Illustratie: Mirjam Dijkema

Big spender Bos, de lessen van Van Dis, het nee tegen Obama en de authenticiteit van Walter Benjamin." />

Illustratie: Mirjam Dijkema

Big spender Bos, de lessen van Van Dis, het nee tegen Obama en de authenticiteit van Walter Benjamin." />
Asset 14

Nee-fase

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week vijf korte commentaren van onze redacteuren.

De Hofstad

Waar we het voor doen

Weet u het nog? Eind 2008 stonden meerdere Nederlandse banken door toedoen van hun eigen stommiteiten op omvallen, zoals dat zo mooi heet. Ons hele financiële stelsel stond op instorten. Toenmalig minister van financiën Wouter Bos sprong in de bres, kocht Fortis en ABN Amro op, gaf talloze andere banken een broodnodige miljardeninjectie en redde ons van de ondergang. Bos werd alom geroemd om zijn daadkracht en snelle handelen, en werd verkozen tot politicus van jaar. De Nederlandse schatkist was een slordige 100 miljard lichter – vergeef me als ik er een miljardje naast zit.
Dat was toen. Nu, ruim drie jaar later, mogen de Nederlandse burgers gezamenlijk zo'n 16 miljard euro inleveren aan elementaire voorzieningen als zorg, sociale zekerheid en onderwijs. De presentatie van het eindrapport van De Wit II, de parlementaire enquétecommissie die onderzoek deed naar de crisismaatregelen, kon daarom niet beter getimed worden: het is altijd goed om te weten waar je het ook weer allemaal voor doet.
De bankencrisis dus, daar begon het mee. Bij het managen van die crisis zijn nogal wat fouten gemaakt, zo staat in het ruim zevenhonderd pagina's tellende rapport. Er is slecht gecommuniceerd, nog slechter onderhandeld, en oh ja, er werd door een communicatiefoutje 5 tot 8 miljard teveel betaald voor Fortis. Harde, zorgwekkende conclusies. Het was crisis, natuurlijk, en niemand wist wat voor catastrofe ons precies te wachten stond, maar toch, er blijken wel heel veel belastingcenten over de balk te zijn gesmeten. Maar waar wordt ophef over gemaakt? Over het aangetaste blazoen van Wouter Bos, die het toch niet zo goed had gedaan als we toen dachten. Dus doet de een na de ander nu zijn best om de eer van Bos te redden. Eerst Zalm, toen Wellink, en daarna keurde ook Diederik Samsom het harde oordeel over zijn partijgenoot af. Wouter Bos, zo blijkt, daar moet je vanaf blijven. En die teveel betaalde miljarden? Ach, die betalen wij burgers binnenkort netjes weer terug.
Het is goed om te weten waar we het voor doen.

Door Tirza de Fockert

Machtige Media

Van Dis geeft les

Het mooiste televisieprogramma van het moment is zonder twijfel Van Dis in Indonesië, waarin de auteur onderzoekt "hoe het Nederlandse verleden nog doorklinkt in het Indonesische heden". Iedere zondagavond leidt hij de kijker vijftig minuten rond in het paradijselijke land vol rariteiten en sporen van de Nederlandse koloniale honger. Adriaan van Dis is onze charmante onderwijzer, die iedereen inpakt met zijn persoonlijke benadering. Hij is open, oprecht en brutaal waar nodig.
Maar, zo bepaalden "de Kijkwijzer-sukkels": in de zaterdagmiddag-herhaling van aflevering zes moesten enkele fragmenten onzichtbaar worden gemaakt. Van Dis' ergernis was zeer begrijpelijk. Het betrof scènes uit een Indonesische oorlogsfilm waarin een Nederlandse kolonist een Indonesiër laat mishandelen, die daardoor bloed spuwt. De beelden zijn maar kort te zien, minder gruwelijk dan sommige items in het Journaal, en een relevant stukje Nederlandse geschiedenis. “Eindelijk wordt er eens een fraai staaltje koloniaal gedrag vertoond op de Nederlandse televisie en dan moet dat onzichtbaar worden gemaakt. Schandelijk!” aldus Van Dis.
Nederland lijkt (no pun intended) Oost-Indisch doof als het gaat om haar verleden. Gemakshalve zijn we vergeten hoe we als een stel imperialistische beesten de wereld over zijn getrokken en een spoor van onderdrukking hebben achtergelaten. Liever zien we onszelf als reislustige ondernemers die de wereld over trokken. 'VOC-mentaliteit' noemde Balkenende het schaamteloos, een term die sommigen nog steeds trots inboezemt. Nederland verhandelde ooit zo’n 550.000 Afrikaanse slaven, maar Zijlstra beëindigt de subsidie aan het NiNsee en zwarte pieten sieren nog altijd de verpakkingen van chocoladeletters. En met een beetje pech horen we over een paar dagen dat er van de Nederlandse bijdrage aan ontwikkelingshulp weinig overblijft.
We kunnen, kortom, wel een beetje onderwijs gebruiken. Aanstaande zondag geeft Van Dis weer les, om 20.25 op Nederland 2. En wie niet had opgelet, kan de eerste zeven afleveringen hier terugkijken.

Door Kelli van der Waals

Nieuws in beeld

Breivik had gevraagd om uitzending van zijn getuigenis, maar het hooggerechtshof bepaalde dat de media de getuigenis niet mag uitzenden op televisie. Nagenoeg alle tv-opnamen die tijdens het proces tegen Breivik in de rechtszaal worden gemaakt blijven de komende 25 jaar geheim.

Illustratie: Mirjam Dijkema

De Kunsten

Net echt

Terwijl in Nederland ruim een miljoen mensen het afgelopen weekend voor 1 euro een museum bezochten, heeft het Google Art Project inmiddels topstukken van 151 musea in beeld gebracht. Als bezoeker dwaal je digitaal door de gangen van musea van New York tot New Delhi en bekijk je werken van Jeff Koons, Botticelli en oude Romeinen tot op de millimeter.
'Maakt Google Art museumbezoek overbodig?' is dan al snel de vraag. “Zelfs aan de meest volmaakte reproductie ontbreekt een ding: het hier en nu van het kunstwerk – zijn unieke bestaan op de plaats waar het zich bevindt”, schreef filosoof Walter Benjamin in 1935. Als ik hem nu op mijn laptop de poriën op de wang van Venus kon laten zien, zou hij waarschijnlijk tot tranen geroerd zijn. Maar zelfs wanneer het mogelijk is de mooiste werken uit wereldwijde collecties met een enkele klik in hoge kwaliteit op je scherm te toveren, bezoeken mensen dus nog steeds musea. Zelfs al brengt de techniek ons perfecte kopieën, het hier en nu van het kunstwerk doet er nog steeds toe, benadrukte Benjamin toen en toont Google vandaag. Kunst en techniek concurreren niet met elkaar, maar gaan juist hand in hand. De website mag dan prachtig zijn, als bezoeker krijg je vooral zin om de musea daadwerkelijk te bezoeken.
Ik ben er, met Walter Benjamin onder de arm, rotsvast van overtuigd dat mensen oog in oog willen staan met een kunstwerk. Zelfs als we ooit de foto's van Google Art kunnen printen met een 3D printer. Mensen willen authenticiteit ervaren. Dat geldt niet alleen voor kunstwerken. Op de vraag of musea nog wel een gebouw nodig hebben, zei de Londonse curator Iwona Blazwick tijdens een lezing in Amsterdam met een ondeugende glimlach: “Well, don't forget that museums are great to pick up people.”

Door Roos Euwe

Ver weg

Nee-fase

Elke ouder kan erover meepraten: de nee-fase, waarbij kinderen van twee tot drie jaar stelselmatig weigeren om mee te gaan in de plannen van hun ouders. Het wordt ook wel de peuterpuberteit genoemd. Onlangs was ik bij mijn zus voor de eerste verjaardag van mijn neefje, en zag ik hoe talloze andere moeders worstelden met hun opstandige kinderen. “Ik WIL niet naar huis!” De half-gedecideerde, half-geneerde vrouwen sleurden hun kinderen aan de arm mee naar buiten.
Zo moet Barack Obama zich ook regelmatig gevoeld hebben. De grote politieke doorbraak van de senator van Illinois was zijn speech op de Democratische Conventie in 2004, waarbij hij riep: “There is not a liberal America, or a conservative America, there is the United States of America!” De strijd tegen polarisering was een van de fundamenten van zijn campagne.
In zijn speech voor de leden van de Associated Press op 3 april jongstleden is er niets van dit idealisme over. Een zichtbaar geïrriteerde Obama lijkt alle hoop op compromissen opgegeven te hebben en wijst bijna wanhopig naar het ‘extreme’ budgetvoorstel van de Republikeinen, dat niets anders is dan ‘sociaal darwinisme’. Het contrast is schrijnend.
De polarisering is in Obama’s eerste termijn alleen maar toegenomen. Tijdschrift The New Yorker kreeg verschillende memo’s uit het Witte Huis in handen. Ze schetsen een beeld van een president die worstelt met een paradox: om de polarisering te doorbreken, heb je macht nodig, maar om macht te behouden, moet je polariseren. De Republikeinen zeggen onvermoeibaar 'nee', omdat elke strohalm voor Obama een verlies voor hen betekent. Deze week sneuvelde Obama’s ‘Buffet rule’, een plan om de belasting voor topinkomens te verhogen (overigens nog lang niet naar het Europese niveau) en een dezer dagen spreekt het Hooggerechtshof zich waarschijnlijk negatief uit over de omstreden Zorgwet (Obamacare), een van zijn weinige successen.
Hoe ga je met de nee-fase om? Volgens de website peuteren.nl moet je vooral begripvol zijn over de weigering en jouw kant van het verhaal uitleggen, zodat het kind zich serieus genomen voelt. Dat heeft Obama lang geprobeerd.
Bij een driftbui in de supermarkt gelden echter andere regels: “Zeg op rustige, vastberaden toon: 'Je moet nu naar mama luisteren,' pak je kind kalm en beheerst op en zet het in de auto.”
Het lijkt er op dat Obama, mocht hij de kans krijgen, de volgende vier jaar voor deze strategie zal kiezen.

Door Rutger Lemm

Mail

Redactie

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen