Asset 14

Verzamelen is beter dan cureren

Hard//talk: Gender disappoint-ment 1

Hard//hoofd zoekt donateurs/kunstverzamelaars! Geniet je met enige regelmaat van onze artikelen? Ondersteun Hard//hoofd dan en hang ons aan je muur.

De wereld staat in brand en dat kan niet onbeschreven blijven. De kunstverzamelaar heet tegenwoordig een curator. Chique, maar risicoloos. Jorne Vriens pleit voor de terugkeer van de verzamelaar. 
Gevraagd naar het karakter van zijn kunstcollectie antwoordde een topverzamelaar droogjes: ‘It represents a certain period of artistic developments put together by an idiot.’  De zelfverklaarde idioot is Thomas Borgmann. Het citaat staat in de catalogus die hoort bij de nieuwste tentoonstelling in het Stedelijk Museum Amsterdam. De zinsnede viel op, omdat Borgmann het wat verzamelen betreft bepaald niet gek heeft gedaan. Hij begon als galeriemedewerker in Keulen en wist door slim te kopen en te verkopen mee te doen in wat de Champions League van de kunstwereld is. Dat leverde een collectie op waarvoor het Stedelijk € 1,5 miljoen neertelde. Een vriendenprijsje. De marktwaarde van de werken is waarschijnlijk veel hoger (de precieze waarde wordt binnenkort bekendgemaakt). Maar voor een man die een museumwaardige collectie wist aan te leggen, lijkt Borgmann wat te bescheiden. Kan zo iemand een idioot zijn?

Bij een succesvol verzamelaar denk ik aan iemand die bedachtzaam te werk gaat. Aan iemand die de eigen grilligheid weet te bedwingen. Aan iemand die bij twijfel advies inwint bij een kunstexpert. De verzamelaar kan niet alleen op zichzelf aan, maar moet ook rekening houden met externe factoren. De mening van anderen of de marktwaarde lijken bijvoorbeeld onontkoombaar bij het bemachtigen van een werk. Een samensteller gaat niet impulsief maar juist zorgvuldig te werk. Een succesvolle verzamelaar is degene die zorgt voor de kwaliteit van de collectie.

In het woord zorgen zit de oorspronkelijke betekenis ingebakken van het woord dat we nu gebruiken om de ultieme verzamelaar aan te duiden: de curator. Herleidbaar tot curare (zorgen in het Latijn) was deze titel tot voor kort slechts voorbehouden aan juridische bewindvoerders of tentoonstellingmakers in het Engelse taalgebied. Tegenwoordig is de titel ook in andere sectoren alomtegenwoordig. Neem bijvoorbeeld afspeellijsten op Spotify, marketingcontent of nieuwsberichten, allemaal worden ze samengesteld door iemand die zich curator noemt.


Beeld: 'Tribuna of the Uffizi' door Johan Zoffany
(Wikimedia Commons)

Voor die wildgroei geeft historicus Thomas Frank de verklaring dat er een bepaalde autoriteit uitgaat van de titel curator. Volgens hem zijn mensen met deze titel experts in het maken van een gepolijste selectie aan de hand van de heersende mode. Uit die observatie blijkt dat er voor spontaniteit weinig ruimte is, want oneffenheden in zo’n selectie leiden alleen maar af van een zorgvuldig opgebouwd imago. Deze manier van werken is efficiënt; het bevestigt bestaande smaak en zorgt voor herkenning bij het publiek. Maar het is ook een werkwijze die op angst gebaseerd is. Het is de methode van iemand die er absoluut niet uit wil springen.

Dat lijkt me ook het punt van dat ene woord waarmee Borgmann zichzelf kwalificeert. Een idioot is juist iemand die zich niets van anderen aantrekt en de eigen, grillige, smaak volgt. Iemand die een goed imago bewaakt zal bijvoorbeeld geen korrelige foto van de harige geslachtsdelen van twee mannen durven toevoegen aan een collectie. Borgmann doet dit wel. Hij ziet in dit werk van Wolfgang Tillmans waarschijnlijk de steengoede registratie van het Berlijnse nachtleven in de jaren '90 die het eigenlijk is.

Begrijp me niet verkeerd, dit is geen advies om zomaar wat te gaan verzamelen. Het is een pleidooi om de eigen smaak serieus te nemen. Daarbij hoort de bereidwilligheid om door anderen voor idioot te worden versleten. In die houding schuilt een zorgeloosheid die een curator volgens Frank waarschijnlijk niet zal kennen. Met de vrijheid die een beetje idiotie met zich meebrengt, is het mogelijk om net zoals Borgmann bescheiden te zijn. Het verzamelen van écht goed werk kan pas beginnen door fatsoensnormen af te stoten.

 

-
Wil jij ook kunstverzamelaar worden?

Mail

Jorne Vriens houdt zich als kunsthistoricus bezig met kunst van nu. Wekelijks deelt hij het laatste kunstnieuws in een door hem samengestelde nieuwsbrief. www.hetcommentaar.nl

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
Lees meer
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen