Hier verschijnt elke dag een tip van een Hardhoofd-redactielid. Vandaag: een bijzondere kunstenaar die zijn uiterste best doet voor doelloze acties: maximale inspanning, minimaal resultaat" /> Hier verschijnt elke dag een tip van een Hardhoofd-redactielid. Vandaag: een bijzondere kunstenaar die zijn uiterste best doet voor doelloze acties: maximale inspanning, minimaal resultaat" />
Asset 14

Francis Alÿs

Schepje voor schepje, millimeter voor millimeter; als je wilt kun je een berg verschuiven. Letterlijk. De kunstenaar Francis Alÿs zocht in Peru, dat aan het begin van dit millenium sociaal-economisch diep in de put zat, vijfhonderd vrijwilligers die hem wilden helpen met het verplaatsen van een behoorlijke duin. Scheppend en zwetend in de zon en het stof verzetten de vrijwilligers flink wat werk. Op de video die ervan gemaakt is doen de beelden soms bijbels aan. Uiteindelijk is de duin tien centimeter verplaatst, een verschil dat vrijwel niemand zal opmerken.

Cuando la fe mueve montañas / When faith moves mountains heet het werk, waarmee Alÿs lijkt te willen vertellen dat de wereld dan wel absurd is, maar dat een mens toch in staat is om iets te doen. Ook al lijkt dat misschien betekenisloos.


Cuanda la fe mueve montañas. Lima, 2002. Privécollectie Francis Alÿs. Video still

Een ander opvallend project was Paradox of Praxis, een wandeling in Mexico-stad waarin Alÿs een groot blok ijs voor zich uitduwt. Na negeneneenhalf uur is er alleen nog een plasje water over. De video die Alÿs ervan maakte, als enige bewijs van zijn wandeling, duurt bijna vijf minuten. Sometimes making something leads to nothing is de ondertitel, om de vluchtigheid van zijn actie nog eens te benadrukken. Is dat dan het enige?


Paradox of praxis. Mexico City, 1997. Privécollectie Francis Alÿs. Foto: Enrique Huerta

‘Maximale inspanning, minimaal resultaat’, een Zuid-Amerikaans motto dat niet alleen op de duinverplaatsing slaat maar zeker ook op de sociaal-economische toestand waar Peru zich in 2002 in bevond. Het illustreert de subtiele manier waarop in het werk van Alÿs vaak meer betekenis zit dan op het eerste gezicht lijkt. Wonderlijk bij het zien van de video is bovendien dat de - toch vrij bizarre - verschijning van een man met een blok ijs weinig verbazing oogst bij de Mexicanen. Het leven en de drukte in Mexico-stad en Alÿs die daar gestaag doorheen schuift, relativeert het individu en zijn streven naar grootse acties tot een mens die ook maar probeert.

Alÿs is geen kluizenaar-achtige kunstenaar die alleen in een studio zijn eigen ideeën verwezenlijkt. Zijn werken bevinden zich altijd in de wereld, of in verhouding tot de wereld. Als Antwerpenaar die ruim vijfentwintig jaar geleden naar Mexico-stad verhuiste, maakt Alÿs (1959) ook boeiende, politieke werken over zijn positie van vreemdeling, over immigratie en landsgrenzen. In The Green Line (Jeruzalem, 2004) liep hij rustig en vastberaden met een lekkend potje groene verf over de lijn die in 1949 was besloten als grens tussen Jordaans en Israëlisch gebied. Een subtiele manier om de partijen te wijzen op de afspraken die ooit zijn gemaakt maar al snel werden genegeerd. Toen Alÿs in 2007 werd uitgenodigd voor een tentoonstelling in de VS stak hij niet gemakkelijk de grens over, maar nam een flinke omweg via Australië, China, Rusland, Alaska en Canada, als commentaar op de problemen waar Mexicanen die naar de VS willen tegenaan lopen.

Het werk van Alÿs bevat altijd meerdere lagen. Speels en serieus, niet ingewikkeld en niet alledaags, en soms doelloos, maar nooit betekenisloos.

Op de website van Francis Alÿs zijn veel video’s te zien en gratis te downloaden.
http://francisalys.com

Van 9 oktober t/m 30 januari is de tentoonstelling Francis Alÿs: A story of deception te zien in Wiels, Brussel.
http://www.wiels.org

Mail

Roos Euwe

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen