Asset 14

Hou toch op over overbevolking

Hard//talk: Hou toch op over overbevolking

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In discussies over een verantwoordelijkere omgang met de aarde blijft een oeroude misvatting de kop opsteken. Maar overbevolking is een mythe – houd erover op, aldus Mathijs Hoogenboom.

Begin dit jaar stelden 37 wetenschappers, afkomstig uit zestien landen, een radicale verduurzaming van onze omgang met voedsel en de productie daarvan voor. Hun streven: het samenstellen van een dieet waarmee in 2050 tien miljard monden kunnen worden gevoed, en waarmee miljoenen klimaatdoden kunnen worden voorkomen. Het eetpatroon dat zij in het medische tijdschrift The Lancet voorstelden zou beter zijn voor onze gezondheid en de planeet. Zo vooruitstrevend als hun voorstel was, zo terughoudend en schadelijk waren de reacties van het grote publiek.

Nog altijd waart in brede kringen de misvatting rond dat niet een verspillende levensstijl aan de basis ligt van grootschalige klimaatontwrichting, maar simpelweg het aantal mensen dat op de planeet rondloopt. Het is een gevaarlijke gedachte, die omvangrijke problemen bagatelliseert en de aandacht in de klimaatkwestie van de daadwerkelijke vervuilers afleidt. De overbevolkingsmythe is al talloze malen onder de loep genomen en ontkracht. Het is onwaarschijnlijk dat de wereldbevolking ooit boven de twaalf miljard uit zal komen, en de geschiedenis heeft vooralsnog altijd laten zien dat de mensheid met technologische vooruitgang en andere levensstijlen in staat is een groeiende bevolking te onderhouden. De centrale kwestie is dus niet hoevéél mensen er op onze planeet leven, maar hoe zij met hun woonplaats omgaan.

Europeanen die het onderwerp geboortebeperking tegenkomen, hoeven niet snel bang te zijn dat het over hen gaat.

Het lijkt zo’n eenvoudige casus: kijk naar de enorme bevolkingsgroei in opkomende landen, dat kan toch nooit goed gaan? Het is echter duidelijk dat de kwestie veel gecompliceerder is. Waarom is dat besef zo moeilijk te verkopen? Drijft de overbevolkingsmythe enkel op onze menselijke neiging tot het wegkijken van onze verantwoordelijkheden? Ik ben bang van niet. Achter het argument van overbevolking schuilt vaak een xenofobisch sentiment, gevoed door een schrikbeeld van massamigratie richting het ‘Avondland’.

Europeanen die het onderwerp geboortebeperking tegenkomen, hoeven niet snel bang te zijn dat het over hen gaat. Eind vorig jaar stelde Wybren van Haga (VVD) nog voor om van geboortebeperking een topprioriteit te maken bij de ontwikkelingshulp in Afrika. Hij voerde er een beleefd gesprek over bij Jeroen Pauw, een aantal Kamerleden roerde zich en daarmee was de kous af. Hoe anders was de reactie op een tweet van de ASN-bank, eerder dat jaar, waarin de vraag werd gesteld hoe verantwoord het krijgen van een tweede kind is met een westerse klimaatvoetafdruk.

Het is niet ons aantal waarmee we onze leefomgeving om zeep helpen, het is onze omgang ermee. En dus is het de hoogste tijd dat we het overbevolkingsargument gaan zien voor wat het is: als een gevaarlijk verzinsel, een afleidingsmanoeuvre om het niet te hoeven hebben over de werkelijke drijfveer achter verregaande klimaatontwrichting en een drogreden die het verdient om in de kiem te worden gesmoord zodra ze de kop opsteekt.

Beeld: Janko Luin via Flickr.

Mail

Mark de Boorder Mark de Boorder (1991) is Zakelijk leider en redacteur bij Hard//hoofd. Hij schrijft essays en interviewt graag mensen die mooie dingen maken. Hij was hoofdredacteur van het studententijdschrift Sociologisch Mokum aan de UvA, en studeerde hier Sociologie en Wijsbegeerte.

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
Lees meer
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen