Asset 14

Hoe ik Astral Weeks leerde luisteren

In de zachte, verdrietige nasleep van weer een korte liefdesgeschiedenis leert Timo Van Morrison waarderen.

1.

Ik was dertien en zat op een pingpongtafel in een grote tuin. Er was een klassenfeest gaande en naast mij zat een meisje. Het moet een van de eerste keren zijn geweest dat ik bier dronk. Het meisje dat naast mij zat is het nichtje van een klasgenoot en ik kende haar een beetje, omdat ik haar op msn had. We zaten die avond lang naast elkaar en we praatten, ik weet niet meer waarover. Op een gegeven moment kwam er een ander meisje, met veel make-up, voor ons staan. Ze wiebelde een beetje. Ik weet niet of het de alcohol was of iets anders. Ze vroeg: “En, zijn jullie een stelletje?” Wij keken naar de grond, weg van elkaar. De volgende dag had ik spijt, dat ik niets had gedaan wat ertoe kon leiden dat het verkering zou worden, of hoe ik dat toen ook noemde.

Een aantal jaar later: ik was zestien en zat in de bus terug naar het huisjespark in Limburg waar we met school een week lang op excursie waren. We hadden die dag een stuk gewandeld door de Ardennen. Een groep vrienden en ik, pratend, muziek spelend uit krakkemikkige telefoons. Die week leerde ik een meisje kennen dat niet lang daarvoor bij ons op school was gekomen. Ik had haar, vanwege de groepsindeling, de hele dag niet gezien. In de bus terug keek ik naar buiten, naar het donker, en ik voelde mijn hart in mijn keel bonzen en besefte na enige tijd dat het door haar kwam.

Die week werd het niks (tussen haar en mij althans, zij ging met een ander). Toen kwam een lange zomer waarin ik haar nauwelijks zag. Nadat het schooljaar was begonnen gingen we weer vaker met elkaar om. Op een avond ging ik met haar mee naar een klassiek concert in De Doelen ter gelegenheid van haar vaders verjaardag. Daarna aten we in een duur restaurant en was ik zo zenuwachtig dat ik zeker zes keer naar de wc ben gegaan. Die nacht vertelde ik haar, toen we samen ergens wat waren gaan drinken, wat ik voelde. Zij antwoordde: “Ik had het idee dat we vrienden waren.”

Niet lang daarvoor had ik tijdens een spijbelochtend bij een klein platenzaakje achter Rotterdam Centraal drie LP’s van Leonard Cohen gekocht. Of eigenlijk twee, want in één hoes zat het verkeerde vinyl – 28 International Top Songs. Toen ik die avond thuiskwam, zette ik zijn eerste album op en luisterde naar de machtige, mysterieuze en onbereikbare vrouwen die hij beschreef. De zin ‘Lost among the subway crowds / I tried to catch your eye’ in Stories of the Street deed mij denken aan de verhalen van Nescio. In Dichtertje schreef hij: ‘Maar er kwam nooit wat van, want als je een dichtertje bent, dan loopen de mooiste meisjes altijd aan den overkant van de gracht.’ Zo zag ik mijn leven in die tijd maar al te graag.

Illustratie: Josse Blase.

2.

Ik moet een jaar of veertien zijn geweest toen mijn vader Van Morrisons Astral Weeks voor het eerst aan mij liet horen. Het deed me weinig – die afgeknepen nasale stem, dat richtingloze. In de jaren erna luisterde ik er vaker naar en telkens voelde ik een afstand die niet te overbruggen leek. Er zat iets ongrijpbaars in, als een geheim dat ik nog niet had ontrafeld. Ik had geen idee waar hij over zong. Maar door de manier waarop mijn vader erover praatte, die duidelijk maakte dat het album ergens in zijn leven een onuitwisbare indruk had gemaakt, bleef de plaat tot de verbeelding spreken.

Toch verloor ik in de jaren erna Astral Weeks uit het oog. Mijn middelbareschooltijd heeft een andere geluidsband gekregen, waar het gemis dat Van Morrison bezong nooit bij is gaan horen. Muziek kleurde mijn herinneringen, door momenten van vriendschap, momenten van eenzaamheid en momenten van verlangen. Maar zelden speelde nostalgie, het gevoel je te willen vastklampen aan dingen die voorbijgaan, een rol. De meisjes waarmee ik de eerste keren zoende vergat ik vaak snel. Tot de meisjes die ik leuk vond kon ik geen toenadering vinden. Ik had nog nooit iemand gemist.

Toen ik begon met studeren was de platenbak van mijn vader, die de basis had gevormd voor mijn muzieksmaak, steeds minder relevant geworden. Ik had mij op hiphop gestort, ik ging naar dj’s die experimentele elektronische muziek draaide en begon hitparadepop weer te waarderen. Naar klassieke rockalbums luisterde ik eigenlijk nauwelijks meer, en dus ook niet naar Astral Weeks.

3.

Op een maandagmiddag in juli kwam ik terug van een weekend in Antwerpen. Zaterdag was er een verjaardag van een vriend geweest, daarna bleef ik met een aantal anderen slapen. ’s Nachts aten we samen en spraken we over dingen waar je normaal niet over spreekt. Een maand daarvoor was het uitgegaan met het eerste meisje in mijn leven dat niet aan de overkant van de gracht liep. In de maand daarop dacht ik onophoudelijk aan haar, miste ik wat we gedeeld hadden en hoopte ik dat het weer goed zou komen. Toen ik na dat weekend vanaf het station naar huis fietste zag ik haar lopen. Thuisgekomen lag ik op bed, met de deur open vanwege de warmte, en voelde ik me hulpeloos omdat het niet lukte mijn gevoelens een andere kant op te sturen. Op zoek naar muziek scrollde ik door mijn bestanden, zette zonder al te veel nadenken Astral Weeks op en werd overdonderd.

In het nummer Cyprus Avenue zingt Van Morrison: ‘My tongue gets tied / Everytime I try to speak / And my inside shakes just like a leaf on a tree’. Het gevoel alles te willen zeggen, tegelijkertijd voelen dat het zinloos is, omdat er iets kapot gegaan is, dat niet meer terugkomt en dat alle herinneringen daardoor barsten vertonen. Ooit zag ik een Wintergasten-aflevering met Antony (van The Johnsons) waarin hij vertelde dat Nirvana’s muziek een emotie uitdrukte die zijn gevoelens spiegelde, en dat hij in de jaren daarna in de popmuziek een schreeuw van die intensiteit miste. Op die middag in juli vond ik in Astral Weeks zo’n schreeuw. Niet eerder voelde ik me zo gevangen in het heden.

Nu, bijna twee jaar later, heeft Astral Weeks zich langzaam in mijn leven genesteld. Voor ik bedacht dit stuk te schrijven lag ik op bed, in de zachte, verdrietige nasleep van weer een korte liefdesgeschiedenis. Het raam was open en de vroege lentezon kwam naar binnen en ik keek naar de bomen en zag dat ze knoppen kregen. Astral Weeks stond op, ‘Sweet Thing’, en ik dacht aan die dag in juli twee jaar geleden, en hoe ik toen op ditzelfde bed lag. Ik dacht ook aan mijn vader, aan het ongrijpbare dat de plaat ooit had, en dat nu verdwenen is, omdat mijn eigen ervaringen de muziek hebben veranderd.

Timo Koren (1992) is student sociologie en schrijft daarnaast voor (onder andere) State Magazine.

Mail

Josse Blase is een illustrator, afgestudeerd aan de Hogeschool van Kunsten in Utrecht. Zijn stijl kenmerkt zich in humor, kleur, speelsheid en een groot gevoel voor detail.

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen