Deprecated: Return type of ameOrderedMap::current() should either be compatible with Iterator::current(): mixed, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/admin-menu-editor/includes/ame-utils.php on line 350

Deprecated: Return type of ameOrderedMap::next() should either be compatible with Iterator::next(): void, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/admin-menu-editor/includes/ame-utils.php on line 354

Deprecated: Return type of ameOrderedMap::key() should either be compatible with Iterator::key(): mixed, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/admin-menu-editor/includes/ame-utils.php on line 360

Deprecated: Return type of ameOrderedMap::valid() should either be compatible with Iterator::valid(): bool, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/admin-menu-editor/includes/ame-utils.php on line 364

Deprecated: Return type of ameOrderedMap::rewind() should either be compatible with Iterator::rewind(): void, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/admin-menu-editor/includes/ame-utils.php on line 368

Deprecated: Return type of ameOrderedMap::count() should either be compatible with Countable::count(): int, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/admin-menu-editor/includes/ame-utils.php on line 372

Deprecated: Optional parameter $idform declared before required parameter $apivalid is implicitly treated as a required parameter in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/contact-form-7-mailchimp-extension/lib/find.php on line 295

Deprecated: Return type of FS_Key_Value_Storage::offsetExists($k) should either be compatible with ArrayAccess::offsetExists(mixed $offset): bool, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php on line 309

Deprecated: Return type of FS_Key_Value_Storage::offsetGet($k) should either be compatible with ArrayAccess::offsetGet(mixed $offset): mixed, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php on line 317

Deprecated: Return type of FS_Key_Value_Storage::offsetSet($k, $v) should either be compatible with ArrayAccess::offsetSet(mixed $offset, mixed $value): void, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php on line 301

Deprecated: Return type of FS_Key_Value_Storage::offsetUnset($k) should either be compatible with ArrayAccess::offsetUnset(mixed $offset): void, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php on line 313

Deprecated: Return type of FS_Key_Value_Storage::current() should either be compatible with Iterator::current(): mixed, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php on line 328

Deprecated: Return type of FS_Key_Value_Storage::next() should either be compatible with Iterator::next(): void, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php on line 339

Deprecated: Return type of FS_Key_Value_Storage::key() should either be compatible with Iterator::key(): mixed, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php on line 350

Deprecated: Return type of FS_Key_Value_Storage::valid() should either be compatible with Iterator::valid(): bool, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php on line 362

Deprecated: Return type of FS_Key_Value_Storage::rewind() should either be compatible with Iterator::rewind(): void, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php on line 375

Deprecated: Return type of FS_Key_Value_Storage::count() should either be compatible with Countable::count(): int, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php on line 389

Deprecated: class_exists(): Passing null to parameter #1 ($class) of type string is deprecated in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce/includes/wc-core-functions.php on line 2050

Deprecated: class_exists(): Passing null to parameter #1 ($class) of type string is deprecated in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce/includes/wc-core-functions.php on line 2050

Deprecated: Implicit conversion from float 9.9 to int loses precision in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/class-wp-hook.php on line 76

Deprecated: Implicit conversion from float 9.9 to int loses precision in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/class-wp-hook.php on line 78

Deprecated: class_exists(): Passing null to parameter #1 ($class) of type string is deprecated in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce/includes/wc-core-functions.php on line 2050

Deprecated: class_exists(): Passing null to parameter #1 ($class) of type string is deprecated in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce/includes/wc-core-functions.php on line 2050

Deprecated: Optional parameter $avatar declared before required parameter $id_or_email is implicitly treated as a required parameter in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/themes/hardhoofd6/functions.php on line 370

Deprecated: class_exists(): Passing null to parameter #1 ($class) of type string is deprecated in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce/includes/wc-core-functions.php on line 2050

Deprecated: Constant FILTER_SANITIZE_STRING is deprecated in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/wordpress-seo/src/conditionals/third-party/elementor-edit-conditional.php on line 22

Deprecated: Constant FILTER_SANITIZE_STRING is deprecated in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/wordpress-seo/src/conditionals/third-party/elementor-edit-conditional.php on line 28

Deprecated: Return type of Requests_Cookie_Jar::offsetExists($key) should either be compatible with ArrayAccess::offsetExists(mixed $offset): bool, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/Requests/Cookie/Jar.php on line 63

Deprecated: Return type of Requests_Cookie_Jar::offsetGet($key) should either be compatible with ArrayAccess::offsetGet(mixed $offset): mixed, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/Requests/Cookie/Jar.php on line 73

Deprecated: Return type of Requests_Cookie_Jar::offsetSet($key, $value) should either be compatible with ArrayAccess::offsetSet(mixed $offset, mixed $value): void, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/Requests/Cookie/Jar.php on line 89

Deprecated: Return type of Requests_Cookie_Jar::offsetUnset($key) should either be compatible with ArrayAccess::offsetUnset(mixed $offset): void, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/Requests/Cookie/Jar.php on line 102

Deprecated: Return type of Requests_Cookie_Jar::getIterator() should either be compatible with IteratorAggregate::getIterator(): Traversable, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/Requests/Cookie/Jar.php on line 111

Deprecated: Return type of Requests_Utility_CaseInsensitiveDictionary::offsetExists($key) should either be compatible with ArrayAccess::offsetExists(mixed $offset): bool, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/Requests/Utility/CaseInsensitiveDictionary.php on line 40

Deprecated: Return type of Requests_Utility_CaseInsensitiveDictionary::offsetGet($key) should either be compatible with ArrayAccess::offsetGet(mixed $offset): mixed, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/Requests/Utility/CaseInsensitiveDictionary.php on line 51

Deprecated: Return type of Requests_Utility_CaseInsensitiveDictionary::offsetSet($key, $value) should either be compatible with ArrayAccess::offsetSet(mixed $offset, mixed $value): void, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/Requests/Utility/CaseInsensitiveDictionary.php on line 68

Deprecated: Return type of Requests_Utility_CaseInsensitiveDictionary::offsetUnset($key) should either be compatible with ArrayAccess::offsetUnset(mixed $offset): void, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/Requests/Utility/CaseInsensitiveDictionary.php on line 82

Deprecated: Return type of Requests_Utility_CaseInsensitiveDictionary::getIterator() should either be compatible with IteratorAggregate::getIterator(): Traversable, or the #[\ReturnTypeWillChange] attribute should be used to temporarily suppress the notice in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/Requests/Utility/CaseInsensitiveDictionary.php on line 91

Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/woocommerce-google-adwords-conversion-tracking-tag/vendor/freemius/wordpress-sdk/includes/managers/class-fs-key-value-storage.php:44) in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/themes/hardhoofd6/inc/head.php on line 5
Hard//hoofd - Gelukkig alleen
Deprecated: strtolower(): Passing null to parameter #1 ($string) of type string is deprecated in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/content/plugins/wordpress-seo/src/generators/schema-generator.php on line 185
Asset 14

Gelukkig alleen

Singles worden wel met medelijden aangekeken. Wat is er mis met hen? Niks, vindt Emy. Zij ging op zoek naar alleenstaande rolmodellen.

De klacht is inmiddels bekend: vrouwen in steden en mannen in dorpen hebben zo’n moeite een geschikte partner te vinden dat Yvonne Jaspers en Nicolette Kluijver er met busjes en camera’s aan te pas moeten komen om nog enige hoop te bieden. Maar Yvonne en Nicolette lijken te sjorren aan een dood paard. Verbintenissen voor het leven worden steeds zeldzamer. Demografische studies in Nederland en andere westerse landen laten een stijgende trend zien van alleenstaanden, een toename die slechts gedeeltelijk te verklaren is vanuit de vergrijzing. We zijn gehecht aan onze vrijheid, en hebben er moeite mee om die in te perken voor een ander. Als we al een geschikte partner vinden dan willen we er weer vanaf zodra de relatie wat minder loopt. Vervolgens gaan we op zoek naar een nog geschiktere, dat zijn we aan onszelf en ons geluk verplicht.

Alleen blijven zou gezien deze ontwikkelingen geaccepteerd moeten zijn, maar dat is niet het geval. We worden nog steeds overal overspoeld met de al sinds Plato’s Symposium gangbare boodschap dat de ware gevonden dient te worden, willen we ons compleet voelen. Singlessites maken dit pijnlijk duidelijk. Het hoofddoel van de meeste van die sites is om de vrijgezellenstatus zo snel mogelijk op te heffen. Ze worden overwoekerd door aankondigingen voor speeddates, advertenties van Lexa, Relatieplanet en minder bekende datingsites (“Datingsite voor vrouwen die welgeschapen man zoeken” [sic]). En weet je nog hoe het afliep met de o-zo-vrijgevochten dames uit Sex & the City? Ze trouwden. “They say that the world was built for two / Only worth living if somebody is loving you”, zingt Lana del Rey lijzig in haar hitsingle Video Games.

Alle andere idealen relativeren we kapot, maar op liefde blijven we hopen.

Zelf ben ik graag alleen. Zelden ben ik zo gelukkig als op een lange treinreis, vergezeld door een roman, een notitieboekje en een mp3-speler. Ik houd van mijn vrienden en heb geen alles overweldigende kinderwens. Maar als de site van Psychologie Magazine10 regels om de ware liefde te vinden” aankondigt, klik ik ook op die link. Het ideaal van de romantische liefde is moeilijk te negeren. Het is misschien het enige waar we nog massaal in willen geloven. Alle andere idealen relativeren we kapot, maar op liefde blijven we hopen – stiekem of minder stiekem en vaak tegen beter weten in. Het heeft natuurlijk zo zijn functies: het overleven van het nageslacht garanderen, je geborgen voelen, in aanmerking komen voor een hypotheek, het gaat allemaal net wat makkelijker met een vaste partner (of dat nu de ware is of de meest-voor-de-hand-liggende). Maar wat als jij die stadse vrouw bent voor wie zelfs Nicolette in de meest afgelegen gehuchten de liefde niet kan vinden, of die ene boerenjongen die geen leuke brieven ontvangt, hoe hard Yvonne ook voor je heeft gepleit? Wat als je alleen overblijft, is dat echt zo erg? Kun je niet net zo goed je behoeftebevrediging opsplitsen? Houden van je vrienden, naar bed gaan met scharrels, en – eventueel – een kind krijgen via spermabank of adoptiebureau?

Mijn tante de non

Ik onderneem een kleine zoektocht naar alleenstaande rolmodellen. Vrienden, familie en kennissen vraag ik of zij mensen kennen die gelukkig alleen zijn. Ik zoek alleen oudere gelukkigen, 50-plussers, mensen die weten hoe het is om tientallen jaren alleen te zijn, om ‘op te geven’, om ‘alleen over te blijven’, en daar vrede mee te hebben. Of om de bewuste keuze te maken voortaan alleen door het leven te gaan. Jongeren zijn me te wispelturig in hun happy singleschap, zij kunnen op donderdag roepen hoe leuk het is om vrijgezel te zijn en op vrijdag tegen de liefde van hun leven aanlopen. Maar uit het rondvragen blijkt al snel dat veel ouderen niet minder wispelturig zijn. Potentiële alleenstaande rolmodellen blijken bij nadere bestudering toch naar een partner te verlangen. Een weduweclub in de buurt van mijn ouders is op het eerste gezicht veelbelovend. De club is opgericht door een kordate weduwe van een generaal, die zich in de wereld van de singlecruises heeft gestort. “Nog nooit zo’n lekkere seks gehad!” roept zij over die cruises. Maar de weduwe van de generaal is niet alleen op zoek naar seks, ze zoekt ook naar een nieuwe man. Haar clubbijeenkomsten worden gekenmerkt door gemopper en gesnik.

Illustratie: Sophia Simons

Dan is mijn tante een beter voorbeeld van iemand die gelukkig alleen is. Mijn tante is nooit getrouwd. Ze is non. Als iemand weet hoe je je leven zinvol inricht zonder vaste partner en gezin, dan moet zij dat wel zijn. Het komt voor mij dan ook enigszins onverwachts dat mijn tante zegt dat ze er nooit bewust voor gekozen heeft om te leven zonder partner, en aanzienlijke moeite heeft gehad met eenzaamheid:

"Kiezen voor alleen leven was er eigenlijk niet bij. Ik stelde vroeger wel hoge eisen aan een partner: ik moest niet alleen verliefd zijn, de ander moest ook mijn idealen van sociale gelijkheid delen – kansen voor alle mensen, solidair zijn met de armen. Ik merkte dat door die eisen langdurige relaties niet zo op mijn pad kwamen. Als je dan ziet dat iedereen om je heen wel een ander heeft, dan ga je je daardoor ‘buitengesloten’ voelen. Maar alleen zijn had ook belangrijke voordelen: de vrijheid ervan, het niet hoeven opgeven van je eigenaardigheden.  Er is geen levensvorm die beter is, het gaat erom wat bij je past op het moment."

Het duurde wel een tijd voordat mijn tante de gedachte “er kan altijd nog een ware Jozef komen” opgaf. Op haar vijfenvijftigste had ze de rust om een klooster in te gaan en zich daar te storten op bezinning, meditatie en gebed. Maar dat is niet per se een keuze voor de eeuwigheid of tegen een relatie, benadrukt ze.

Pieter, een homoseksuele man van zestig met een bestuurlijke functie in de zorg, is stelliger over zijn keuze alleen te zijn, maar ook hij ziet het niet als een bewuste keuze die hij van tevoren gemaakt heeft:

"Achteraf en terugkijkend kan ik wél zeggen dat ik mijn eigen onafhankelijkheid steeds heb nagestreefd en me niet hebben willen binden aan één vaste partner. Maar ook zou je kunnen zeggen dat ik nooit iemand ben tegen gekomen met wie ik als vaste partner door het leven zou willen gaan. Er hebben zich natuurlijk wel kandidaten aangediend maar wanneer de feitelijke keuze zich aandiende, wilde ik niet. Dan koos ik voor mezelf en mijn onafhankelijkheid."

De afwezigheid van een vaste partner geeft de ruimte te investeren in intensieve vriendschappen.

Pieter ziet vooral de voordelen van alleen zijn. Hij kan op elk moment zelf beslissen wat hij gaat doen. Of het nou om werk gaat of om vakantie, hij hoeft geen rekening te houden met de wensen van een ander. Zijn inkomen maakt het ook mogelijk om de hele wereld rond te reizen en mooi te wonen. Hij moet er niet aan denken dat iemand zich met de inrichting van zijn appartement gaat bemoeien. Bovendien geeft de afwezigheid van een vaste partner hem de ruimte te investeren in intensieve vriendschappen. En in vrije seks natuurlijk, “al moet ik bekennen dat naarmate ik ouder word de mogelijkheden wat afnemen”.

Helemaal jubelend is Pieter niet. Hij mist praktische steun. Het huishouden moet hij alleen doen en al verdient hij goed, met één inkomen valt er minder te besteden dan met twee. Maar zwaarder weegt de emotionele steun. Als Pieter zich in zijn werk dreigt te verliezen, is er niemand die hem zegt dat hij het rustiger aan moet doen, niemand die dagelijks vraagt hoe het gaat. “Er staat niet standaard iemand thuis klaar voor je. Als ik mijn ei kwijt wil moet ik daarvoor altijd met iemand afspreken.” Ook maakt hij zich zorgen over de gebreken die zullen komen met het ouder worden.

Going Solo

De voor- en nadelen die Pieter noemt, worden ook genoemd door de vele Amerikaanse alleenstaanden die socioloog Eric Klinenberg interviewde voor zijn boek Going Solo (2012). Voor aanvang van zijn interviews ging Klinenberg ervan uit dat hij alleen doffe ellende en hartverscheurende eenzaamheid tegen zou komen. Dat bleek alleszins mee te vallen. De alleenstaanden die hij sprak bleken over het algemeen behoorlijk tevreden, vooral dat ze zo veel tijd kunnen besteden aan hun vrienden, hun carrière, uitgaan en hobby’s. Klinenberg (zelf overigens getrouwd) zag wel degelijk ook veel zorgen en twijfels, maar hij denkt niet dat die groter zijn bij alleenstaanden dan bij mensen met een vaste partner: “To be sure, many occasionally struggle with loneliness or with the feeling that they need to change something to make their lives feel more complete. But so, too, do their married friends and family members, and, really, most everyone during some periods of their lives.

De grootste problemen signaleerde Klinenberg bij vrouwelijke dertigers, bij mensen zonder sociaal vangnet en bij ouderen met fysieke en mentale gebreken. Het Bridget Jones syndroom (bestaande uit wanhopige pogingen een man te vinden voordat de biologische klok is uitgetikt) is een cliché om een reden. De sociale druk op vrouwen om tijdig een gezin te stichten is enorm. In bijna elk gesprek vragen vrienden en familieleden aan hen hoe het met hun liefdesleven staat. Klinenberg: “This experience is common among women who go solo, so much so that many question whether it’s really about them or the projected anxieties of their acquaintances. But nearly all report that it makes them feel stigmatized.” Psychologe Bella DePaulo – een zeldzame overtuigde vrijgezel – noemt de sociale afkeur en discriminatie waar singles mee te maken krijgen ‘singlism’. Het gaat bij singlism niet alleen om de tik-tak-geluiden die familieleden maken, maar ook bijvoorbeeld om de eenpersoonstoeslag die je betaalt als je alleen in een hotelkamer wil overnachten. Of de negatieve portrettering van langdurig partnerlozen in romans en films: het gekke kattenvrouwtje, de oudere man die nooit uit de kast heeft durven komen, de anorectische of juist obese neurotica.

Tenzij zij het uiterlijk en de levensstijl van George Clooney hebben, kunnen ook zij op blikken van meelij rekenen.

Alleenstaande mannen hebben in mindere mate last van sociale druk en afkeur, maar tenzij zij het uiterlijk en de levensstijl van George Clooney hebben, kunnen ook zij op blikken van meelij rekenen. (Denk aan al het gelach en gespeculeer in de media over de bewuste vrijgezellenstatus van Mark Rutte. “Voelt hij wel iets?”, vroeg De Gelderlander zich af.) Bovendien zijn er voor hen reële risico’s aan het aanhoudende vrijgezellenbestaan. Onderzoeken die Klinenberg aanhaalt wijzen erop dat trouwen goed is voor de gezondheid van mannen (terwijl getrouwde vrouwen juist vaker depressief zouden zijn dan ongetrouwde). Alleenstaande oudere mannen hebben nogal eens de neiging zichzelf minder goed te wassen en te voeden dan gewenst is. Ook zijn ze minder goed in het onderhouden van de sociale contacten die je zo hard nodig hebt als er niemand thuis op je wacht. Maar wellicht dat onze generatie van metromannen hier minder problemen mee zal hebben.

“Own thyself, woman”

Ook al hebben veel alleenstaanden het best naar hun zin, zowel Going Solo als statistiekjes van het CBS tonen dat werkelijke berusting pas komt met de jaren. In onderzoek van het CBS uit 2003 wilden “nagenoeg alle alleenstaanden onder de 35 jaar” een relatie. Dat zal anno 2013 niet radicaal anders zijn. Niet alleen vanwege de sociale druk en de verheerlijking van romantische liefde, ook simpelweg door biologische en psychologische behoeftes. Hoe lief onze vrijheid ons ook is, we willen daarbovenop graag de veiligheid van de vaste relatie. De vraag is hoe serieus we die drang naar geborgenheid en erkenning moeten nemen, of we die niet kunnen intomen.

Volgens Jan Geurtz valt aan onze veiligheidsdrang te ontsnappen. In zijn boek Verslaafd aan Liefde (dat al dertien drukken heeft beleefd en in alle vestigingen van de bibliotheek in mijn gemeente constant is uitgeleend) verkondigt hij hoezeer we onszelf kwijt kunnen raken in een relatie. Velen van ons zijn geneigd ons levensgeluk af te laten hangen van de ander. We zoeken naar de veiligheid die we hadden als kind, maar moeten voor die veiligheid steeds meer van onze vrijheden inleveren (zoals ook een kind niet zo veel te zeggen heeft). Geurtz spreekt van twee geamputeerde mensen die samen wanhopig proberen een eenheid te vormen.

Eigenlijk zingt Lana del Rey in Video Games iets vergelijkbaars. Het liedje lijkt op het eerste gezicht een idyllische schets van een jeugdliefde, maar als je beter luistert is de ik-figuur wel erg hard bezig het een nogal onvolwassen manspersoon naar de zin te maken. Ze verliest zichzelf daar compleet in: “It’s you, it’s you, it’s all for you / Everything I do”. Video Games geeft een beeld van hoe liefde – of wat je voor liefde aanziet – je wereld kleiner kan maken dan nodig. Ik doe dit allemaal voor jou, omdat me keer op keer verteld is dat dat liefde is. Omdat het ook wel zo gemakkelijk is mijn eigen leven op te schorten, niet na te denken over wat ik zelf zou willen.

Del Rey laat echter zowel het bittere als het zoete doorklinken van de liefde waarin je jezelf wegcijfert, terwijl Geurtz alleen de negatieve aspecten benadrukt:


Jan Geurtz – Verslaafd aan Liefde

Ik heb het voor iemand van wie ik houd graag over om niet aan andermans geslachtsdelen te gaan zitten.

Het bezwaar dat ik tegen Geurtz’ spirituele betoog heb, is dat het automatisch vrijheid boven veiligheid verkiest, alsof veiligheid per definitie iets ontzettend kinderachtigs is om te willen. Een kinderachtige angst die alleen met de juiste hoeveelheid meditatie bezworen kan worden. Noem me ouderwets, maar ik heb het voor iemand van wie ik houd graag over om niet aan andermans geslachtsdelen te gaan zitten of zelfs, jawel, af en toe de afwas te doen. Dingen over hebben voor iemand om wie je geeft, lijkt me niet iets om ongelukkig van te worden of je “geamputeerd” door te gaan voelen. Maar het idee dat we een ander niet verantwoordelijk kunnen houden voor ons geluk, en dat we de voortdurende bevestiging van buitenaf niet nodig hebben, dat we goed genoeg zijn zoals we zijn (“echt noodzakelijk is een relatie nooit: geluk is in essentie al volledig aanwezig in jezelf”) – dat gedeelte van Geurtz’ boodschap neem ik graag aan, hoe moeilijk dat soms ook in praktijk te brengen is. Als ik mezelf erop betrap dat ik zit te wachten op een sms'je van een geliefde of me een voorstelling maak van hoe onze kinderen eruit zouden zien, probeer ik te denken aan Toni Morrisons roman A Mercy, aan de scène waarin de slavin Florens zich opdringt aan een oudere zwarte man die nooit slaaf is geweest. Als Florens hem toefluistert: “You alone own me”, antwoordt hij geërgerd: “Own thyself, woman.”

Angst voor afhankelijkheid

En toch, als ik dat tegen mezelf zeg, zit ik mezelf af te blaffen voor heel menselijke neigingen. Is een relatie zonder enige vorm van afhankelijkheid wel een relatie te noemen? Houd ik mezelf niet voor de gek door onafhankelijkheid zo te verheerlijken? Is die onafhankelijkheid niet vooral een beschermingsmechanisme, dat voortkomt uit de angst dat mensen je af zullen wijzen als je ‘te graag’ wil? Wie zich aan niemand bindt, kan ook niemand verliezen. Erg dapper is dat niet. Wie tegelijkertijd onafhankelijkheid en romantische liefde verheerlijkt komt in de knel. Kun je verliefd zijn zonder jezelf een klein beetje te verliezen? Kun je zeggen dat je van iemand houdt als je angstvallig je persoonlijke vrijheid op de eerste plek blijft stellen? Zelf beëindigde ik een langdurige relatie waarmee weinig mis was uit angst dat ik anders ervaringen zou mislopen. Ik heb daar geen spijt van, maar sindsdien heb ik zo weinig geluk in de liefde dat ik vermoed dat mijn geluk in het spel inmiddels enorm zal zijn – misschien moet ik in plaats van op dates naar het casino gaan. Als ik kijk naar mensen die trouw zijn gebleven aan hun jeugdliefde kan ik niet anders dan mateloze bewondering voor hen hebben. Ik zie geen angst, geen amputatie, maar toewijding, geduld, doorzettingsvermogen. Ik zie mensen die een keuze hebben durven maken en daar achter blijven staan. Maar de mensen die gelukkig alleen zijn, stralen minstens zo veel kracht uit. Ik hoop dat zij minder zeldzaam worden. En dat we steeds meer moeten grinniken om zinnen als “They say that the world was built for two / Only worth living if somebody is loving you”.

Mail

Emy Koopman (1985) is Hard//hoofd-redactielid, literatuurwetenschapper, psycholoog en schrijver. Haar debuutroman Orewoet verscheen in september 2016 bij Prometheus. // emy@hardhoofd.com

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen

Deprecated: rtrim(): Passing null to parameter #1 ($string) of type string is deprecated in /home/hardhoof/staging.hardhoofd.com/releases/20230109225758/public/cms/wp-includes/formatting.php on line 2761