Asset 14

De grote opruiming

De grote opruiming

Het huis waar ik ben opgegroeid is het mooiste huis ter wereld. Al mijn oude schoolvrienden beamen dat. Met tal van verborgen ruimtes achter de kronkelige trapjes en onder de ingebouwde bedstedes, was dit zeventiende-eeuwse herenhuis hét verstoppertje-walhalla. Als ik deze vrienden mededeel dat het verkocht is, zie ik in hun ogen dat een deel van hun jeugd ontnomen wordt. Mijn ouders verhuizen binnen hun pittoreske plaatsje een straat verder. Ze mogen nu dan nog uitermate kwiek zijn - sinds hun pensioen zijn ze actiever dan ooit in onder meer zangverenigingen en gemeenteraden - maar de tijd zal ook op hen vat krijgen. De nieuwe woning is van alle gemakken voor het bejaardenrijk voorzien, zoals een lift en een scootmobielparkeerplek. Mijn moeder heeft het gevoel alsof ze levend begraven gaat worden, maar mijn vader is een praktisch man en kijkt graag vooruit. De afgelopen tien jaar liet hij met regelmaat weten dat ik eens langs moest komen om mijn troep uit te zoeken. De noodzaak daartoe begreep ik nooit zo goed; al deze ‘troep’ (zoals schoenendozen vol onverstuurde liefdesbrieven en schoolschriften met opstellen waar het Letterkundig Museum wellicht ooit interesse in zou kunnen tonen) lag daar toch prima? Ik beschouwde mijn ouderlijk huis als een conserveringsplek voor de eerste helft van mijn leven, een helft waar ik nooit naar om hoefde te kijken omdat hij daar altijd was. Maar nu lijkt de tijd toch echt aangebroken om onder ogen te durven komen dat niets in het leven voor eeuwig hetzelfde blijft. Mijn zus en ik moeten dit weekend naar huis komen om onze kamers op te ruimen.

Mijn zus lijkt op mijn vader, ‘niet lullen maar poetsen’ is hun credo. Mijn moeder is meer als ik, elke schijnbare futiliteit roept een tsunami van associaties op waar uitgebreid bij moet worden stilgestaan. Met z’n vieren staan we in de oude kamer van mijn zus rond drie stapels dozen. De ene zal zo met mij mee moeten, de tweede met mijn zus en de derde dient te worden gevuld met spullen die mijn zus en ik op Koningsdag gaan verkopen. We beginnen met de kinderboeken.
‘Ach, weet je dit nog?’ zegt mijn moeder. Ze houdt een boek omhoog.
‘Er staat me iets van bij,’ zeg ik. ‘Maar ik weet niet wat me ervan bij staat. Iets. Ik zou het eens door moeten bladeren.’
Ik pak het boek, maar mijn zus grist het meteen uit mijn handen.
‘We gaan niet een potje staan bladeren, anders staat die kast volgende week nog vol.’
‘Maar hoe kunnen we dan bepalen wat in welke doos moet?’ vraag ik verbouwereerd.
‘Gewoon op de eerste indruk afgaan,’ zegt ze en ze wijst naar de prent op de voorkant. Een zwarte jongen in een rieten rokje zit op de rug van een schildpad. ‘Hier gaan we geen van onze kinderen mee verpesten en dit leggen we ook niet op een kleedje. Deze moet bij het oud papier.’
‘Maar dat is toch juist hoogst interessant als artefact, een tijdsbeeld om te zien hoe anders we naar de wereld zijn gaan kijken?’ mompel ik.
‘Oud papier? Dus nu hebben we opeens een vierde categorie?’ ziet mijn vader kermend ons feilloze systeem ineenstorten.

Een half uur en vijf boeken later worden mijn moeder en ik de kamer uitgestuurd. Mij wordt gesommeerd om maar alvast aan mijn eigen kamer te beginnen, daar valt immers ook genoeg te doen. Ik ga zitten aan het bureautje, steek een sigaret op en open voorzichtig een van de lades. Hij puilt uit van de papieren. Ik pak er eentje, strijk het glad en probeer mijn dertienjarige handschrift te ontcijferen.
Er staat: ‘Vandaag begint de lange weg naar zorgen.’
Daaronder is een grijnzend poppetje met een grote zonnebril getekend.
Wat zou ik daarmee bedoeld hebben? Was dit een boodschap aan mijn toekomstige zelf die deze kamer op moest ruimen?
Ik leg het papiertje weer terug. Misschien was dit niet de juiste la om mee te beginnen. Zonder te kijken laat ik mijn hand de inhoud van een volgende la doorvoelen. Ik haal er een leeg pakje John Player Special uit. Dat was het merk dat ik rookte van mijn vijftiende tot mijn zestiende. Waarom moest deze bewaard worden? Is het verbonden aan een bepaalde vakantie of vriendschap? Of vond ik het gewoon mooi?

Ik sta op uit mijn stoel. Laat ik maar eerst even de blootblaadjes onder mijn bedstede weggooien. Als dat ik een beetje snel doe komen er vast geen persoonlijke herinneringen bovendrijven en dan heb ik tenminste iets gedaan.
Om in de kruipruimte terecht te komen moet ik achter een kast gaan liggen, dan wurm ik mezelf in de opening. Het is hier pikdonker en stoffig. Op de tast zoek ik naar de tijdschriften die hier verborgen moeten liggen. Met mijn hoofd kom ik tegen iets zachts aan. Het is een berg van tissues. Opeens weet ik weer dat ik die samen met de lectuur na de gedane arbeid in de opening naast mijn bed deponeerde. Beschaamd beschouwde ik dat als een afgrond waar nooit naar omgekeken diende te worden. Zou het niet aardig zijn om een paar van deze kleinoden in een plakboek te archiveren, als aandenken aan die eenzame tijden vol verwarrende verlangens? Wellicht dat met DNA-onderzoek een benadering van de desbetreffende data gegeven kan worden. Maar nee, dit gaat te ver. Ze moeten zo snel mogelijk in een vuilniszak, lekker onderop zodat mijn familie er niets van ziet. Ik moet deze ruimte uit, voordat ik mij bedenk. Die blaadjes moeten hier nog steeds ergens liggen, maar die zijn dan een leuke vondst bij het verstoppertje spelen voor de kinderen van de nieuwe bewoners.

Vreemd, ik ben op mijn rug naar binnen gegaan maar nu lig ik op mijn buik, de tissues tussen mijn armen geklemd. Het zou in feite dus niet moeten uitmaken, maar toch lijk ik nu behoorlijk klem te zitten in de opening.
‘Waar is die jongen nou?’ hoor ik mijn vader snauwen.
‘Vast weer ergens simpele dingen ingewikkeld maken,’ zegt mijn zus. ‘We hadden hem natuurlijk nooit moeten meevragen. Dit kunnen wij veel beter voor hem doen.’
‘Ik ben hier,’ wil ik zeggen, maar er komt geen geluid uit mijn keel. Hoe lang lig ik hier nou al, met mijn onderlichaam onder het bed en met mijn hoofd achter de kast?
‘Laten we eerst die lades dan maar even uitruimen,’ zegt mijn vader.
Ik hoor hoe de handen van mijn zus razendsnel door de papieren gaan.
‘Hier, een mooie foto om te bewaren. Een stripboek om te verkopen. Voor de rest allemaal rotzooi.’
‘Oké, kieper het dan maar in z’n geheel om boven de vuilniszak.’
Er schiet een vlaag van paniek door mij heen, maar vervolgens voel ik hoe dit plaatsmaakt voor jubelende opluchting. Met elke plof waarmee ik die herinneringen aan herinneringen voorgoed in de vergetelheid hoor verdwijnen, groeit dit gevoel.
‘Kom op, dan nu de volgende la. Als we in dit tempo doorwerken is deze zwijnenstal uitgemest voor de middagboterham,’ zegt mijn vader.
Ik leg mijn hoofd te rusten op de tissueberg en besluit zo nog even te blijven liggen.

Ook zo'n liefhebber van Kaspers stukken? Onze vaste columnist is binnenkort ook in de boekwinkel te vinden. Meer info vind je hier.

Beeld: Shawn Rossi

Mail

Kasper van Royen is Hard//hoofd-redactielid, is naast vader ook filosoof, ex-docent, ex-dichter, ex-echtgenoot, popfetisjist en postbode.

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen