Hard//hoofd ging langs bij de veelzijdige ontwerpstudio Job, Joris & Marieke en vroeg het drietal naar technologie, de toekomst, samenwerking en makerschap. En natuurlijk naar Gravity, het nieuwe album van hun muziekproject Happy Camper.
Koffie, plastic 3D-geprinte mensjes, een doos voor de rafelige misprints en weckpotten met gekleurde mannetjes. In een gesprek in de studio van Job, Joris & Marieke komt er van alles op tafel. De objecten fungeren als referentiemateriaal. Als visuele houvast tijdens een interview met de drie ontwerpers, die zo goed op elkaar zijn ingespeeld dat het gesprek soms haast niet bij te houden is.
In een 'typisch' Job, Joris & Marieke project vloeit alles in elkaar over: 3D en animatie, visueel, verhaal en audio, het ene project initieert het volgende, de bijdrage van de ene ontwerper wordt gevormd door die van de andere. Op iedere productie die uit de studio voortkomt zijn ze dan ook alle drie trots. Soms vergeten ze haast wie wat precies heeft gedaan. Het doet er niet toe, het komt allemaal voor uit de denkwereld die ze samen hebben gecreëerd.
Happy Camper
Vandaag is Go Home uitgekomen, het tweede nummer van het album Gravity, de derde plaat van Happy Camper. Happy Camper is de muzikale tak van ontwerpstudio, een project rondom Job Roggeveen.
Het woord 'gravity' heeft een dubbele laag: het kan zwaartekracht betekenen, maar bijvoorbeeld ook de ernst achter een gebaar of situatie. Het speelt ook een belangrijke rol in de techniek die Studio Job, Joris & Marieke gebruikte voor de animaties voor deze plaat: 3D printen. Om complexere vormen te kunnen printen, moet je veel plastic verlengstukken – oftewel supports – plaatsen als steunpilaren om te voorkomen dat de boel ineenzakt. Deze supports vertegenwoordigen de strengen die iemand in het dagelijkse leven aan de grond nagelen, of juist op de been houden. Dit is een thema dat nauw aansluit op de liedjes op de nieuwe plaat. Job componeert en nodigt artiesten uit om de liedjes in te zingen, en sessiemuzikanten om delen van de muziek uit te voeren. De vrijheid van spelen met sessiemuzikanten is de essentie van Happy Camper geworden.
Marnix, de zanger van Go Home, maakt muziek onder de artiestennaam IX en is de producer van Herman van Veen. Hij schijnt ook nog de jeugdvriend van Jett Rebel te zijn, zij zijn een beetje samen de muziek in gegroeid. Het album is opgenomen met vier nieuwe zangers, en twee waar Happy Camper eerder mee heeft gewerkt.
Job: 'Ik heb nu juist gekozen voor zangers die een beetje aan het begin van hun carriere staan. Het leuke was dat die voor veel dingen open staan.'
De 11 nummers van Gravity zijn voorzien van loop-gifjes van 24 frames. Ze zijn eerst in 3D-geanimeerd, toen uitgeprint met een 3D-printer, gefotografeerd, terug in de computer gezet en achter elkaar in een loop gezet.
‘Dat is een hele rare manier van animeren’, zegt Joris. Twee seconden frame kost de animatoren zelf niet veel werk, maar het duurt wel ruim een week voor alle frames zijn uitgeprint.
Job: ‘Het Job, Joris & Marieke-beeld geeft het uiterlijk, de identiteit voor muziek. En dat vergroot ons publiek.’
Voor Go Home is ‘Het zwemmertje’ ontworpen. Hij ‘zwemt’ op de supports die de printer zelf berekend heeft om een figuurtje boven de grond te kunnen laten zweven. Job: ‘Die printer denkt alleen “hoe krijg ik het geprint” en geeft de support geen vorm. En wij hebben er ook een cameraatje voor staan zodat als hij 's nachts aan het printen is, wij kunnen controleren of het wel goed gaat, en eventueel de stroom eraf kunnen halen als hij verkeerd print.’
Joris: 'En het gaat ook best vaak mis, dan ontstaat er een breiwerkje van plastic-spaghetti.'
Gravity wordt een korte plaat, 35 minuten. Maar het zal nog even duren voor hij in zijn geheel te beluisteren is.
Job: 'Bij de eerste twee platen was het nog heel belangrijk dat je cd's verkocht kreeg. Dan neem je op, druk je de cd's, bepaal je de releasedatum en ga je daarna direct op tour. Maar sinds twee jaar eindelijk heb ik het idee dat Spotify eindelijk een beetje werkt hoe het zou moeten werken.'
Door de playlists van Spotify kunnen mensen vanuit ieder liedje kennismaken met een album. En Happy Campers label Excelsior werkt samen met een bedrijf dat promotie doet op Spotify. Daarom wordt het album nu per liedje uitgebracht.
Marieke: 'Eigenlijk bouw je zo gewoon je album op.'
Job: 'Tot het er eenmaal is, dan komt het uit. De muziekwereld is gewoon heel erg veranderd, en ik vind het leuk om daarmee te spelen. En dat is een beetje eng, want dat oude dat ken je, maar ik denk dat er nog andere kansen liggen.'
Joris: 'Je bent nu minder afhankelijk van airplay op de radio, optredens en recensies. Als je op de goeie playlist staat kan heel veel vanzelf gaan.'
Job: 'Dat vind ik te gek om te zien. Mijn best beluisterde liedje, A Single Life, heb ik maar zes keer live gespeeld.'
Marieke: ‘Voor jou is dat heel bevrijdend, want jij hebt een beetje en haat-liefdeverhouding met optreden. Je wilt gewoon die muziek maken en dan roepen: “kijk hier is de muziek, leuk hè!”, maar dan denk je: “ah, nu moet ik ook nog optreden.”’
Job: ‘De mogelijkheid vind ik in elk geval heel bevrijdend. De rol van een optreden kan dan anders zijn, het gaat dan meer om de beleving. Ik ben hoofdzakelijk songschrijver en componist, de andere kant kost mij meer moeite. Daar heb ik andere mensen bij nodig om daar iets moois van te maken. En dat is misschien ook wel de reden dat ik er met Happy Camper voor koos om met twintig man op het podium te gaan staan. En Happy Camper is ook een reactie geweest op gitaarbandjes, die je overal ziet, ik wilde iets anders zijn. Een andere weg vinden.’
Liefde en makerschap
Jullie werken in synergie als driemanschap. Er wordt in interviews vaak naar gevraagd: hoe werkt dat, hoe kunnen jullie zó goed samenwerken, is er dan echt niemand de baas? Het is een beetje alsof er gevraagd wordt naar de sleutel van een perfect huwelijk. Hoe kijken jullie hier tegenaan?
Joris: ‘Job’s broer had hier een goede opmerking over: in een trio heb je altijd een meerderheid. Als je in een duo werkt ben je op een gegeven moment uitgepraat.’
Marieke: ‘Bedenk ook dat we elkaar al heel lang kennen. We zaten samen op Design Academy in Eindhoven en na school waren we ook veel samen. We studeerden hetzelfde en daarna gingen we dezelfde films kijken, dezelfde muziek luisteren. We zijn samen gevormd. En we hebben alle drie hetzelfde doel: we willen verhalen vertellen. Ook zaten we daarvoor alle drie op de verkeerde opleiding: grafisch ontwerp en product ontwerp.’
Job: ‘Ik denk ook dat we alle drie niet helemaal hetzelfde kunnen. Als je drie grafisch ontwerpers had gehad, zit je elkaar misschien een beetje in de weg. We hebben alle drie iets toe te voegen aan een project.’
Joris: ‘Het is ook een voordeel van het medium film, er zijn zoveel kleinere ideeën het grote eindwerk maken: muziek, verhaal, animatie, kleur...’
Joris: ‘Om het te relativeren: we hebben ook het geluk dat het heel goed gaat. Als er genoeg geld is, en er zijn genoeg complimenten om te verdelen over iedereen, is het sneller gezellig.’
Marieke: ‘Tegen een deadline aan, is het wel minder gezellig.’