Asset 14

Dertig is doomsday

Het leek al wat laat voor een radicale verandering, maar Joyce besloot vroedvrouw te worden: "'Wat doe jij?', 'Ik ben vroedvrouw.' Bam! Ik dacht: je kunt alles leren." Toen ging alles mis.

Als dertienjarige legde ik het eindexamen piano van de muziekacademie af in een roze ballettutu. Een idee van de juf, dat verkleden. De keuze voor het balletpakje kwam van mij: ik had vijf jaar klassiek ballet gedaan, dat pakje had ik toch al in de kast liggen. Op een foto uit die periode zie je een groep meisjes op het podium hun handen naar beneden richten. Behalve ik, die ze in de lucht steekt, een halve tel te laat in de choreografie.

Ook in de pianoles, waar ik me net zoals het ballet gedurende vijf jaar iedere week naartoe sleepte, was ik niet bepaald een uitblinker. "Jaws", zo sprak de pianojuf mijn naam uit, "Jaws, waarin ga jij je verkleden voor het eindexamen?" De bandjes van de roze tutu sneden in mijn schouders. Ik was dertien en stond als versgedraaide boterhamworst op een podium. De oudste van de groep op het laagste niveau. Het makkelijkste menuet van Bach. Het eerste okselhaar. De laatste keer dat ik een piano aanraakte.

Dertig is doomsday. Dertig is deadline. Dertig is bijna dood.

Vier jaar geleden was ik 28. De leeftijd waarop veel mensen het stadium van aan de weg timmeren zo goed als ontgroeid zijn. Ik deed administratief werk op een stoffig kantoor van een milieuorganisatie. Tegenover mij zat een collega die haar opgebruikte theezakjes opstapelde aan de voet van de sanseveria op ons bureau. Ooit zou er compost van komen, beloofde ze. Terwijl ik keek naar de pluisjes die door het zonlicht dwarrelden, besefte ik dat dit niet de carrière was die ik voor ogen had gehad. Ik had er nooit echt een voor ogen gehad, maar deze was het niet. Als ik mijn leven wilde omgooien, dan moest het nu gebeuren. Voor m’n dertigste. Dertig is doomsday. Dertig is deadline. Dertig is bijna dood.

Een stiel leren, dat kon mijn redding zijn. Ik overliep mijn opties, en na boekbinden, documentairemaken en biolandbouw te overwegen, besloot ik dat ik verloskundige wilde worden. Vroedvrouwen waren in mijn ogen praktisch en zelfzeker. Vrouwen die te allen tijde koelbloedig bleven. “Wat doe jij?”, “Ik ben vroedvrouw.” Bam! Ik dacht: je kunt alles leren.

Beeld: Rijkskweekschool voor Vroedvrouwen in Rotterdam, 1914. Nationaal Archief/Spaarnestad Photo

Vroedkunde, meer dan borstvoeding

Rond diezelfde tijd stuurde ik sms’jes heen en weer met Vogel, een danser die ik via Facebook had leren kennen. Ik dacht na over hoeveel minuten er minstens moesten verstrijken tussen zijn bericht en mijn antwoord. Hij was aan het repeteren in Leipzig met een beroemd dansgezelschap. Ik probeerde te berekenen hoe frequent je kunt sms’en als je het druk hebt. Aan het begin van de herfst kwam hij terug. De inschrijvingen voor het academiejaar waren net geopend en ik schoof bij in de rij tussen meisjes die gemiddeld tien jaar jonger waren dan ik. Vogel dacht dat een vroedvrouw hetzelfde was als een onthaalmoeder, waar ik hard mee lachte. De wereld van de vroedkunde was meer dan baby’s en borstvoeding, legde ik uit, ik kon bijvoorbeeld ook hulpverlener worden bij Artsen zonder Grenzen. Het is een erg nuttig beroep, zei ik, en ik hoopte dat hij zou inzien dat dansen dat niet was. Dat ik geen vroedvrouw werd uit onmacht tot iets beters of hogers, maar uit oprecht idealisme. Af en toe dook hij op en verdween dan weer. De nachten waarop hij bleef, klampte ik me vast aan de rand van het bed. Het bed leek metershoog en helde opzij. Ik zou eraf rollen en te pletter storten.

"Hier kunnen we vast iets mee doen", zei hij. "Het is… een begin."

Een Brussels theatergezelschap had subsidies gekregen om kansarmen te laten participeren in theater. Tenminste, dat was de officieuze doelgroep, op papier was ‘iedereen onder de dertig meer dan welkom’. Ik meldde me aan zonder het Vogel te vertellen. Het podium werd bevolkt door mooie jonge mensen en nog wat pummels van mijn leeftijd. Tijdens het eerste groepswerk moesten we werken rond ‘onze generatie’. We zouden een dansimpressie maken. Ik wist niet wat ik wilde vertellen over mijn generatie, maar ik wierp me op de grond, bewoog me sidderend voort en brulde. Ik vond dat het publiek mocht beoordelen welk onrecht ik uitschreeuwde. De regisseur knikte en dacht misschien aan zijn subsidies. “Hier kunnen vast iets mee doen”, zei hij. “Het is… een begin.”

In november viel de eerste sneeuw. Een maand later verdween Vogel uit mijn leven. Ik dacht lang na over sms’jes die ik uiteindelijk niet stuurde. Ik deed examens, repeteerde voor het theaterstuk en verder was er niets dan kerst. In januari bleek dat ik geslaagd was voor de theoretische vroedkundevakken. Bij het theaterproject hadden de mooie jonge mensen inmiddels afgehaakt, het groepje dat overbleef was precies de doelgroep waar subsidies voor bedoeld zijn, en waar ik nooit meewarig over zou doen als ik er nu zelf niet tussen stond. In februari dacht iedereen dat het lente was omdat de zon te veel scheen voor de tijd van het jaar. Ik zaaide gras waarvan de kiemen later kapotvroren en stopte bloembollen in de grond.

Een witte boterham en cola

Begin maart ging ik op stage in het ziekenhuis. Het was hondsvroeg en ik kwam met een lege maag op de afdeling verloskunde aan. In het enorme witte broekpak dat we van school hadden gekregen, meldde ik me bij de balie. Ik zag een vlek op mijn broek; op een feest de week ervoor had ik het pak gebruikt om me te verkleden in wie ik binnenkort zou worden.

De hoofdverpleegster duwde me in een piepklein kamertje waar het veertig graden was. Ik zag een jonge vrouw op haar zij liggen met haar rug ontbloot. Een dikke naald boorde zich in het vlees van haar onderrug en werd een heel eind in het merg geduwd. Eerst viel mijn gehoor weg, toen kwam de misselijkheid. Niet lang daarna zag ik niks meer. Toen ik mijn ogen weer opende lag ik in een bed met mijn benen op twee kussens. Ik kreeg een witte boterham en cola.

De vader was erop gebrand dat het kind op een rond uur ter wereld kwam

Later op de dag moest ik assisteren bij de bevalling van de vrouw die nu van onderen verdoofd was. Ze was 27 en toe aan haar derde kind. Ze ving de weeën op alsof ze bij de kapper zat en wachtte tot de conditioner ingetrokken was. De vader was erop gebrand dat het kind op een rond uur ter wereld kwam, wat bij de vorige twee kinderen op enkele minuten na niet gelukt was. Hij keek geconcentreerd naar de klok. Ik tuurde met hem mee naar de wijzers die voortkropen.

Ik dacht aan Vogel. Ik stelde me voor dat wij een kind kregen en dat hij aan het barensbed zat. Hij zou zo’n vader zijn zoals in mijn leerboek stond: hij zou een koel kompres op mijn voorhoofd leggen en mijn pijn verzachten met drukpuntmassage. Om precies 15.00 uur baarde de vrouw een blauwig jongetje. De vader deed een high-five met de verloskundige. Ik struikelde en liet toen de blauwe zak waarin uitwerpselen en andere excreties verzameld werden uit mijn handen glippen.

Osama dood en Vogel gevlogen

In april verwarmde de lentezon de grond, dit keer echt. Ik zaaide gras dat kiemde, de bloembollen hadden de vorst overleefd en kwamen uit: eerst de narcissen en daarna ook paarse krokussen. Ik belde Vogel. Hij nam niet op. Ik sprak een mop in op het antwoordapparaat en besefte te laat dat hij het was die mij die mop had verteld.

In mei werd Osama Bin Laden vermoord. Volgens de president van Amerika was de wereld nu een betere plek. Hij was opgelucht zei hij, en dat gevoel deelde ik: om het cursusmateriaal van de opleiding deed ik een touwtje en legde het pakket bij het oud papier. Zou iemand het merken als ik niet meer opdaagde op mijn stageplaats? Ik besloot van niet. Onder de kast in de keuken vond ik een plastic spuitje van 5cc met de naald ernaast. Het oefenen in een sinaasappel had ik maar één keer geprobeerd.

Het was een maandag in juni en over drie weken zouden we ons theaterproject opvoeren. De affiches waren gedrukt, de zalen vastgelegd. In het cultuurkatern van de krant die dag stond het hoofd van Vogel paginagroot afgebeeld. In het bijbehorende interview vertelde hij dat hij ‘nu eindelijk’ een vriendin had. Een fotomodel-actrice uit New York. Ik zette thee en las de krant uit, helemaal van voor naar achter. Er was nog steeds geen regering, maar dat hoefde ook niet echt. Plots zag ik het voor me: mijn vrienden die met plaatsvervangende schaamte naar mij zouden komen kijken in een buurtcentrum in Deurne-Zuid. Ik, de tragische heldin in een sociaal stuk dat later in recensies als ‘moedig’ en ‘authentiek’ omschreven zou worden. Ik nam de telefoon, belde de regisseur en zei dat ik niet meer meedeed. Vervolgens schilde ik aardappels voor het avondeten. Met Vogels hoofd bekleedde ik de bodem van het emmertje voor groenafval, daarin schoof ik de schillen.

-

Dit artikel verscheen in het kader van onze faalweek

Mail

Joyce de Badts is Hard//hoofd-redactielid.

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen