Het is lastig te leven naar eigen je eigen standaarden, laat staan die van anderen, omdat de wereld vaak ingewikkeld, bedrieglijk en onduidelijk blijkt te zijn." /> Het is lastig te leven naar eigen je eigen standaarden, laat staan die van anderen, omdat de wereld vaak ingewikkeld, bedrieglijk en onduidelijk blijkt te zijn." />
Asset 14

Beste Elon IX

Dit is de reactie op Elon's eerdere brief.

Amsterdam, 30 mei 2010

Lieve Elon,

De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet. Duurde het een tijdje geleden lang voordat er per mail teken van leven van jou uit Israël kwam, brak ik dat record de afgelopen tijd met vlag en wimpel; waarvoor excuses. In mijn laatste teken van leven, een mail van vier mei jongstleden, schreef ik je dat ik overwoog onze briefwisseling aan de wilgen te hangen, omdat ik het idee had dat het mij niet leek te lukken het voor mijzelf en de lezers spannend te houden. Jij ging daar niet mee akkoord. Sterker nog, in je onmiddellijke en uitgebreide reactie van 5 mei schreef je:

Ik accepteer je afhaak niet, Melle. Op de website klik ik door onze brieven terug in de tijd. Sinds we ons concept begin december tegen een kritiek licht hebben gehouden, hebben we bij elkaar welgeteld 6 (zes) brieven geschreven. Tussen die zes zaten betere en mindere brieven. Maar ik denk we over de breedte een goede weg zijn ingeslagen. Hoe verder die weg ons brengt, hoe meer we gedwongen zijn te zoeken naar vorm, inhoud, uitdrukking.”

Dat stemde tot nadenken. Deze brief, de zeventiende in onze reeks en wellicht de laatste van dit seizoen, is derhalve een noodgedwongen en openlijke stap in die zoektocht. Laat ik zeggen dat het een klein introspectief onderzoek is naar het waarom van mijn frustratie rond mijn eigen brieven, in het licht van de aard en onderwerpen van onze briefwisseling. In de hoop dat zowel jij als onze trouwe lezers daarin mee kunnen gaan.

Recentelijk was ik mij al fietsend aan het afvragen hoe het toch kwam dat ik mij op bijna dagelijkse basis voornam je terug te mailen en ik dat, wanneer ik ’s avonds in bed stapte, telkens toch niet gedaan had. Ik realiseerde me plotseling dat het wel eens zo kon zijn dat ik in deze op mijn vader lijk, die notoir slecht is in het onderhouden van contacten en vriendschappen. Naar ik vermoed niet zo zeer uit onwil, maar eerder uit onkunde. Zoals dat gaat met karaktereigenschappen waar je je als buitenstaander over hebt verbaasd (“Waarom niet gewoon even opbellen?”), blijkt het altijd ineens pijnlijk herkenbaar te zijn, wanneer het je zelf betreft. Uiteindelijk is de verklaring van het aan het eind van de dag niet hebben geschreven van een mail of het niet hebben geschreven van een volgende brief namelijk kinderlijk, en daarmee pijnlijk eenvoudig: ik neem mij voor het te doen, besteed in de praktijk mijn tijd aan andere dingen, stel mezelf gerust met te zeggen dat ik het druk (of heel druk, of ontzettend druk) heb en constateer aan het eind van de dag dat het er weer niet van gekomen is. Zo hou je jezelf wel bezig; en een toenemend schuldgevoel over dit moeilijk doorbreekbare patroon maakt het paradoxaal genoeg steeds moeilijker het te doorbreken. Ik zeg het vaker: mensen zijn gewoontediertjes.

In je vorige brief, daterend van 3 april, schreef je: “Kijk nou naar ons, wat kunnen wij nou? We doen ons zeker zeer geleerd voor, maar je weet dat ik me afvraag hoeveel we werkelijk toe te voegen hebben?” En ja, de cynicus, of afhankelijk van je perspectief, de realist in ons zegt dan natuurlijk: inderdaad, wij voegen niets fundamenteels toe... Maar is dat ook erg? Moeten we ons daarvoor schamen? Zijn we daarmee huichelachtig, of onwaarachtig, of lui of decadent? Het antwoord is waarschijnlijk: ja en nee. Het zou misschien puurder en eerlijker zijn om met onze blote handen iets van de grond af op te bouwen. Maar aan de andere kant: dat is nu eenmaal niet hoe onze maatschappij is ingericht. Sommige mensen produceren voedsel, anderen bouwen huizen, sommige besturen het land en weer anderen houden zich bezig met kunst of wetenschap. Dat iets niet onmiddellijk zichtbaar bijdraagt, betekent niet dat het per definitie niets toevoegt (wat, omgekeerd, uiteraard niet betekent dat het dat op de lange termijn sowieso wel doet, zo realistisch ben ik dan ook wel weer). Maar dat weet jij natuurlijk ook wel.

Ik las zojuist een artikel in De Volkskrant naar aanleiding van een pas verschenen biografie over Seneca en Nero: de filosoof en de tiran. Hierin werd beschreven hoe Seneca schreef over hoe een mens idealiter zijn leven zou moeten leiden: zonder zich zand in de ogen te laten strooien door macht, aanzien en luxe. Niettemin werd de beste man persoonlijk raadgever van één van de meest beruchte tirannen uit de geschiedenis en was hij daarmee op zijn minst gedeeltelijk verantwoordelijk voor de terreur, de slachtpartijen, de verkrachtingen, de orgiën en de vervolgingen die Nero zijn volk aandeed. Tot het moment dat hij zelf het slachtoffer werd en door zijn broodheer is gedwongen een einde aan zijn leven te maken.

Ik wil maar zeggen: het is lastig te leven naar eigen je eigen standaarden, laat staan die van anderen, omdat de wereld vaak ingewikkelder, bedrieglijker en onduidelijker blijkt te zijn dan wat wij onszelf voorhouden. Mensen zijn complexe wezens, die niet zozeer anderen, maar vooral zichzelf voortdurend toe liegen, voor het lapje houden en gerust stellen, als overlevingsmechanisme: leven in de naakte waarheid en met volledige verantwoordelijkheid is ondragelijk. Mijn boodschap, mijn oproep aan mezelf en aan jou is daarmee: je moet niet zo streng zijn voor jezelf en anderen. Carpe Diem. Er komt vast een volgende brief, we zien wel waar het schip strand. Ik wacht jouw antwoord, wanneer dat ook komt, in ieder geval met spanning af.

Liefs,

Melle

Mail

Melle Kromhout

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen