Foto: Nick Helderman

Colin Benders (Kyteman) en zijn voormalig docent Eric Vloeimans (Gatecrash) over het conservatorium en concessies: "Als je het woordenboek uit je hoofd leert, dan kun je nog geen verhalen vertellen."" />

Foto: Nick Helderman

Colin Benders (Kyteman) en zijn voormalig docent Eric Vloeimans (Gatecrash) over het conservatorium en concessies: "Als je het woordenboek uit je hoofd leert, dan kun je nog geen verhalen vertellen."" />
Asset 14

Kytecrash

De uitvalsbasis is een oude loods, omgedoopt tot muzikale speeltuin. In de grootste hal van 'Kytopia' zit Colin Benders, alias Kyteman (Utrecht, 1986), opgekruld op wat hij de "meest relaxte bank ter wereld" noemt. Naast hem zit zijn voormalig docent Eric Vloeimans (Huizen, 1963). Ze werken nu samen als Kytecrash, waarvan het debuutalbum op vrijdag 11 maart uitgebracht werd.

Benders en Vloeimans (Foto: Nick Helderman)

Vloeimans wordt geroemd om vrijzinnige projecten als het akoestische kamermuziektrio Fugimundi en het elektrische, bijna poppy Gatecrash. Voor beide ontving hij een Edison en sindsdien weet hij zich verzekerd van een groot publiek. Het verhaal van Benders is bekend: het conservatorium verliet hij voortijdig en met Kyteman's Hiphop Orkest ervoer hij onnavolgbaar succes, met in 2009 louter uitverkochte shows. In 2010 won hij de prestigieuze Popprijs. Inspelen op verwachtingen met hun samenwerking Kytecrash is uit den boze. "Het zou toch krom zijn als we om verzoeknummertjes gingen vragen?"

Het conservatorium als databank

"Je hebt hier niets meer te zoeken," vertelde Eric Vloeimans zijn toenmalige leerling op het conservatorium in Den Haag. "Ga de wijde wereld in, dat is veel beter voor jou." Dat deed Colin Benders, maar de lessen van Vloeimans herinnert hij zich nog altijd: "Ze waren verre van gebruikelijk, we praatten meer dan we speelden; over de regels van de esthetiek. In die zin was het niet eens een les, het was een aanmoediging. Niet zozeer om te blijven spelen, maar om te onderzoeken. Ik moest de bebop-licks vergeten en alle aangeleerde regeltjes loslaten om vervolgens mijn eigen regels te maken."

"Die licks waar Colin het over heeft," vult Vloeimans hem aan, "die kunnen wel degelijk een functie hebben. Als je Frans wil leren, dan leer je ook eerst de woordjes en zinsconstructies. Ik vind het leuk om dat proces direct aan te pakken. Terwijl iemand de taal leert, moet hij het al door elkaar donderen. Anders krijg je mensen die per se een kloon moeten zijn." Hij zet een stemmetje op: "Ik wil precies spelen zoals Charlie Parker. Dat moet ik eerst helemaal voor elkaar hebben, dan kan ik pas andere dingen gaan doen." Met verheven stem: "Vervolgens wordt het nooit meer wat, ze raken er volledig in verstrikt." Benders: "Inderdaad. Als je het woordenboek uit je hoofd leert, dan kun je nog geen verhalen vertellen."

"Als je het woordenboek uit je hoofd leert, dan kun je nog geen verhalen vertellen."

Leer je op het conservatorium ook die verhalen te vertellen?
Benders: "Het conservatorium is een databank. Om het heel bot te stellen: het conserveert kennis en wel op zo'n manier dat er over honderd jaar – mocht een kunstvorm dan gestorven zijn – nog steeds specialisten zijn die je exact kunnen uitleggen hoe bepaalde toonladders gespeeld moeten worden. Het is aan de student om dingen uit die databank op te pikken en mee te nemen naar de rest van zijn leven. Hoe je dan verder moet, dat kan niet worden geleerd. Het conservatorium is geen onderzoekscentrum."

Is dat niet zonde?
Benders: "Het hoeft niet erg te zijn. Althans, als die kennis alles is wat je zoekt. Er zijn zat muzikanten die dat ene dingetje zo goed mogelijk willen leren spelen en een heleboel mensen die muziek graag als sport willen zien. Dat zie je aan competities en prijzen, maar ook aan de insteek van veel muzikanten. Ze willen zo snel, hard en hoog mogelijk spelen en er wordt gedaan alsof er een algemeen bekend nulpunt is, een soort tijdsrecord. Hoe dichter je daarbij in de buurt komt, hoe beter je bent. Zo is muziek niet, dat nulpunt verschuift per persoon en gevoelsinsteek. Ik zocht iets anders. Ik ontdekte er niet wat schoonheid is, wat mooi is binnen muziek. Dat moest ik zelf uitvinden. Wij proberen nu een race zonder begin of eind te maken."

Ben je daarom gestopt?
Benders: "Dat was inderdaad een erg belangrijke reden, maar daarnaast kwam ik gewoon niet meer opdagen. Ik was zeker geen voorbeeldstudent."

Heb je daar weleens spijt van?
Benders: "Nee. Ik heb mijn eigen eindexamen georganiseerd, mijn kennis opgedaan en laten zien wat ik tot nu toe kan. Nog steeds daag ik mezelf dagelijks uit. Wat ik heb gemist aan opleiding, dat haal ik nu in. Het gaat niet meer om lessen, maar ik leer tien keer zoveel en zit hier met dezelfde persoon als vijf jaar geleden. En nu, nu heb ik iets terug te melden.”

Gedurende Benders’ verhaal zit Vloeimans achterover geleund, zijn armen over elkaar. Hij zegt niets en onderbreekt niet. Nu recht hij zijn rug: "Wacht even. We moeten even terug, want ik heb niet gezegd wat ik ervan vind. Ik zou het conservatorium niet afdoen als slechts een informatiebank. De gemeenschap eromheen is niet te onderschatten, iedereen inspireert elkaar en er ontstaan ontzettend veel bandjes. Dat gaat allemaal buiten het conservatorium als instituut om, maar zonder het conservatorium was deze gemeenschap er niet geweest."

"Ook kun je als docent een voorbeeldfunctie vervullen, soms kun je zelfs spreken van een meester en gezel. De eerste trompettist van het Rotterdams Philharmonisch heeft zijn leerling weleens meegenomen om vierde trompet te spelen. Zo geef je iemand de kans geïnspireerd te raken door zo'n orkest en bevorder je de ontwikkeling heel direct."

Kytecrash bij De Wereld Draait Door op 7 maart.

Niet zoals jazz bedoeld is

Geen Bimhuis, SJU, Paradox of ander jazzpodium wordt door Kytecrash aangedaan. De band zal spelen op poppodia, zoals het project Gatecrash van Vloeimans ook regelmatig doet. Vloeimans: "Colin schijnt poptrompettist te zijn, en ik jazztrompettist. Dat verschil wil ik niet zien. Gatecrash heeft heel veel met popmuziek te maken, het heeft ook wat met jazz te maken, maar zeker niet zoals jazzmuziek 'bedoeld' is. Gelukkig niet. Ik zal er wel om worden vervloekt, maar alle muziekstijlen lopen tegenwoordig door elkaar heen. Ik zeg: laten we vooral zo doorgaan. Alles door elkaar flikkeren is een rijkdom. Op de traditionele jazzfestivals komt ook meer dan jazz zoals jazz 'bedoeld' is. Als ik alleen voor het 'jazzpubliek' zou spelen... Ik hoor daar niet bij, ik voel me er helemaal niet mee verbonden."

Foto: Nick Helderman

Zijn jullie geneigd concessies te doen voor een poppubliek? Of om juist extra freaky dingen te spelen?
Vloeimans: "Colin, ik heb jou nog nooit over een concessie gehoord, toch?"
Benders, zachtjes: "Nee."

"Ik word pisnijdig van concessies."

Vloeimans: "Ik heb mezelf er ook nog niet op betrapt. Ik hou er ook niet van. Jij kunt er zelfs kwaad om worden, hè?"
Vloeimans begint te giechelen, maar Benders windt zich zichtbaar op. "Ik word er pisnijdig van. Van concessies wordt muziek altijd minder, voor zover ik weet staan we op een podium om te laten zien wat wij te melden hebben. Het zou wel heel krom zijn als we dan om verzoeknummertjes gingen vragen. Dat is niet de muzikant die ik wens te worden. Ik heb een aantal sterke principes op basis waarvan ik muziek maak, die zullen als laatste van mijn lichaam worden afgepeld."

Vorig jaar speelde je met het Beukorkest op Cross-Linx, daar zaten gillende meisjes in het publiek met totaal andere verwachtingen. Alle Kytecrash-shows zijn uitverkocht, dat publiek heeft ongetwijfeld ook bepaalde verwachtingen waarmee je zult moeten omgaan.
Benders: "Dat vond ik in eerste instantie doodeng. Ik had ook de makkelijke weg kunnen kiezen, maar dat wil ik helemaal niet."
Vloeimans, plechtig: "Het enige wat je kunt doen is je rug rechten en fier je ideeën uitdragen. Als je concessies doet, dan ben je eigenlijk aan het liegen."

Is dat de reden dat jullie zo succesvol zijn? Dat jullie altijd eerlijk blijven?
Vloeimans en Benders beginnen te schateren: "Nee. We zijn gewoon twee ongelooflijk knappe jongens."

Een speellijst van Kytecrash is hier te vinden.

-Een gastbijdrage van Timo Pisart-

Mail

Timo Pisart

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen