Asset 14

Neoliberalisme bestaat. En nu?

Hard//Talk: Depressie 1

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Nu zelfs het IMF in een rapport de term neoliberalisme in de mond neemt kan Mirko van Pampus zowel opgelucht als bezorgd constateren: neoliberalism is a thing!

Groot nieuws in politiek-economische kringen. Het IMF bracht onlangs een rapport naar buiten onder de naam Neoliberalism: Oversold? waarin veertig jaar economische liberalisering tegen het licht gehouden wordt. Meer nog dan de gematigd kritische noot valt op dat de auteurs de term “neoliberalisme” gebruiken. Voorheen was deze aanduiding immers vooral een wapenschild van progressieve academici, activisten en andere kritische lui. Wie het woord in de mond nam, was er tegen. Nu zelfs het IMF met de term strooit lijkt het eindelijk officieel: neoliberalism is a thing!

Voor wie het even vergeten was, neoliberalisme kennen we tegenwoordig voornamelijk als een beleidsdoctrine met als doel de samenleving zoveel mogelijk in te richten volgens de logica en de structuren van een competitieve markt. In de jaren zeventig verving dit beleid de meer georganiseerde verschijningsvorm van kapitalisme die de boventoon voerde in de decennia direct na de Tweede Wereldoorlog. De verzorgingsstaat werd langzaam afgebouwd, kapitaalstromen werden vrijgegeven, arbeidsmarkten geflexibiliseerd, staatsbedrijven als de NS en de PTT geprivatiseerd en publieke sectoren als zorg, onderwijs en huisvesting herstructureerd langs de lijnen van de vrije markt. Langzaam maar zeker penetreerde dit proces van neoliberalisering alle lagen van de Westerse samenlevingen en door middel van globalisering, handelsverdragen en voorwaardelijke ontwikkelingshulp werd het beleid overgenomen in de rest van de wereld.Preziosi_-_Piaţă_la_Râmnicu_VâlceaOok de neoliberale ideeënwereld is ongekend dominant. Van de obscure denktanks van radicale economen en topondernemers in de jaren vijftig, is de ideologie razendsnel ontwikkeld tot gemeengoed in politieke kringen. De neoliberale wijsheden en formules werden de nieuwe ‘normaal,’ braaf herhaald in schoolboeken en media. Elke kritische stem, van Franse stakers tot Griekse Ministers van Financiën, plaatst zichzelf ‘buiten de realiteit.’ Een neoliberale realiteit welteverstaan. Sinds het ‘afschudden van de ideologische veren’ hebben de Europese sociaal-democraten zich bij dit koor van believers gevoegd en is er weinig parlementair alternatief voor de neoliberale consensus. En dat is een belangrijk punt, want waar moet eventuele onvrede heen als alle politieke partijen dezelfde basisprincipes onderschrijven? Met de transformatie van de sociaal-democraten van vaandeldragers van de systeemkritiek naar de neoliberale bestuurders van nu, ontstond er een politiek vacuüm waar de extreem-rechtse volksmenners dankbaar gebruik van maken.

Ik ben er van overtuigd dat veel van de huidige nationalistische volkswoede geabsorbeerd zou zijn geweest door een PvdA met een roder verendek. Het belang van progressieve exit strategies zoals (pre-2016) Syriza, Jeremy Corbyn’s Labour of de burgerplatforms van de nieuwe burgermeesters van Barcelona  en Madrid kan niet genoeg benadrukt worden. Ze zetten zich af tegen tegen de neoliberale consensus, zonder daarbij te vervallen in onverdraagzame nationalistische retoriek.

“Laat de revolte maar komen,” zegt Ewald Engelen  in reactie op de puinhopen van 40 jaar neoliberalisme. Maar wat nu extreem-rechts als antwoord wordt gezien op de race to the bottom van de competitieve gemondialiseerde economie? Een revolte van onsamenhangende vooroordelen en overdraagzaamheid, waarbij de onderliggende structuren van economische ongelijkheid onaangetast blijven. Moeten we een dergelijke revolte wel willen? En zo niet, welk alternatief wordt er dan geboden in Nederland?

Mail

Mirko van Pampus leidt een pendelend bestaan tussen Amsterdam en Londen, waarbij hij in de wereldstad het geld uitgeeft dat hij in het werelddorp verdiend heeft.

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
Lees meer
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen