Asset 14

Naar de kerk (V)

Nikki is niet gelovig. Toch gaat ze sinds kort iedere week naar de kerk, steeds naar een andere. Op hard//hoofd doet ze verslag van haar zondagen.

Daar zit ik dan, in de huiskamer van P., op de kunstleren bank. M. heeft tegenover me plaatsgenomen. Er steken twee overtrainde armen uit zijn T-shirt. P. draagt sokken in sandalen. Hij biedt ons koffie aan, thee, en willen we er misschien ook een stroopwafel bij? Ik kijk wat verdwaasd om me heen, naar het donkerhouten tv-meubel dat overladen is met dvd’s als Desiring God en Holy Love, naar de poster van Jezus aan het kruis in zijn gothic vormgeving (denk Within Temptation) met in grote letters erboven: omdat ik van je hou. Ik ben in de Studentenkerk in Utrecht: een rijtjeshuis.

Na mijn ervaring in de Regina Mundi in Soweto dacht ik er goed aan te doen een wat lossere kerk uit te zoeken, een waar meer ruimte zou zijn voor eigen interpretatie, gevoelens, alledaagse problemen. Ik dacht dat te vinden tussen jonge mensen, in een plaatselijke studentenkerk die op de schappelijke tijd van drie uur ‘s middags dienst hield. Terwijl ik mijn fiets op slot zette kwam er een man van middelbare leeftijd naar buiten gelopen en ging naast me staan. “Kom je voor de studentenkerk?”

Illustratie: Liesbeth de Feyter.

Het kwam niet in me op om “Nee” te zeggen en om te draaien – zelfs niet toen ik onwillekeurig bedacht dat hier de ‘stereotype christen’ stond: klein brilletje, wat lijzige stem, de blik vast en doordringend op mij gericht. Natuurlijk wilde ik wel direct rechtsomkeert maken, maar dat zou onbeleefd zijn en bovendien, ik was hier toch om ergens achter te komen, ik wilde toch open te staan voor het onbekende? Dus volgde ik P. naar de voordeur van zijn huis, waar hij de studentenkerk in zijn eentje runt, in zijn woonkamer. De laatste tijd loopt het niet meer zo, vertelde hij, dus als het rustig is, wacht hij meestal tot kwart over drie voor hij de dienst begint. “Hoeveel mensen zijn er vandaag?” vroeg ik hoopvol. “Jij bent de eerste,” zei hij.

Goddank kwam er, na ruim tien minuten, inderdaad nog een tweede bezoeker, M.. Tijdens het wachten ondervroeg P. mij over mijn achtergrond, mijn werk, mijn overtuigingen. Hij had, zo zei hij, de kerk opgericht omdat studenten veel opener zijn dan oudere mensen, maar ook veel kritische vragen stellen. Dat vond hij leuk. Dus toen hij vertelde over zijn evangelisatie (wanneer hij de straat opgaat om met vreemden over het geloof te praten), onderbrak ik hem: “Ik heb nooit begrepen waarom jullie dat nou doen. Waarom moet je zo nodig zieltjes winnen?”
“Nou,” zei hij, “als je zo vol bent van het geloof, wil je dat met anderen delen. Als jij een heel goede film hebt gezien, praat je daar toch ook met je vrienden over?”
Zijn argument sneed geen hout. Dit was niet de kritische repliek die hij iets eerder nog beloofd had. “Maar dat zijn mijn vrienden,” zei ik ongeduldig. “Ik klamp geen willekeurige mensen op straat aan om te zeggen dat ze echt die film moeten gaan zien.”
P. liet zich niet van de wijs brengen. “Dan ben je waarschijnlijk nooit echt enthousiast geweest.”

Tijdens mijn studie volgde ik eens een college over enthousiasme. Het is, zo vertelde de docent, niet noodzakelijkerwijs de uitgelaten stemming die we er nu vaak onder verstaan, maar een van oorsprong Griekse term voor spirituele bezetenheid; de God (entheo) vanbinnen (iasm). En als M. en P. iets zijn, is het wel enthousiast. Ze vertellen over festival De Opwekking, tijdens het Pinksterweekend (“50.000 christenen, kun je je dat voorstellen?”), over de conferentie waar P. vorige week nog was (“Het meisje zat in een rolstoel omdat ze te moe was om te lopen, maar nadat we drie keer voor haar hadden gebeden, stond ze op uit haar stoel. Haar moeder kon haar ogen niet geloven, het was zo mooi”), over de vrouw op straat die last had van buikgriep, en door hun gebeden weer beter werd. We zingen ruim een half uur lang aanbiddingsliederen, en beide mannen heffen hun armen ten hemel wanneer ze zingen over hun liefde voor Jezus.

En daar zit ik dan, en ik denk bij mezelf: ik heb eigenlijk gewoon niet zoveel op met Jezus. God, daar kan ik wat mee, die grootse abstractie die liefde is, rechtvaardigheid, het goede in de wereld. Maar Jezus is mij te concreet, een fabeltje dat ik lastig anders kan lezen dan als een parabel. Ik kan simpelweg niet accepteren dat er ooit een man bestond die écht over water liep, mensen genas, opstond uit de dood, en ik zie me al helemaal niet van die man houden, dankbaar zijn omdat hij voor mijn zonden stierf. Als ik hem zag zou ik alleen willen vragen: “Leg me nog één keer uit waar dat voor nodig was.”

Ik bedenk me dat het niet per se M. en P. zijn die me op mijn zenuwen werken. Evangelisten zijn nu eenmaal, tsja, evangelisch. Het lag in de lijn der verwachting dat hun zelffeliciterende verhalen over wonderen en uitgebreide lofzangen op Jezus met op mijn zenuwen zouden werken. Maar daaronder ligt een diepere kern van afkeer: de vervoering en emotie hebben betrekking op een man waarvan ik niet geloof dat hij ooit heeft bestaan. Hun geloof staat zo ver van me af, dat ik er met de beste wil van de wereld niet bij kan. Ik kan mezelf wel voor m’n kop slaan. Want wat heb je bij het christendom te zoeken, als je niets met Jezus Christus hebt? Als de ceremonie nooit meer wordt dan een toneelstuk, en ik niet kan geloven in de psalmen die ik zing, waarom zou ik dan in hemelsnaam naar de kerk gaan?

Om klokslag vijf uur pak ik mijn spullen en sta op. M. verroert zich niet. “Moet je gaan?” vraagt P. Ik knik. “Ik heb nog een afspraak.” Liegen. Het is een van de tien doodzondes, een van de dingen die God haat en die ik, als ik werkelijk lief kon hebben, zou laten. Maar ja. Ik wil ergens heen waar Jezus niet is, en liefde niet bestaat uit geboden en enthousiasme, maar uit vergeving en interesse. Waar God geen bezit van mij neemt, en zijn zoon niet voor mijn zonden sterft, maar we samen kunnen zitten en een beetje keuvelen over het leven, wat het allemaal betekent. Ik geloof best dat er ‘iets’ is. Maar niet dit.

Nikki Dekker is dichter en redacteur bij vpro.nl en vpro.nl/boeken.

Mail

Liesbeth de Feyter studeerde schilderkunst en beeldverhalen aan Sint Lucas in Brussel. Ze werkt als freelance illustrator en striptekenaar en maakt poëtische beelden met een luguber kantje.

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen