Illustratie: Kathrin Klingner

Mary Bale zal nooit meer publiekelijk een kat aanraken, maar de echte sociale revoluties gebeuren nog steeds niet op internet. " />

Illustratie: Kathrin Klingner

Mary Bale zal nooit meer publiekelijk een kat aanraken, maar de echte sociale revoluties gebeuren nog steeds niet op internet. " />
Asset 14

Waar sociale netwerken goed in zijn

Steeds wordt ons verteld dat de wereld een revolutie doormaakt. Een digitale revolutie waarin het klootjesvolk zich gemakkelijker kan verenigen tegen de macht van bedrijven en politiek. Maar in hoeverre de losse structuren van de netwerksites echt voor sociale vooruitgang zullen zorgen, is nog maar de vraag.

Goldman Sachs stopt samen met een andere investeerder 500 miljoen dollar in Facebook, waardoor de geschatte waarde van het sociale netwerk uitkomt op 50 miljard dollar. De meesten van ons vinden het moeilijk uit te leggen waar dit bedrag nou precies op gebaseerd is, maar achten sociale media wel belangrijk. Dankzij middelen als Facebook en Twitter onderhouden we contacten, vinden we oude vrienden, de ware liefde of zelfs werk. Belangrijker nog, sociale netwerken geven ons een publiek. We worden makkelijker gehoord en kunnen ons als gewone mensen beter organiseren. Power to the people! Toch?

Onlangs leerde Youp van ‘t Hek ons hoe we die power effectief kunnen gebruiken. Youp was niet blij met de klantenservice van T-Mobile. Boos twitterde hij over de misère die hem had getroffen en in één klap had hij er vijfduizend volgers bij. Tweets werden geretweet en geciteerd op blogs, die werden geciteerd op andere blogs, op Facebook, in televisieprogramma’s en kranten. Al in de eerste week van Youp’s Twitter-actie werd de imagoschade voor T-Mobile op meer dan twee ton geschat. Het bedrijf hield zijn hart vast, want had die Van ‘t Hek niet al eens het biermerk Buckler ten gronde gericht? De telecomprovider raakte doofstom, maar kon nog net uitbrengen dat Youp in dit geval gelijk had.

Dat T-Mobile schrok, zou volgens internetgoeroe Jeff Jarvis niet onterecht zijn geweest. “Previously,” schrijft Jarvis in zijn boek What Would Google Do?, “the powerful – companies, institutions and goverments – believed they were in control, and they were. But no more.” Dat hebben we volgens hem te danken aan de kracht van netwerken op het internet. Zelf was hij eens ontevreden met een Dell computer. “Dell sucks,” schreef hij op zijn blog. Mensen die het met hem eens waren linkten hun blog aan die van Jarvis, welke op een gegeven moment een van de bovenste resultaten was bij de Google-zoekopdracht “Dell sucks” en de kern vormde van een netwerk-discussie over hoezeer Dell zoog. De discussie zoog op zijn beurt het leven uit Dell: de aandelen van het bedrijf zakten vijftig procent in waarde.

Illustratie: Kathrin Klingner

Uiteindelijk werd Dell van het hele gebeuren een beter bedrijf, want, stelt Jarvis, het besloot deel te nemen aan de discussie over Dell. De computerbouwer luisterde naar de klachten van gebruikers en blogte terug. Dell plaatste zichzelf in het netwerk van ontevreden klanten en creëerde zelf een netwerk waarin zij samen met het bedrijf konden discussiëren over Dell-producten. Zeurpieten bleken meedenkers en kregen gezamenlijk een vinger in de pap bij het bedrijf. Een sociaal netwerk van blogs had Dell-klanten in staat gesteld het bedrijf te veranderen.

Youp had met zijn actie een beetje hetzelfde voor ogen. Het was "helemaal niet de bedoeling” om van T-Mobile eenzelfde vergeten merk als Buckler te maken, zei hij tegen Pauw en Witteman. Maar in zijn columns had hij het wel over “revolutie”. De gang van zaken bij grote bedrijven deugde niet “en als de directie van T-Mobile en hun gewaardeerde collega’s het niet weten, dan weten wij, het gewone Nederlandse klootjesvolk, het wel.”

Het is inmiddels een dikke maand geleden dat Van ’t Hek De Help uitbracht, zijn tijdschrift over de “helpdeskterreur”, en van een revolutie lijkt vooralsnog geen sprake. De directeur klantcontact van de KPN was bereid tot een interview in De Help en sommige helpdesks beloofden verbetering. Maar T-Mobile bleef doofstom en wie spreekt van algehele verbetering bij helpdesks maakt een overstatement van formaat. Wil er iets veranderen, dan moet Youp nog wel even doorgaan, waarschuwt hoogleraar economie Marcel Canoy dan ook in De Help: “Voor je het weet ebt de belangstelling weg en is het weer business as usual.”

In een artikel in The New Yorker over Twitter- en Facebook-revoluties legt Malcom Gladwell uit dat online sociale netwerken zijn gebaseerd op losse, afstandelijke relaties. Dat maakt het makkelijk om af te haken en moeilijk om door te zetten. Bovendien werkt een netwerk, in tegenstelling tot een hiërarchie, vaak niet effectief, omdat iedereen het voor het zeggen heeft. Een groep die verandering teweeg wil brengen heeft een leider nodig. Youp moet daarom niet verwachten dat het netwerk waar zijn actie op steunde zonder hem ook wel functioneert. Met betrekking tot de machtige bedrijven en instituten waar Jarvis het over heeft, lijkt de macht van sociale media tot noch toe dus best mee te vallen.

Maar dat wil niet zeggen dat sociale media geen impact hebben. Rond dezelfde tijd dat Youp zijn eerste tweet over T-Mobile de wereld in zond, werd Mary Bale, een gezette Engelse met grijs haar en een bril, wereldberoemd door een filmpje dat van haar op Facebook werd gezet.

In het filmpje loopt ze ergens langs een tuinmuurtje als ze een kat tegenkomt. De kat springt op het muurtje om haar te begroeten. Bale aait de kat over zijn kopje en kijkt eens achterom. Achter haar staat een groene afvalcontainer. Ze draait zich om en doet het ding open om iets weg te gooien. Dat iets blijkt de kat. Ze pakt hem in zijn nekvel, gooit hem in de container, doet het deksel naar beneden en loopt weg alsof er niet is gebeurd.

Het beest werd na vijftien uur uit de container bevrijd door zijn eigenaar, die er dankzij een beveiligingscamera achter kwam wat er met zijn huisdier was gebeurd. Woedend zette hij het filmpje online en binnen een paar uur waren Bale’s naam en adres bekend. Via het soort netwerken waar ook Jarvis en Van ’t Hek gebruik van maakten werd Bale wereldwijd aan de schandpaal genageld. De Facebook-pagina “Death to Mary Bale” werd uit de lucht gehaald, maar “Mary Bale should be locked up for putting Lola the cat in a bin” heeft nog steeds 20.724 fans. Bale kan zonder politiebegeleiding de deur niet meer uit.

Na het zien van The Social Network hadden velen het gevoel dat Facebook deel uitmaakte van iets groots, iets belangrijks, misschien zelfs iets wereldveranderends. In de film zagen we hoe Mark Zuckerberg software ontwikkelde waarmee Harvard-studentes op uiterlijk konden worden beoordeeld. Hoe kwetsend of beledigend ook, Zuckerberg’s vondst sloeg direct aan en lag aan de basis van wat in korte tijd uitgroeide tot het Facebook dat we nu kennen: een bedrijf dat miljarden waard is. Die miljarden hebben te maken met de 500 miljoen gebruikers aan wie geadverteerd kan worden terwijl zij onderling eindeloze netwerken creëren. Netwerken die moeilijk een bedrijf ten gronde richten, maar des te makkelijker een gewoon iemand het leven heel moeilijk maken.

Mail

Kelli van der Waals

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen