Asset 14

Land of the Free

Bijna niets kan de Amerikanen aan het twijfelen brengen over het recht om wapens te dragen. Maar een slachtpartij waarbij twintig nietsvermoedende kleutertjes het leven laten, zet zelfs de meest geharde wapenliefhebbers aan het denken. Esther Wertwijn schetst vanuit Amerika de verwarde gevoelens over het bloedbad in Newton. En duikt in de geschiedenis: waarom is het land toch zo hardleers?

Geen Westers land worstelt zo met zijn vrijheid als de Verenigde Staten van Amerika. Bevangen door een vrijheidsbeleving waarin het individu centraal staat, gedraagt een groot deel van de mensen in Amerika zich uiterst schizofreen wanneer juist deze vrijheid anderen het leven kost.

Amerika is weer in rouw gedompeld, net als na de schietpartij deze zomer in een bioscoop in Colorado. En er gebeurt hetzelfde als na de massale schietincidenten op Columbine High School in 1999 en Virginia Tech in 2007. De ene helft van de Amerikaanse samenleving probeert de andere helft van zijn gelijk te overtuigen.

Voldoende gechoqueerd?

De ongebreidelde aanwezigheid van wapens in de Amerikaanse samenleving kan niet debet zijn, zo stelt zeker een derde van de Amerikanen, aan het drama dat zich afgelopen week in Newton voltrok. Het is immers de schutter die de morele plicht heeft verantwoordelijk met een wapen om te gaan. Maar wat als een kind het wapen van zijn ouders te pakken krijgt? Het debat over een verdere regulering van wapenbezit laait weer op. Misschien dat Amerika deze keer voldoende gechoqueerd is om daad bij woord te voegen.

Om een daadwerkelijke mentaliteitsverandering teweeg te brengen, zal de Amerikaanse identiteit opnieuw gerangschikt moeten worden door een herwaardering van het vrijheidsideaal. Een ideaal dat terug te voeren is tot de Onafhankelijkheidsstrijd in de achttiende eeuw.

Om een daadwerkelijke mentaliteitsverandering teweeg te brengen, zal de Amerikaanse identiteit opnieuw gerangschikt moeten worden

In de jaren vlak na onafhankelijkheidsstrijd bestond er een samenwerkingsverband tussen de dertien voormalige koloniën, die op grond van ‘The Articles of Confederation’ tezamen de nieuwe Verenigde Staten van Amerika vormden. Deze staten waren geheel soeverein. In een nieuwe versie van dit verdrag, enkele jaren later opgesteld door George Washington en James Madison, werd deze soevereiniteit ingeperkt ten voordele van de overkoepelende federale regering. Net onder het juk van Engeland vandaan waren vele Amerikanen allergisch voor het idee van een al te machtige, centrale regering. Verschillende anti-federalistische protesten maakten een onmiddellijke invoering van het vernieuwde verdrag onmogelijk.

Om tegemoet te komen aan de kritiek deed Madison water bij de wijn en beloofde een Bill of Rights op te stellen, waarin de grondvrijheden van de inwoners van de jonge staat vastgelegd zouden worden. De Bill of Rights bestond uit tien amendementen die onder andere de vrijheid van meningsuiting, vrijheid van religie, en ook het recht op zelfverdediging garandeerde.

Iedere blanke, mannelijke burger

In het tweede amendement, waar nu zoveel om te doen is, werd bepaald dat iedere blanke, mannelijke burger het recht heeft een wapen te bezitten. Dat was niet met het oog op individuele zelfverdediging, maar gaf individuen het recht om zichzelf te verenigen in milities. Deze milities zouden dan weer tot nationale garde kunnen worden samengevoegd.

In de eerste instantie was deze bepaling gericht tegen het in Amerikaanse ogen agressieve Europa. Natuurlijk kon men zich ook op het amendement beroepen wanneer er sprake was van opstandige indianen of slaven, maar daar wil ik nu niet verder op ingaan. Het doel was, in ieder geval, de veiligheid van de staat te bevorderen, en niet de verspreiding van wapens onder de bevolking.

In 1886 werd de macht van de individuele staten nog verder uitgebreid. Het hooggerechtshof bepaalde dat de eindverantwoordelijkheid over de regulering van vuurwapens en milities uit handen van de federale overheid moest blijven.

‘Vrijheid’ is de kern van de Amerikaanse politieke én individuele identiteit. Inperking is anti-Amerikaans.

Meer dan een eeuw later is er weinig veranderd. De wapenwetten zijn nog steeds per staat geregeld, onafhankelijk van federale richtlijnen. De statelijke en gemeentelijke politieafdelingen zijn bijvoorbeeld niet verplicht de federale wapenwet na te leven. Ook zien veel Amerikanen de overheid nog steeds als een bemoeial die niet moet tornen aan de rechten en vrijheden van haar burgers. De in de Bill of Rights geformuleerde vrijheden worden te pas en te onpas aangehaald om bepalingen van bovenaf af te weren. Neem de commotie die ontstond rondom Obamacare. Vele opiniestukken zijn inmiddels verschenen waarin gesteld wordt dat Obama’s gezondheidswet een poging is de macht in het land in handen te krijgen. De wet is volgens tegenstanders onconstitutioneel, omdat de federale overheid de in de grondwet vastgelegde vrijheid van het individu met voeten treedt.

Nu is het grote probleem dat dit vrijheidsideaal, dat vele Amerikanen actief uitdragen – denk aan het zingen van het volkslied, iedere dag op school - gemakkelijk te manipuleren is voor politiek gewin. ‘Vrijheid’ is de kern van de Amerikaanse politieke én individuele identiteit. Iedere beperking hiervan kan gemakkelijk worden aangevallen als zijnde anti-Amerikaans. Self-governance is het devies en als je vrijheid je lief is, houd je de overheid op afstand

Geschreven én ongeschreven regels

Wat de moderne anti-federalisten echter vergeten, is dat moreel verantwoordelijk gedrag juist het product is van ongeschreven én geschreven omgangsregels. In zaken die in ieders belang zijn, is het doorgaans de overheid die besluit wat toegestaan is en wat niet. Voor een goed geoliede samenleving moet er een instantie zijn die het gedrag van de leden van die samenleving in bepaalde banen leidt. Ik wil hier niet mee zeggen dat eenieder die kritiek levert op de bemoeienis van de overheid per definitie een domme, amorele idioot is. Maar de reflexmatige reactie van waaruit een groot deel van de Amerikanen reageert, maakt het moeilijk een dialoog aan te gaan.

Pas als de realiteit zich onherroepelijk opdringt zal men wellicht meer bereid zijn de in de grondwet vastgelegde idealen aan te passen. Niemand wil immers dat vrijheid betekent dat inbrekers vrij kunnen inbreken, dat farmaceutische bedrijven vrij schadelijke medicijnen op de markt kunnen brengen of dat pistolen vrij gebruikt worden omdat ze in de eerste plaats gekocht zijn om de vrijheid te beschermen.

De gelijkstelling van wapenbezit en vrijheid, gepaard met een oppervlakkige interpretatie van de zeer gedateerde formulering van het tweede amendement, laat het huidige Amerika in een moreel limbo achter. Het tweede amendement laat te veel ruimte over voor interpretatie - de gevolgen daarvan moge duidelijk zijn - maar het afschaffen van het tweede amendement zal een grove inbreuk betekenen op de Amerikaanse identiteit. Iets waar niet licht over gedacht moet worden.

Vrijheid heeft helemaal niets met wapens te maken. Het beschermen van die vrijheid misschien wel, maar dan onder strikte voorwaarden. De Amerikaan is bezig met een voortdurende wapenwedloop. De schrijver Sanjay Sanghoee verwoordde dit in The Huffington Post als volgt: "Er zal altijd wel iemand anders zijn met meer wapens of meer ammunitie, of iemand die plannen maakt om een aanslag te plegen. Er zal altijd wel een reden zijn om de aanschaf van meer wapens, of wapens van een zwaarder kaliber, te rechtvaardigen. In deze paranoïde staat vervaagt het door de Amerikanen zo geliefde vrijheidsideaal."

Gelukkig zijn er een heleboel Amerikanen die zich hier terdege bewust van zijn. In eerste instantie denkt men aan een verbod op semi-automatische wapens, wat een hele verbetering zou zijn. Maar het is een illusie te denken dat Amerika zijn wapens zal weggooien.

Mail

Esther Wertwijn

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen