Asset 14

What Will People Say?

Filmtrialoog: What Will People Say?

Het overkwam regisseur Iram Haq op 14-jarige leeftijd: ze werd door haar eigen familie ontvoerd naar haar moederland, Pakistan. Over deze traumatische ervaring maakte ze dit deels autobiografische drama. Eindredacteuren Ruby Sanders en Tommy de Bruijn en hoofdredacteur Sarah van Binsbergen zochten uit of dit aangrijpende gegeven ook een aangrijpende film oplevert.

Tommy: We hebben de film gisteravond gezien en ik ben bijna alles alweer vergeten.

Sarah: Dat is geen goed teken.

Tommy: Nee, op mij heeft deze film totaal geen indruk achtergelaten.

Sarah: Dat vind ik wel een flink statement. Want het verhaal is echt hartverscheurend. Waar lag het aan denk je?

Tommy: Het verhaal (dat waargebeurd is; de regisseur baseerde de film op haar eigen ervaring) is natuurlijk hartverscheurend, en dat zulke dingen écht gebeuren kan je bijna niet bevatten, maar ik vond het als film totaal niet aangrijpend of overtuigend.

"Ik zat nagelbijtend op mijn stoel. En mijn medebiosgangers ook."

Ruby: Dit is wel meteen de kern van de discussie. Ik las namelijk een aantal recensies die min of meer datzelfde stellen. Allemaal van mannelijke recensenten. Ik vroeg me toen af, hoe komt het dat zo’n hartverscheurend verhaal sommige kijkers niet aangrijpt? Mij overtuigde de film namelijk wel. Ten minste, op een emotioneel niveau zeker.

Tommy: Het is te makkelijk om te zeggen dat waardering voor deze film direct langs geslachtslijnen verdeeld wordt, maar ik kan me wel voorstellen dat een zekere emotionele herkenning een andere filmervaring op kan leveren.

Sarah: Filmisch was het niet heel bijzonder; er wordt op behoorlijk traditionele wijze een verhaal verteld, het is in die zin niet memorabel. Maar het verhaal greep mij zeker aan. Ik werd er ontzettend boos en gefrustreerd van. En toch kan ik me voorstellen dat ik de film snel weer vergeet en ik vraag me af waar dat in zit. Misschien omdat je ondanks alles de hoofdpersoon niet helemaal leert kennen. Zij bleef vrij vlak.

Tommy: Ik voelde gewoon bijna niks, hoe aangrijpend de gebeurtenissen an sich ook zijn; op filmtechnisch vlak was er niets wat me in de film zoog, geen bijzonder acteerwerk, geen stilistische dingen, niets wat de aandacht echt greep.

Ruby: Maar qua spanning, dan? Want de ontvoering - hoofdpersoon Nisha wordt door haar vader en broer naar hun moederland Pakistan ontvoerd omdat zij met een jongen in haar slaapkamer gesnapt is - was pure thriller, toch? Ik zat nagelbijtend op mijn stoel. En mijn medebiosgangers ook. Ik hoorde ook veel gesnotter om mij heen (waaronder van mijzelf).

Tommy: Ik geloofde het niet echt. Die familie werd zo cartoonesk evil neergezet, zoals in die scène waarin haar vader dat plan aan het bekokstoven is. Het ontzettende ongeloof en de angst die Nisha steeds moet voelen, ik wist wel dat het er moest zijn, maar ik voelde het niet.

Ruby: Daarmee wilde de regisseur volgens mij laten zien hoe zeer de mening van de gemeenschap meetelt.

Sarah: Ik denk dat dat niet heel ver van de realiteit af ligt.

"Een jong meisje naast mij in de bios, jaar of zestien, had trouwens enorm veel Davidoff Cool Water parfum op."

Tommy: Haar ouders bleven herhalen dat ze niet meer uitgenodigd werden voor bruiloften en welke schaamte hun familie overkwam, maar dat zag je niet, wat hun beweegreden niet overtuigend maakte.

Ruby: Ik kan me voorstellen dat het helaas wel zo kan gaan. 'Wat zullen de mensen zeggen' is binnen sommige gemeenschappen wel echt dé vraag die elke dag weer boven ieders hoofd hangt.

Sarah: Wat Ruby zegt, de mening van de gemeenschap telt enorm. Maar wat ik dan niet geloofwaardig vond is dat de verscheurdheid tussen die twee dingen - je houdt van je kind maar je bent bang voor de druk van de gemeenschap - niet erg voelbaar was.

Tommy: Ze zeiden het alleen. Dus als publiek was er geen wrijving, dat je hun standpunt ook ziet.

Ruby: Die moeder werd vooral erg eenzijdig afgeschilderd. Geen greintje medeleven of twijfel. Maar het idéé van verstoting uit de gemeenschap, het idee dat er geen klanten meer naar vaders winkel komen, dat zij nergens meer voor worden uitgenodigd et cetera. Dat was voor die ouders wel echt alles wat ertoe deed.

Tommy: Toch was het, net als meer dingen in de film, zo eendimensionaal.

Ruby: Het was waarschijnlijk sterker geweest als er confrontaties met andere leden uit de gemeenschap getoond werden.

Tommy: Je kreeg ook nooit echt hoogte van Nisha, omdat ze heel passief in haar eigen verhaal staat. Dat is natuurlijk logisch gezien de omstandigheden, maar het is voor het publiek niet echt engaging. Als een film één lange reeks aan 'dingen die de hoofdpersoon overkomen' is, dan wordt het moeilijk om mee te leven met die persoon.

Sarah: En ze doet ook zulke domme dingen dat je denkt: waarom pak je dit niet wat handiger aan? Ze neemt enorme risico's, maar doordat dingen haar lijken te overkomen is het net of ze zich niet echt bewust is van die risico's.

Ruby: Maar aan de andere kant, als ik dan denk aan domme dingen die ik zelf gedaan heb; toen ik zestien was dacht ik ook niet echt over dit soort dingen na. Dat vergeet je soms ook.

Tommy: Dat is ook wel zo. Maar hoewel Nisha werd neergezet als slim en capabel was haar karakterisering verder héél dun. Ze was rebels, maar ook weer niet zo. Dat voelde inconsistent.

Sarah: Een jong meisje naast mij in de bios, jaar of zestien, had trouwens enorm veel Davidoff Cool Water parfum op. Echt zo'n puberluchtje, lekker toepasselijk. Maar dat terzijde. Nisha was inderdaad heel dun als karakter. Het leek alsof het meer over de opeenstapeling van verschrikkelijke dingen ging dan om haar als karakter.

"Is zo'n verhaal beter te plaatsen als je je zoiets zelf meer kunt voorstellen?"

Ruby: Terwijl ik de actrice op zich wel heel sterk vond. Haar blik en haar houding. Zij is zelf ook pas achttien ofzo! Toch wel een knappe prestatie, zo'n eerste filmrol neerzetten.

Sarah: Ik vond haar goed qua lichaamstaal. Dat extreme puberongemak. En het was ook fascinerend hoe ze wist te transformeren van een chick die zelfverzekerd aan het basketballen is tot zo'n meisje in sari.

Tommy: Maar... dat werd dan weer met zo'n laffe 'acht maanden later' gedaan. Daardoor voelde de film nogal fragmentarisch, je voelt nooit de tijd verstrijken. Terwijl het voor haar een hel moest zijn geweest. Om vanuit het Westen opeens in Pakistan te zijn, zo lang, zonder telefoon of vrienden of wat dan ook.

Ruby: Ja, wat moet je doen als nota bene je paspoort verbrand wordt? Ik vraag me af: regisseur Iram Haq is zelf op haar veertiende naar Pakistan ontvoerd, ook door haar broer en vader, om min of meer dezelfde redenen als in de film. Toch overtuigt de film blijkbaar niet voldoende. Had het verhaal afgezwakt moeten worden om het overtuigender te maken? Of lag het ongeloofwaardige meer aan het passieve van de hoofdpersoon?

Sarah: Misschien toch wel wat afgezwakt ja -- ironisch genoeg, voor een verhaal gebaseerd op haar eigen leven.

Ruby: Ik las ook dat de regisseur het pas één jaar voordat haar vader overleed - op 83-jarige leeftijd of zo - had bijgelegd met hem. Dus misschien moest ze ook haar eigen wraakgevoelens verwerken?

Tommy: De film voelde wel alsof 'ie therapeutisch was voor haar. En in het licht van wat je zegt, Ruby, geeft dat de laatste shots van de film wel gewicht.

Sarah: Jazeker. Dat vond ik het enige moment waarin je ook iets van de pijn van de vader voelt.

Tommy: Wat ze volgens mij met die vader deden was laten zien dat hij altijd wilde dat Nisha dokter zou worden, en toen zag hij dat haar aanstaande, die al dokter was, zei dat Nisha dat niet hoefde te doen en blablabla, en tóen had die vader iets van spijt. Too little too late, motherfucker. Maar ook dat vond ik weer een beetje te cartoonesk.

Ruby: Hij had het idee van Nisha wordt dokter voor zichzelf altijd als ideaalbeeld gehouden. Ze wás immers zijn oogappeltje. Maar nu viel alles in het water en zou zij huisvrouw moeten worden, en dat was daarmee ook zíjn plan dat helemaal mislukte.

Tommy: Wat het ook is: hij kreeg pas soort van spijt toen bleek dat z'n dochter niet zijn plan kan uitvoeren... En ik heb het gevoel dat de film dat speelt als een moment waarop we (een beetje) sympathie of empathie voor de vader moeten voelen. Maar dat ging er bij mij niet in.

Ruby: Sympathie niet, nee. Maar je kon wel meegaan in het feit dat hij het ook niet meer kon opbrengen. Ze wilde gedurende de hele film duidelijk maken dat de vader niet alleen een monster was maar wel degelijk vanuit 'oprechte' emoties handelde. Maar ik vroeg me ook af: is zo'n verhaal beter te plaatsen als je je zoiets zelf meer kunt voorstellen?

Tommy: Ik denk dat de beste films je ieder soort verhaal kunnen doen geloven, en dit verhaal is van zichzelf heel krachtig, dus dat de film zo weinig overtuigend was, is opvallend. Aangezien zelfs met zo'n sterk gegeven en zo’n zwaar, boeiend verhaal, de film zo levenloos is.

"Hebben jullie vroeger stiekem jongens of meisjes in je slaapkamer moeten binnenlaten via het raam?"

Sarah: Ja, dat denk ik ook. Als een verhaal en de manier waarop het gebracht wordt krachtig genoeg zijn hoeft het helemaal niets met jou te maken te hebben. Dan vind je ook in een verhaal dat 'verder weg' staat een punt van herkenning.

Ruby: Daar ben ik het mee eens. Maar toch denk ik dat sommige dingen die wij 'onvoorstelbaar' vinden of ongeloofwaardig door een ander misschien wel logischer gevonden worden.

Tommy: Ik denk wel, en daar is dit gesprek ook wel bewijs van, dat deze film op verschillende mensen een uiteenlopend effect kán hebben, maar nogmaals, de beste films boeien niet alleen de mensen die toevallig geraakt worden door het onderwerp, maar boeien door de manier waarop ze hun verhaal vertellen.

Ruby: Maar ik ken mensen (ik noem geen namen) die heel zielige films niet aankunnen bijvoorbeeld, terwijl ik denk: ja maar als iets zo vreselijk is moet je het juist zien toch? Om te weten dat zulke dingen gebeuren?

Tommy: Jawel, maar ik vind 'laten zien dat dit soort dingen gebeuren' geen interessant uitgangspunt voor een film. Da's iets voor een documentaire. Bij een speelfilm is niet het gegeven, maar het verhaal wat je vertelt dat voortkomt uit het gegeven de drijfveer. En deze film lijkt niet verder te gaan dan 'dit gebeurt, het is verschrikkelijk’ zonder er vervolgens écht iets over te zeggen of het aangrijpend te vertellen.

Ruby: Lastig. Ik vind ook dat een film op zichzelf moet staan, maar toch heb ik heel veel films gezien die grote indruk hebben gemaakt – door de manier van vertellen maar ook door het idee van ‘wauw dit gebeurt daar en daar op de wereld en ik wist er niets van'. En natuurlijk moet je het niet te letterlijk nemen allemaal, het is ook maar één particulier verhaal, maar toch.

Sarah: Deze film geeft geen visie, geen interpretatie, en daarom blijft het je niet echt bij. Het heeft ook te maken met weinig oog voor detail. Een verhaal blijft je bij als in een scène, een moment, of een aantal sleutelmomenten, iets uitgekristalliseerd wordt dat staat voor het grotere verhaal. Ik kan in deze film geen enkel sleutelmoment noemen, of een scène die heel betekenisvol voelde.

Ruby: Misschien is dat wel de kern. De sleutelmomenten ontbraken.

Tommy: Exact, daarom weet ik ook nog zo weinig van de film: er zijn maar weinig écht memorabele momenten. Terwijl een verhaal als dit daar bol van zou kunnen staan.

Ruby: Het ontbreken van heel indringende sleutelmomenten maakt dat het te weinig diepgang had. Het was in die zin meer een opeenstapeling van dramatische gebeurtenissen. Die in hun geheel nog steeds indruk maakten, op emotioneel niveau, maar op zichzelf, op filmisch niveau, niet voldoende.

Sarah: Mooie samenvatting.

Ruby: Toch zou ik 'm aanraden. Als je graag zwelgt in gevoelens van onrecht en makkelijk huilt is het wel genieten.

Sarah: Ja, het is voer voor je inner social justice warrior. Qua bewustwording ben ik blij dat ik 'm heb gezien. Ik weet wel dat dit soort dingen gebeuren maar door zo'n film dringt het toch meer door.

Ruby: Ik vroeg me tot slot nog af: hebben jullie vroeger stiekem jongens of meisjes in je slaapkamer moeten binnenlaten via het raam? Of zelf weleens ergens naar binnen geklommen?

Tommy: Haha, nooit geen last mee gehad nee. Mijn ouders zijn zeer chille mensen. En ik woonde op zolder. Met een schuin dak.

Sarah: Ik had op mijn veertiende of vijftiende een vriendje en als hij bleef slapen moest ‘ie eigenlijk op een matrasje in mijn kamer. Maar dat gebeurde uiteraard niet en niemand die zich daar echt zorgen over maakte.

Tommy: Misschien goed om erbij stil te staan dat het voor ons inderdaad erg makkelijk was. En dat onze puberdriften gewoon begrepen werden en geaccepteerd.

Ruby: Dat dacht ik ook.

Sarah: Amen.

What Will People Say is nu te zien met:

Mail

Redactie

Friso Blankevoort (a.k.a. Freshco) is een illustrator/designer die woont en werkt in Amsterdam. De skateboardcultuur heeft een grote invloed op zijn werk, dat ook beïnvloed wordt door de traditie van grafisch ontwerp in Nederland.

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
Lees meer
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen