De intellectuele elite zou Marco Borsato moeten heroverwegen." /> De intellectuele elite zou Marco Borsato moeten heroverwegen." />
Asset 14

De Borsatobarrière

marcoborsato

Wanneer een intellectueel het over muziek heeft, staat hij natuurlijk open voor de wat minder conventionele creaties. Hij gaat een keer naar het Bimhuis, koopt zo nu en dan een CD van een obscure singer/songwriter en betreedt op festivals juist de wat kleinere zaaltjes. Tijdens deze muzikale ontdekkingsreis beseft hij zich maar al te goed dat het belangrijk is om niet altijd op een eerste indruk af te gaan, laat staan zich achteloos te scharen achter de mening van de massa. Hij beschikt immers over voldoende bagage om zelf een redelijke mening te vormen.

Een verontrustend fenomeen echter, is dat er vaak voor een onderlegde luisteraar toch muziek bestaat die wat hem betreft het aandachtig luisteren in de eerste instantie niet waard is. De soort die, geregeerd door de commercie, louter als doel stelt zoveel mogelijk geld te verdienen met het ongecompliceerd behagen van Jan met de pet. De luisteraar in kwestie bevindt zich nu op glad ijs. De gronden waarop hij deze muziek verwerpt zijn niet te rijmen met de ruimdenkendheid waar hij als intellectueel doorgaans prat op gaat. Wil je je mening te allen tijde kunnen rechtvaardigen, dan is het zaak dat je iedere muzikale uiting een kans geeft om zich te bewijzen.

Om bovenstaande stelling goed te illustreren is het handig om een voorbeeld aan te halen: Marco Borsato. De recente situatie met het failliet gaan van The Entertainment Group daargelaten, een schoolvoorbeeld van een succesvol popartiest. De vele CD’s die onder zijn naam over de toonbank zijn gegaan, vind je maar zelden terug in de kast van iemand met een meer ‘verfijnde’ muzieksmaak. Onterecht, vinden wij. Tijdens het beluisteren van Marco’s oeuvre kwamen er met regelmaat kwalitatief hoogwaardige nummers voorbij. Iets wat gezien het team van competente mensen achter deze producties ook niet geheel als een verrassing zou moeten komen. Marco schrijft zijn nummers niet zelf (iets wat overigens vaak al een reden is voor veel mensen om zijn muziek in z’n geheel geen kans te geven), maar zingt alleen. De rest van de productie wordt door anderen verzorgd. Een naam die hierbij telkens weer opduikt is John Ewbank. Nu eens als componist, dan weer als producer, tekstschrijver of studiomuzikant en in de meeste gevallen een combinatie van dit al. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval bij het nummer “Wereld zonder jou”, een duet gezongen door Marco en Trijntje Oosterhuis. Voor een wat meer getraind oor valt meteen op dat de compositie vol zit met vindingrijke harmonieën, solide gearrangeerd is en met verve is uitgevoerd. De tekst laat weinig te wensen over en sluit naadloos aan bij de muziek (of andersom, het is maar hoe je het bekijkt). Dit alles komt samen tot een geheel dat een uitgesproken sfeer in de hand werkt en mensen een uitlaatklep biedt door een herkenbare situatie vast te leggen in liedvorm. Iets wat door de eeuwen heen een fundamenteel doel van muziek is gebleken. Dit lijkt op het eerste gezicht misschien op goedkoop effectbejag, maar het bereiken van deze mate van doeltreffendheid kan niet los staan van hoogwaardige artistieke en professionele competentie.
De ondubbelzinnige boodschap van een nummer als dit, kan een aanleiding zijn voor menig intellectueel om op zoek te gaan naar een diepere laag. Dit is in beginsel een verkeerde instelling. Verborgen gelaagdheid op zich is geen garantie voor kwaliteit en zeker geen vereiste, maar slechts een van vele instrumenten waarmee een artiest zich kan bedienen bij het schrijven van muziek. Een ieder die onvoorwaardelijk zoekt naar een veelheid van interpretaties is het niet meer alleen om kwaliteit te doen.

Onomstreden is dat er over smaak niet valt te twisten. Bij muziek is dit niet anders. Veel mensen zullen ook bij nadere inspectie concluderen dat een nummer als ‘Wereld zonder jou’ niet in hun verzameling thuishoort. Ook hiervoor moet begrip worden opgebracht. Wel is het kwalijk wanneer deze conclusie wordt bereikt zonder dat daar onbevooroordeeld onderzoek aan vooraf is gegaan. Het zou de intellectuele muziekliefhebber sieren als hij, de eerstvolgende keer wanneer iemand schoorvoetend aan hem opbiecht ’s ochtends onder de douche Marco Borsato te hebben gezongen, slechts glimlachend opkijkt en hem bemoedigend toeknikt.

-Rob Veugelaers en Kees van Driel

Mail

Rob Veugelaars

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen