Asset 14

Star Wars: Episode VIII – The Last Jedi

De nieuwste Star Warsfilm: Episode VIII - The Last Jedi werd in de bioscoop gezien door eindredacteuren Tommy de Bruijn en Mark Bakker en adjunct-hoofdredacteur Imre van Son. Welke rol speelt jeugdsentiment bij het beoordelen van een nieuwe Star Wars? Willen de makers vooral de fans plezieren? Kun je als volwassene wel meegaan in de gepresenteerde fantasiewereld? En mag je de basisprincipes van Star Wars bevragen? Het gesprek tussen zelfverklaard superfanaat Tommy, groot liefhebber Imre en 'eigenlijk geen echte fan' Mark wordt op het scherpst van de snede gevoerd.

Tommy: In de nieuwe Star Wars zit een scène waarin Luke Skywalker (Mark Hamill), inmiddels een oude en verbitterde Jedi, alleen op een eiland een grote slok melk vers uit de tepel van een alien drinkt. Hij grijnst er een beetje goor bij. Wat vonden jullie van die scène?

Mark: Oké, onverwachte opener.

Imre: Ik vond de hele training op dat eiland discutabel, dus dit detail ook. Volgens mij schoot ik wel in de lach, dus als dat het doel was, hebben ze dat voor elkaar gekregen. Maar vonden jullie het hele gebeuren op dat eiland, afgezien van de mooie locatie, niet problematisch?

Tommy: Totaal niet.

Mark: Problematisch, vertel?

Imre: Om te beginnen heeft Luke Rey nauwelijks getraind. En er is – in de hele film eigenlijk – iets raars aan de hand met de tijd die verstrijkt. Het lijkt allemaal extreem snel te gaan.

Mark: Even voor alle duidelijkheid: we hebben allemaal de andere Star Wars-films gezien?

Imre: Haha, ja, dat lijkt me wel toch?

Tommy: Zelfs de prequels heb ik per stuk tien á twintig keer gezien. Ik durf te zeggen dat ik een door de wol geverfde superfanaat ben.

Mark: Nou, de training van Luke door Yoda (in The Empire Strikes Back) vond ook al in een raar tijdvacuüm plaats. Zo leek het althans.

Tommy: Ik vind het tijdverstrijk in films nooit zo relevant, tenzij het echt nergens op slaat (Game of Thrones) of de plot in de weg zit. En dat was bij deze film niet het geval.

Imre: Ik vond die training door Yoda gewoon veel sterker en geloofwaardiger. Daar zat tenminste nog een montage in waar duidelijk werd dat er progressie werd geboekt door hard werken.

Tommy: Het punt was hier ook niet dat Rey door Luke een betere Jedi zou werden. Hij zei duidelijk dat hij haar niets kon leren, dat het bij drie lessen zou blijven. Hij wilde haar laten inzien waarom de Jedi uit moesten sterven. Wat hij haar mee wil geven komt over en alles klopt uiteindelijk, thematisch gezien.

'In plaats van de Luke die Rey (en het publiek) hoopte aan te treffen, dezelfde als uit de originele films, was het deze rare melkslurpende kluizenaar'

Imre: Volgens mij leerde ze veel meer van haar telepathische encounters met Kylo.

Mark: Luke wilde in ieder geval niet echt meewerken.

Imre: Daar had hij op zich ook goede redenen voor.

Tommy: Wat ik fantastisch vond. In plaats van de Luke die Rey (en het publiek) hoopte aan te treffen, dezelfde als uit de originele films, was het deze rare melkslurpende kluizenaar. Een gewaagde keuze.

Mark: Gewaagd?

Imre: In de zin van spelen met wat het publiek hoopt, doet deze film het goed. Dat is interessant aan Star Wars, dat er zoveel theorieën van fans en verwachtingspatronen zijn.

Tommy: Terwijl er ook veel mensen (of een luide minderheid) zijn die deze film als een soort middelvinger naar echte fans beschouwen.

'Ik zou mezelf zeker geen fan noemen, laat staan een echte'

Mark: Ja, het was al een probleem dat er niet alleen maar witte mannen in speelden, toch? Daar begon het bij de laatste film al mee.

Tommy: Stel je toch eens voor dat een film tegen je verwachtingen ingaat en je een beetje uitdaagt.

Imre: Het is zeker geen middelvinger, maar ik vind het wel goed dat ze niet precies doen wat de fans verwachten.

Mark: Ik zou mezelf zeker geen fan noemen, laat staan een echte. Waarom zou het een middelvinger zijn?

Tommy: Omdat de film indruist tegen de verwachtingen. Luke is niet heldhaftig, alles is minder zwart-wit, het ‘geheim’ van de ouders van Rey wordt op een andere manier aangepakt dan J.J. Abrams (regisseur van The Force Awakens, de vorige film) vast voor ogen had. Er zijn veel redenen. Ik ben het met allen oneens, ik vind dit de beste Star Wars sinds The Empire Strikes Back.

'We kunnen wel stellen dat de film verrast, niet voldoet aan verwachtingen, en daardoor sterker is'

Imre: Ik vond het ook een goede film - afgezien dat ik me geen raad wist met dat eiland.

Tommy: We kunnen wel stellen dat de film verrast, niet voldoet aan verwachtingen, en in mijn optiek daardoor sterker is. Qua structuur ook: er zitten wel verwijzingen in naar The Empire Strikes Back en Return of the Jedi, maar er wordt mee gespeeld.

Imre: Eens. Zoals Rey, die niet op een of andere Grieks-tragische manier van iemand een familielid is. Het boeit haar juist helemaal niet wie haar ouders zijn.

Mark: Ik als niet-fan vond de film niet zo. Te veel verwijzingen naar de oudere films. Ik kan dat toch niet anders zien dan een poging de fans te pleasen.

Tommy: Dat vond ik het probleem van de vorige film, The Force Awakens. Dat was bijna alleen maar fan-service. Daar huur je J.J. Abrams ook voor in: voor een film die voelt als oudere films. Nu had ik daar minder last van. De momenten waarop ze bewust terugverwijzen vond ik slim aangepakt.

Imre: Het is interessant dat Abrams zei dat Kylo Ren staat voor die fans: met zijn nep-masker is hij eigenlijk fan van Darth Vader. Dus dit verwachtingspatroon wordt in de film gethematiseerd.

Tommy: De thematiek van deze nieuwe trilogie heeft ook veel van doen met hoe het verleden zich verhoudt tot het heden, hoe generaties in elkaar overgaan, ‘let the past die, kill it if you have to’ zoals Kylo zegt.

Imre: Ik hoopte dat Kylo en Rey als een soort Bonnie en Clyde samen zouden optrekken. Ik vond de scènes met Kylo en Rey erg sterk.

Mark: Ik ook. Hoogtepunt van de film. De rest van de verhaallijnen vond ik heel matig, vooral die met Finn, en die met Poe in mindere mate.

Tommy: Het middenstuk van deze film is matig, dat ben ik met je eens. Alles op de ‘casino-planeet’ kon me gestolen worden.

Mark: Een soort James Bond casino-actie. Spectaculair in 3D, maar waar het nou goed voor was…

Tommy: Die was goed voor twee dingen: Finn en Rose als karakters neerzetten, wat willen ze, gaat het straks geloofwaardig worden als ze op een zeer ongepast moment kussen? En daarnaast diende 'ie om te onderstrepen dat ‘niet alles zwart-wit is’. Maar dat had ook op een andere manier gemogen.

Mark: Ongetwijfeld, maar ik had het niet erg gevonden als Finn deze film met vakantie gestuurd was.

Tommy: Ik krijg het idee dat ze niet weten wat ze met hem als karakter willen. Hij had zichzelf van mij prima mogen opofferen aan het einde.

Mark: Oh zeker. Dat was echt waardeloos. Wat dééd Rose daar nou? Dat was wel een ergernis bij mij. Ik was alweer vergeten waarom ik zo'n hekel aan Rose had, maar het was door dat moment.

Imre: Op zich was het geen gek idee om die stormram te torpederen toch? Op een gegeven moment werden er één voor één een heleboel van die schepen afgeknald.

Mark: Het doel heiligt de middelen, dat is wel een boodschap die je uit deze film kunt meennemen.

Tommy: Dat was in Rogue One een belangrijk thema. En hoop, natuurlijk. Ook in deze film weer.

Imre: Het laatste dat sterft is hoop.

Tommy: Je kunt stellen dat, omdat het Verzet nog bestaat en er nog HOOP is, het de moeite waard is geweest.

Mark: Maar ze zijn nog maar met zijn tienen over. Dus voor wie doen ze het eigenlijk?

Tommy: HOPE

Mark: Oké Tommy.

'Het blijft Star Wars: overacting en slechte teksten'

Tommy: Natuurlijk is het een beetje onzin, ‘onrealistisch’ als je daarvan mag spreken, maar voor mij persoonlijk hoort het wel thuis in een Star Wars-film dat de helden heldhaftige dingen doen. En daar wist deze film af en toe slim mee te spelen. Dus een paar momenten van sentimentele nonsens, ach.

Mark: Ja, maar al die doden man! Het hele verzet bijna dood. En het interesseerde niemand van de karakters iets. Dat vond ik heel apart.

Tommy: Tja, als kijker ben je toch voornamelijk betrokken bij Finn en Poe.

Mark: Ik vond Poe en Finn niet boeiend. Van mij had er wel één dood gemogen. Maar ze leven nog, dus ik mag hopen dat ze in deel 9 wel wat gaan toevoegen aan het verhaal. Rey en Kylo, daar ging het om.

Imre: Ik vond Rose ook wel een leuke toevoeging.

Mark: Ik dus niet. Slechte teksten hoor, die Rose.

Tommy: En Benicio Del Toro was ook raar, met z’n gestotter.

Imre: Beetje overacting, hè.

Tommy: Het blijft Star Wars: overacting en slechte teksten.

Imre: Haha! Dat zou de voice-over moeten zeggen bij de trailer.

Mark: Ja, dat is zo. Dat valt je niet op als je veertien bent.

Imre: Toen ik veertien was had je Revenge of the Sith. De enige Star Wars die ik nooit heb herbekeken, dat zegt wel wat...

Mark: Arme jongen. Maar even serieus: hoe groot is de rol van jeugdsentiment in de beoordeling van Star Wars-films?

Imre: Tja, dat is moeilijk in te schatten als je dat jeugdsentiment zelf voelt.

Tommy: Ik las trouwens een leuke observatie over hoe een aantal factoren in deze nieuwe films zich verhouden tot de originelen. Zo is de First Order tot de Empire als de Alt-Right tot de nazi's. Jonger, ongecontroleerder, pogend net zo stoer te zijn, maar eigenlijk meelijwekkend. General Hux en Kylo Ren spelen een verkleedpartijtje, de één als generaal, de ander als z’n opa.

'Ik smul ervan omdat Star Wars sinds mijn vijfde een onderdeel is van mijn leven'

Mark: Wellicht, maar Vader bleek uiteindelijk ook een getormenteerde ziel.

Tommy: Niet de versie van Vader die Ren idoliseert.

Mark: Ik vind de vergelijking met nazi’s sowieso onzin.

Tommy: The Empire zijn toch gewoon space-nazi’s?

Imre: Er zitten wel verwijzingen naar de nazi’s in.

Mark: Waarschijnlijk is de Empire meer een verwijzing naar de USSR gezien het tijdsgewricht. Want hoezo nazi's, welke verwijzingen dan?

Tommy: De iconografie, voornamelijk. En George Lucas is daar vrij open over geweest.

Mark: Tja, een nogal oppervlakkige vergelijking. En ik bedenk net, wat is er eigenlijk evil aan de Empire of First Order? Wat doen ze eigenlijk?

Imre: Ze zijn niet democratisch, ze maken heel veel onschuldige slachtoffers.

Tommy: In de originele trilogie zijn ze gewoon de slechteriken, dat wordt niet bevraagd. Want: ze blazen hele planeten op met superwapens. Ze zijn ondemocratisch, moordlustig, slecht. Ik denk niet dat we moeten bevragen waarom the Empire en First Order slecht zijn.

Mark: In principe moet je dat wel, natuurlijk. Ik ga niet mee in die wereld. Ik geloof er niet in, ik weet dat het een soort sprookje is, maar voor mij is dat niet genoeg, en daarom ben ik geen echte fan zoals jullie.

Tommy: Dat is het zeker, een sprookje. En dat werkt alleen als je inderdaad de basisprincipes voor ‘waar’ aanneemt. Ik smul ervan omdat Star Wars sinds mijn vijfde een onderdeel is van mijn leven.

Mark: Zolang je dat alleen in de bios doet he, Tommy.

Imre: Is het je favoriete alternatieve film-fantasiewereld?

Tommy: Jazeker, met afstand.

Mark: Zo komen we terug op dat jeugdsentiment. Een vijfjarige vraagt zich niet af waarom de slechteriken slecht zijn.

'Dat kan film doen: een wereld maken die je helemaal accepteert en waarin je kunt verdwijnen'

Tommy: Ik ben niet blind voor kritiek op de franchise of op deze film. Ik denk alleen dat het bevragen van de basisprincipes waar deze fantasiewereld op berust, niet voor mij zijn weggelegd. Dat doe je alleen als het niet voor je werkt.

Mark: Nou, aangezien miljoenen mensen wereldwijd deze film en andere uit de franchise gezien hebben, lijkt het me een redelijke vraag. Misschien niet waar dit gesprek over moet gaan.

Imre: Het is boeiend dat film (of literatuur) dat kan doen: een wereld maken die je helemaal accepteert en waarin je kunt verdwijnen.

Tommy: Suspension of disbelief, het uitschakelen of uitstellen van ongeloof, is nodig om bepaalde elementen van Star Wars te kunnen waarderen. Daar helpt nostalgie bij, of een bereidheid om een paar uur opgeslokt te worden in een vaardig gerealiseerde fantasiewereld.

Imre: Dat moet denk ik al vanzelf gebeuren, als je dat heel bewust gaat doen ben je verloren voor de betovering.

Tommy: Klopt. Voor mij was de betovering ook bij deze film weer compleet. Ik heb met een dikke grijns op m’n gezicht gezeten.

Imre: Wanneer ik ook moest lachen: toen er een ruimteschip te zien was en je als kijker dacht ‘hé, dit lijkt wel een strijkijzer’ en het toen ook echt een strijkijzer bleek te zijn.

Mark: Ja, ik doe een beetje cynisch maar ik heb ook genoten hoor. Dat waren mooie momenten inderdaad. En Yoda was er even, he.

Tommy: En het was een pop! Man, man, man. Genieten.

Imre: Moeten we tot slot nog een voorspelling doen voor het volgende deel?

Mark: Ik hoop dat Finn wat zinnigs te doen krijgt.

Imre: Ik hoop ook dat Chewbacca iets zinnigs te doen krijgt.

Mark: Haha, hij mag erbij zijn omdat hij Chewie is. Ik ben niet overtuigd dat alle karakter die er de afgelopen twee films bij gekomen zijn ook echt nodig waren. Maar dat zien we in deel 9.

Imre: Van Rey en Kylo zijn we wel overtuigd toch?

Mark: Zeker.

Tommy: Ja. Dat was wel beter aan Force Awakens: daar dienden alle karakters een duidelijk doel. Kylo en Rey ben ik ook helemaal voor. Goede performances, interessante ideeën voor karakters. Goede spanning tussen hen.

Mark: Ja, maar ik ze wisten niet wat ze met Finn en Poe aan moesten. Misschien weet Abrams dat dan.

Tommy: Chewbacca, Finn en Poe samen op avontuur.

Imre: Ik had echt met Chewbacca te doen in deze film, al die rare wezens in z’n schip. Z'n beste vriend was net overleden en hij had helemaal geen kans om bij te kletsen met Luke. Sneu.

Tommy: Wisten jullie dat die beesten, porgs, er alleen maar in zaten omdat de filmlocatie, een echt eiland ergens bij Schotland geloof ik, barst van de papegaaiduikers? Omdat ze die niet digitaal uit ieder shot konden poetsen hebben ze ervoor gekozen ze maar te laten.

Mark: Ha, mooi weetje.

Tommy: Voor Star Wars-weetjes kan je altijd bij mij terecht.

Star Wars: The Last Jedi is nu te zien met:

Mail

Redactie

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
Lees meer
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen