Illustratie: Anne Brakema

Een woedende redactie bespreekt deze week: een bleke Israëlische jongen, opstandige theatermakers, een slissende filosoof en laffe televisie." />

Illustratie: Anne Brakema

Een woedende redactie bespreekt deze week: een bleke Israëlische jongen, opstandige theatermakers, een slissende filosoof en laffe televisie." />
Asset 14

Donorweek

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week vijf korte commentaren, in woord en beeld, van onze redacteuren.

Illustratie: Joost de Haas

Commentaar

Luxeproducten

"Van uw belastinggeld: een nieuwe generatie overaanbod. Gegarandeerd hoogdrempelig", staat er in kapitalen op de gevel van Theater Kikker in Utrecht. Dit kleine theater presenteerde afgelopen week met ijzersterke leuzen haar nieuwe programma vol veelbelovende acteurs, mimespelers, stenenstapelaars, wereldverbeteraars en gitaarpingelaars. In vier dagen speelden er tien voorstellingen van theatermakers "die afstudeerden in een tijd waarin Nederland lijkt te kotsen op iedereen die de boel een pietsje mooier wil maken", aldus gastprogrammeur Oscar Kocken. Hoe moeten de kunsten, inclusief programmeurs, instellingen, journalisten, theoretici, reageren op het verwijt dat kunst vooral wordt gemaakt voor een links, elitair clubje, dat het geen algemeen belang dient en dus ook niet gefinancierd hoeft te worden door de overheid?
De Vlaamse socioloog Pascal Gielen sprak aan het begin van het theaterseizoen in Brussel de State of the Union uit, een jaarlijkse toespraak, gehouden door iemand uit de kunsten. Gielen, die in de afgelopen jaren veel vaker heeft geschreven over de autonomie van kunst, bekritiseerde het bestuursjargon van efficiëntie en management, de evidence-based policy die de schijn heeft van neutraliteit ("De cijfers spreken voor zich, nietwaar?") maar in wezen een sterk staaltje neoliberale politiek is. Dit jargon werd zonder problemen overgenomen door andere sectoren, waaronder cultuur, en was in feite een voorbode van het huidige, kunstvijandige klimaat. Onder het mom van "cultureel ondernemerschap" moet kunst nu de markt op om verkocht te worden als warme, zoete broodjes - immers ook een luxeproduct. Wat te doen?
Geen slachtoffer zijn van de situatie, politiek stelling nemen, de eigen waarden en overtuigingen formuleren en het neoliberale jargon de rug toekeren, schrijft Gielen. In Utrecht zijn ze alvast begonnen. Daar was de slachtofferrol ver te zoeken. Rebekka de Wit, net afgestudeerd in woordkunst, klom op het podium en overdonderde de zaal in een dik uur met een sterk staaltje intelligente, persoonlijke en politieke retoriek. Van mijn belastinggeld, met liefde.

Door Roos Euwe

Ver weg

Gilad Shalit

Twee jaar geleden was ik in Israël. Vlakbij de woning van de premier stond een Gilad Shalit-tent waar Israëlische vrouwen met droevige gezichten om de beurt de wacht hielden. Overal hingen foto’s van die bleke jongen, die blijkbaar vóór zijn gevangenneming ook al niet zo vrolijk was. Er was een levensgrote kartonnen foto van de jonge soldaat, maar het hoofd was geknakt en werd met tape en een ingenieuze stokconstructie omhoog gehouden; een weinig optimistisch beeld. Ondertussen leidde zijn vader een massale mars door het land. Zelfs de schaarse gematigde Israëli die ik sprak, werden woedend bij het horen van die ene naam.
De periode waarin de meeste mensen volwassen worden, bracht Gilad Shalit door in een cel. Maar in diezelfde vijf jaar werden tienduizenden naamloze Palestijnse mannen, vrouwen en kinderen uit hun huis gezet, vernederd bij checkpoints, zonder reden gevangen gezet of vermoord.
In de symboliek van de rouw om het slachtoffer zien we het chauvinisme van het volk. Als er bij een bomaanslag in Mumbai één persoon sterft, valt de schade mee. Maar als het een jong meisje was, is dat al erger. Ze blijkt ook nog hoogbegaafd te zijn geweest en meerdere essays over wereldvrede te hebben geschreven - de kranten staan vol. Ze was ook nog eens heel mooi - talloze documentaires worden voorbereid. En ze was Nederlands! - nationale rouw.
Uit de enorme aandacht voor die ene soldaat en de absurd scheve deal tussen Netanyahu en Hamas, kunnen we niet anders concluderen dan dat Israëli Palestijnen als mindere mensen zien. Die lieve Shalit zei dat hij hoopte dat zijn vrijlating het vredesproces zou helpen. Helaas laat het zien dat de situatie nog veel erger is dan we dachten.

Door Rutger Lemm

Nieuws in beeld

Op maandag 17 oktober is de Donorweek van start gegaan. De Nederlandse overheid hanteert een 'nee-tenzij' systeem, waardoor mensen die niet stilstaan bij het donorschap ook automatisch geen organen afstaan na hun dood - een kwalijke zaak. In België is met groot succes het 'ja-tenzij' systeem ingevoerd.

Illustratie: Anne Brakema

Machtige Media

Denk anders

Hanneke Groenteman noemde het "het nationale gezelschapsspel": Denk Anders van De Wereld Draait Door. Toen Steve Jobs onlangs overleed deed DWDD er, zoals bijna iedereen, alles aan om hun merk aan het sexy en mateloos populaire Apple-brand te verbinden. Het programma wijdde een volledige aflevering aan de wijlen zakenman en besteedde de daarop volgende week elke dag een item aan het namaken van de Think Different-reclame van Apple.
Het Denk Anders-project werkte als volgt: er werd een filmpje samengesteld van één minuut, waarin zeventien personen werden getoond die Nederland hebben veranderd door anders te durven denken. Elke aflevering mochten twee BN’ers iemand uit de clip halen en er iemand aan toevoegen. Veel gratis reclame voor een commercieel bedrijf, maar het was het een leuk idee. Immers, geen betere discussie dan die over een canon. "Er wordt ontzettend veel over getweet, gepraat, men maakt zich druk", aldus Matthijs van Nieuwkerk. Er zijn dan ook veel andersdenkende Nederlanders waar bewegend beeld van is, en slechts zeventien plekjes in het Apple-spotje. De invullers moesten kritisch zijn.
Opvallend was dan ook de nagenoeg onbetwiste positie van Pim Fortuyn in het filmpje. Fortuyn durfde anders te denken, inderdaad. En hij liet dat blijken door te beledigen: hij noemde de islam een achterlijke cultuur. En nu staat hij opeens in, wat Van Nieuwkerk noemt, een "eregallerij", en niemand die er een woord over rept. Claudia de Breij deed een kleine poging, door middel van een grapje: "Pim Fortuyn er uit, gewoon om te zieken." Om er vervolgens meteen op terug te komen: "Nee natuurlijk, daar ontkom je ook niet aan." Pim Fortuyn verdient een ereplek, en blijkbaar durft niemand daar nog anders over te denken.

Door Kelli van der Waals

De Hofstad

De echte Žižek draagt een pak

Tussen de demonstranten op Wallstreet stond vorige week ineens Slavoj Žižek, de favoriete filosoof van alles wat op een fixie rijdt en een baard heeft. Žižek is de onnavolgbare denker die strooit met popculturele verwijzingen en regelmatig schermt met het werk van Hegel en Lenin. Met zijn bombastische manier van praten, zijn grijze baard en slissende stem is het makkelijk om van hem te houden. Een collega van mij noemde hem 'een soort kerstboom': er hangt voor iedereen wel wat moois in.
De normaal zo uitgesproken Žižek bleef dit keer erg rustig. Geen opzwepende woorden, maar juist tempering. Hij leek een beetje op Obama na de verkiezingen. Het is nu duidelijk dat een groot gedeelte van de wereld het niet neemt, maar hoe nu verder? "We are allowed to think about alternatives”, sprak Zizek. En dat is volgens Bas Heijne in de NRC de angst die hij heeft: dat alles waar hij voor staat, zelfs in tijden van crisis geen handen en voeten krijgt.
Zo leek het ook even op het Beursplein. Bij Occupy Amsterdam eindigde het alsnog in het uitjoelen van VVD’ers en het opsteken van vingers naar de politie. Carl Peeters zegt deze week in Vrij Nederland dat ook de kerstboom het niet weet.
Ik had zaterdag zelf een nogal schizofrene dag. Door een toevallige samenloop van omstandigheden kon ik alleen in mijn pak het plein oplopen. Scheve blikken natuurlijk. Voor sommige vrienden blijf ik altijd een rechtse bal (in mijn pak), terwijl ik voor anderen een eeuwige marxist ben (met mijn demonstreren). Maar wat Žižek wil is dat we dit soort oordelen achter ons laten en samen praten over oplossingen: pakken en krakers, liberalen en Marxisten. De volgende stap is niet alleen samenkomen, maar overleggen zonder van tevoren al overtuigd te zijn van een oplossing.
Dankzij Occupy mogen we nu echt praten over oplossingen, nu nog écht luisteren. Ook naar mij, in mijn pak.

Door Tim de Gier

Mail

Redactie

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen