot zich wereldwijd met buitelende Sterren. Tot zelfs de meest argeloze kijker in de binnenlanden van Oezbekistan aan zijn vrouw vraagt "waar kijken we vanavond naar?" en als antwoord krijgt: "Vallende Sterren."
Door Emy Koopman
Commentaar
The Rotterdam Job
Kunstroof! Zeven schilderijen gestolen uit de Kunsthal in Rotterdam! Toen ik op dinsdagochtend 16 oktober de koppen in de kranten zag schoten er direct scènes uit Hollywoodfilms door mijn hoofd. Hoe kon dit gebeuren? Ik stelde me boeven voor in zwarte maillots, die behendig een web van laserstralen ontweken (Catherine Zeta-Jones in The Entrapment), complexe operaties van internationale kunstdieven (Pierce Brosnan in The Thomas Crown Affair) of toch tenminste iets met een ensemblecast van criminelen (Ocean’s Twelve) en een spectaculaire vluchtscène (The Italian Job). Niets van dat alles.
Op beelden die SBS6 op 19 oktober naar buiten bracht, zien we twee wazige figuren met rugzakjes doodgemoedereerd het museum binnenwandelen zonder zelfs maar de deur achter zich dicht te doen. Je ziet ze heen en weer lopen, hun buit rustig opstapelen en vervolgens verdwijnen in de nacht. Geen laserstraal of maillot te bekennen – zelfs voor hondsbrutale kunstdieven blijkt het oud-Hollandse adagium ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’ op te gaan. Datzelfde geldt kennelijk voor het beveiligingssysteem van het museum.
Dat dit werkelijk ‘state of the art’ was waag ik dan ook te betwijfelen. De directeur van de National Portrait Gallery in Londen sprak zijn sympathie uit, maar voegde er wel aan toe dat zíjn museum onlangs nog alle beveiliging had laten vernieuwen, ten behoeve van een diefstalgevoelige Lucian Freud-tentoonstelling. BURN.
Maar niemand heeft het erover waar de Kunsthal adequate beveiliging in godsnaam van had moeten betalen. Nederlandse musea zijn zwaar afhankelijk van subsidie, en investeren liever in een prestigieuze tentoonstelling dan in nieuwe bewegingsdetectoren.
De diefstal van deze kunstwerken is een tragedie, en het is nog niet eens duidelijk wat de schade is op internationaal pr-gebied. Ik hoop maar dat het Van Gogh Museum, dat onlangs zijn deuren sloot voor een grote verbouwing, ook wat geld te besteden heeft aan een strak beveiligingssysteem. Met laserstralen graag. Als het om onze nationale trots gaat kan het niet Hollywood genoeg zijn.
Door Sanne Rispens
Ver weg
Shevchenko’s tand
De Oekraïense feministe Inna Shevchenko verloor zondag in Parijs een tand nadat zij getooid met een nonnenkap en met ontblote borsten een tegen het homohuwelijk demonstrerend gezelschap tegemoet trad. Zij werd vergezeld door haar identiek geklede collega’s van de feministengroepering Femen. De dames werden opgedreven, hardhandig met hun gezicht op motorkappen van auto’s geduwd, geslagen en geschopt door de conservatievelingen die op hun beurt werden opgejut door een losgeslagen priester. “Laat zien wat voor mannen jullie zijn,” gilde deze. De rechtse, katholieke organisatie Civitas had de 70.000 demonstranten in Parijs ook al opgeroepen om met simplistische leuzen als “Koppel=1 man plus 1 vrouw” te komen wapperen. Een beetje vechten kon er dus ook wel bij.
Aanleiding voor de demonstratie, waaraan landelijk naar schatting 100.000 mensen meededen, was het wetsvoorstel van president Hollande dat huwelijk en adoptie voor homokoppels moet openstellen. De demonstranten vinden dat een gevaarlijk voorstel en springen in de bres voor het kind, dat volgens de natuur hoort op te groeien met één vader en één moeder.
Shevchenko betreurde het verlies van haar tand allerminst. Hoewel ze niet had verwacht zo plotseling te worden aangevallen, meende ze tegenover Le Parisien van tevoren te beseffen dat de halvegare demonstranten licht ontvlambaar zouden zijn. “Nu weet iedereen dat,” verklaarde ze. Haar naaktheid, de leus Fuck church rond haar tepels, in contrast met het geweld dat het uitlokte bij de demonstranten, was afgelopen zaterdag het intellectuele hoogtepunt in Parijs. Dat is toch wel een tandje waard.
Door Thomas Rietstra