De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Syriza heeft gewonnen in Griekenland. Volgens Mirko zou de PvdA op de banken moeten staan nu.
Bijna tien dagen geleden is het al dat de Radicaal Linkse Coalitie, beter bekend onder de afkorting Syriza, de verkiezingen won in Griekenland. Tien dagen waarin de usual suspects ter rechterzijde hun messen slepen en in verschillende mate van nuance hun ongenoegen uitten. Van de Financial Times tot de Elsevier schreeuwden de commentatoren van het financieel establishment hun verontwaardiging uit. Hoe durfden die luie Grieken!
Op zich niet verwonderlijk natuurlijk; het verhogen van het minimumloon en het terugdraaien van privatiseringen - om maar iets te noemen - zijn nou niet echt de natte droom van de gemiddelde rechtse columnist. Wat echter meer de verbazing wekt, is de reactie van zelfverklaard progressieven partijen. De PvdA, in de persoon van Jeroen Dijsselbloem, liet in woord en lichaamstaal (ziehier de moeder der ongemakkelijke persconferenties) duidelijk zijn frustratie blijken over de voornemens van Syriza de schulden te herzien. 'Schuldherziening geen optie', 'afspraak is afspraak', 'bezuinigingen moeten doorgaan'; zo laat het standpunt van de PvdA minister zich ongeveer samenvatten. Hij werd hierin bijgevallen door de nationale media, die Syriza klakkeloos onderbracht in de categorie "leip eurosceptisch populisme" en het verder liever had over de onconventionele kledingkeuze van de nieuwe Griekse ministers.
Wat bezielt Dijsselbloem? Is hij vergeten voor welke partij hij in de regering zit? Er wordt hem en zijn partij een uitgelezen mogelijkheid aangereikt om op Europees niveau af te rekenen met jarenlang rechts economisch beleid. Het verhogen van het minimumloon, investeren in de publieke sector, meer geld naar zorg en onderwijs, pensioenzekerheid, dit zijn de stokpaardjes van de PvdA, de raison d'etre van de sociaal-democratie. De PvdA, en met hen de sociaal-democraten uit de andere Europese lidstaten, zouden op de banken moeten staan nu, dit is hun kans! Dé kans om de nare smaak van jaren van teruglopende ledenaantallen, afstervende vakbonden, een onderklasse die het allemaal wel best leek te vinden (en als ze al kwaad worden dan was dat op "de buitenlanders") en interne onvrede in te partij weg te spoelen en op Europees niveau op te trekken voor een hernieuwde sociale agenda. In plaats daarvan lijkt Dijsselbloem zich meer druk te maken over de belangen van de banken en het redden van het financieel systeem, en kiest hij zijn bondgenoten eerder bij het IMF en de ECB dan bij zijn sociaal-democratische broeders over de grens.
Is dit dan allemaal onkunde? Misschien wel niet. De PvdA lijkt zich erg prettig te voelen in de gecultiveerde ideeën-armoede in Nederland. De partij is zo verslaafd geraakt aan het politieke midden dat alles dat daarvan afwijkt angstvallig in het onredelijke verdomhoekje geschoven wordt. Het lijkt dat de partij ondertussen zo ver naar rechts verschoven dat de minister met zijn calvinistische kruideniersmentaliteit het geluid van de eigen partij eigenlijk heel goed verwoordt. Tekenend is de overeenkomst tussen de beroemde reactie van Melkert op Fortuyn en die van Dijsselbloem op Varoufakis, de nieuwe Griekse minister van Financiën, in de bovengenoemde persconferentie. Stemmen die het heilige politieke midden afzweren, of dat nu uit extreem-rechtse of radicaal linkse hoek is, kunnen bij de PvdA op dezelfde reactie rekenen: chagrijnige frustratie over het feit dat de tegenstander niet even gewoon normaal doet. 'Regels zijn regels' is nu eenmaal een stuk simpeler dan een ideologische heroriëntatie ten aanzien van die regels.
De PvdA als verdediger van een economisch rechtse agenda en afjager van linkse alternatieve voor die agenda. Met zulke oud-linkse vrienden heb je geen nieuw-rechtse vijanden meer nodig.
