Asset 14

Untouchable

Filmtrialoog: Untouchable

Redacteuren Mathijs Hoogenboom, Wieneke van Koppen en Naomí Combrink huiverden naar de bios om Untouchable te bekijken: een documentaire waarin verteld wordt hoe filmproducent Harvey Weinstein jarenlang (de vrouwen van) Hollywood in zijn macht had. Dat Weinstein een monster was wisten we, maar vertelt de film ook hóe dit zo lang door kon gaan?

Mathijs: Wat hadden jullie verwacht? Ik vroeg me eerlijk gezegd af wat het nut was van een docu over iets wat al zoveel is belicht. Twijfelde of het iets nieuws zou kunnen brengen.

Naomí: Ik had er bijna niets over gelezen. Ik had verwacht: een documentaire over Weinstein, uiteraard in de context van alles wat zijn ontmaskering teweeg heeft gebracht. Ik had dus neutrale verwachtingen, maar vond de film waardeloos.

Wieneke: Echt? Ik ben heel benieuwd waarom. Dat portret had ik ook verwacht, en een verhaal waardoor hij (nog meer) monster en nog minder menselijk werd. Maar ik heb gefascineerd gekeken, met vragen en walging natuurlijk.

Mathijs: Ik vond het geen waardeloze film.

Naomí: Waardeloos is een groot woord. Maar de film had evengoed in de jaren negentig gemaakt kunnen zijn. Behalve de laatste vijf minuten - de enige goede minuten. De makers leken niets van #MeToo geleerd te hebben.

Mathijs: Nogal een statement; waarom vind je dat?

Naomí: #MeToo gaat erover dat seksuele intimidatie en - geweld overal aanwezig is, dat onze maatschappij ervan doortrokken is, dat het een kwestie is van machtsmisbruik, ongelijke machtsverdelingen. Maar deze documentaire deed alsof er één monster was: Weinstein. Alsof er verder geen problemen zouden zijn.

Mathijs: Ik vond juist goed naar voren komen dat ja, Weinstein op een walgelijke manier misbruik van zijn macht maakte, maar dat er ook veel te wijten was aan het systeem en de cultuur.

Naomí: Er werd nergens kritisch gereflecteerd over de structuur van zijn bedrijf. Over hoe het kon dat hij zoveel persoonlijke invloed op casting had, hoe al die procedures gingen. Het waren slechts de persoonlijke verhalen van vrouwen, en mannen die het niet geweten hadden.

Wieneke: Hij werd als monster neergezet, maar die structuur werd wel benoemd, in de informatie over de relatie tussen hem en zijn broer als alleenheersers. Dat was positief als je als medewerker een tof idee had, maar de keerzijde was dat hij woest kon worden en met asbakken kon gooien en daarmee weg kwam.

Mathijs: Die balans, tussen verwijten naar hem als persoon en verwijten naar het systeem en de cultuur, vond ik best goed.

Naomí: Als je écht een documentaire zou maken over hoe het systeem werkt, waarin Weinstein kon doen wat hij deed, dan zou je een heel andere film krijgen.

Wieneke: Hoe zou die eruit zien?

Er werd gedaan alsof Weinstein het enige probleem was en al die andere mannen de good guys waren.

Naomí: Die zou alternatieven belichten, onderzoeken hoe dat soort systemen werken. Noemen hoe het bij andere productiebedrijven ging, kijken naar welke procedures er waren om seksuele intimidatie aan te kaarten. Of benadrukken dat ‘ie er niet waren.

Wieneke: Dat zou wel kunnen maar dan heb je eigenlijk geen film meer over Weinstein, maar over #MeToo.

Mathijs: De film ging niet over #MeToo. De makers hebben er denk ik bewust voor gekozen om in te zoomen op de verhalen die zo lang niet verteld zijn.

Naomí: Wat een onzin. Natuurlijk verwacht iedereen een film die post #MeToo verschijnt, en in die zin daar ook over gaat, al wordt dan één verhaal geïsoleerd. Je kan prima een film over Weinstein maken zónder deze realiteit te negeren. Nu werd gedaan alsof Weinstein het enige probleem was en al die andere mannen good guys waren. Terwijl het over macht gaat. En het woord power is niet gevallen.

Mathijs: Toch ging ik de film in met de gedachte 'Ik ga nu zien dat Weinstein een monster was' en eruit met het besef 'Hij was een monster, maar de cultuur maakte dit mogelijk’.

Wieneke: Ik bleef zitten met het idee dat hóe hij macht uitoefende (in persoonlijke relaties, de sector en daarbuiten) ervoor zorgde dat hij kon doen wat hij deed. Zo werkt het in veel situaties. Ik kreeg niet het idee dat hij uniek was in zijn tactiek. Ik vond dat de film die cultuur redelijk aanstipte.

Naomí: Maar hadden jullie niet het idee dat de makers niet veel mee leken te nemen van de revolutie van de afgelopen jaren? Gewoon zo van: ‘wie was Weinstein? Hij begon als jonge man, toen begon hij zijn studio…’

Mathijs: ‘Dit is mijn spreekbeurt over Harvey Weinstein.’ Haha. En al die foto's! Dat vond ik nogal wat, om hem naast ál die bekende mensen te zien lachen als je weet wat ‘ie ondertussen deed.

Wieneke: Ja, het was glad aangepakt (te glad als je het mij vraagt). Met glad bedoel ik Amerikaans, die muziekjes en clichébeelden. Ik vond het wél heel interessant om te zien hoe oud-medewerkers terugblikken.

Naomí: Ja, en de vrouwen die zo intiem hun verhaal konden vertellen - dat was sterk en kwam echt aan.

Wieneke: Knap hoe zij zo open hun verhaal deden. Het zijn natuurlijk allemaal actrices, dus ze kunnen goed vertellen (lijkt me) maar het was heel oprecht en je voelde hun spanning. Ik twijfelde geen moment aan de echtheid van hun verhaal. Ik kan me namelijk voorstellen dat dat weleens tegen ze gewerkt heeft. Dat ze actrices waren en daardoor gedacht werd dat ze uit nijd wat verzonnen.

Mathijs: Je bedoelt dat mensen ze ervan beschuldigden dat ze goed konden doen alsof? Oh ja, daar heb je een goed punt.

Het is juist ook belangrijk dat mannen zich in de strijd aan de zijde van de slachtoffers scharen.

Naomí: Ja jezus, dat zal zeker zo zijn! Drama queens. De film heeft nog een ander probleem trouwens: er hadden een stuk minder mannen in gehoeven. Ik ergerde me aan hoeveel mannen aan het woord waren, en dan niét over hun eigen rol hierin; of ze door #MeToo kritisch zijn gaan nadenken over hun eigen positie. Nee: de experts waren allemaal mannen. Net als de journalisten die werden geïnterviewd.

Wieneke: Helemaal mee eens. Ik miste ook de broer er volledig in. Waar was hij als compagnon in dit verhaal? Die werd ook niet op zijn verantwoordelijkheid bevraagd. Opvallend ook dat er meerdere vrouwen hun ontslag indienden, maar dat een man zelfs bleef toen een vriendin van hem misbruikt was.

Naomí: Ja, eens. De meeste vrouwen in de film waren slachtoffers en de mannen bijstanders of journalistieke helden.

Mathijs: Ik zal niet ontkennen dat hetzelfde in mij opkwam, maar het is ook juist belangrijk dat mannen zich in die strijd aan de zijde van de slachtoffers scharen.

Naomí: Ja, maar dan is het minstens zo belangrijk dat ze daar geen lintje voor hoeven. En deze film was één groot lintje voor die gasten.

Wieneke: Bij Ronan Farrow moest ik wel lachen, toen hij zei dat hij hoopte op meer dappere slachtoffers in andere situaties, zodat hij meer aan het licht kon brengen. Hij was duidelijk heel trots op zichzelf. En hij heeft goed werk gedaan, maar dit was wel heel opzichtig.

Naomí: Hij zou goed werk moeten verrichten omdat het goed is, zonder daar erkenning voor te willen. Voor elke man die we zagen, waren er vast ook twee vrouwen die dat lintje onterecht níet kregen. #MeToo heeft ons geleerd dat we dit veel kritischer moeten bevragen: wie wordt er gehoord? Wie geloven we? Wie krijgt een podium? Deze film is in alle oude valkuilen getrapt, mijns inziens.

Mathijs: Er was wel een kerel van wie ik het idee kreeg dat-ie om een lintje vroeg. Maar je kunt de bijdragen van deze mannen niet wegwuiven omdat ze zelf geen potentieel slachtoffer van Weinstein waren, of andere mannelijke privileges genieten.

Wieneke: Er had wel meer aandacht kunnen zijn voor de vrouwen die hun mond opentrokken. De verhouding was niet gelijk.

Naomí: Ook had ik graag meer gezien van die onderzoeksjournaliste die we nu maar kort zagen. En over Weinsteins vrouw - terloops werd gezegd dat hij een vrouw had maar het ging verder alleen over zijn carrière en het seksueel geweld. We weten haar naam niet eens. Dat vind ik pijnlijk.

Mathijs: Heeft-ie die nog?!

Hij wist precies hoe hij het deed, deed het elke keer zo en zijn collega's en de hotelmedewerkers zagen het gewoon gebeuren.

Wieneke: Nee, hij is gescheiden. Ik vroeg me af hoe zij door hem behandeld werd. Als je ook hoort over zijn woede-uitbarstingen. Ik denk dat zij helemaal niets meer met hem te maken wil hebben. Dat ze er daarom uit is gehouden. Het was meer een manier om te laten zien hoe hij onderuit gehaald was. Ontslagen bij zijn eigen bedrijf, vrouw kwijt.

Mathijs: Wat ik schokkend vond was hoe snel hij te werk ging. Ik kreeg de indruk dat hij vrouwen misbruikte die hij soms die avond pas leerde kennen.

Wieneke: Ja, hij ontwikkelde echt een tactiek. Zo snel. En dat vind ik schokkend aan dit verhaal, dat hij precies wist hoe hij het deed, het elke keer zo deed en dat zijn collega's en de hotelmedewerkers het gewoon zagen gebeuren.

Mathijs: Hij handelde niet bepaald stiekem. Misschien dat het juist daarom zo lang kon voortduren. Een 'publiek geheim'. Dat er werd gezegd: 'Die en die vrouw heeft seks gehad met Weinstein en heeft nu die rol', in plaats van andersom.

Naomí: Juist daarom had de film daar meer vragen over moeten stellen. Want dat publieke geheim moet je als kijker nu zelf invullen. Was het niet zo dat Matt Damon het allemaal zou hebben geweten? Waarom zit dat er niet in?

Mathijs: Dat is nieuw voor mij; had ik er graag in gezien. Misschien hebben ze hem geprobeerd te benaderen en heeft ‘ie gezegd ‘neuh laat mij er maar buiten’.

Wieneke: Ja dat zou ik ook doen in zijn situatie. De meeste mensen voelden zich trouwens wel schuldig, ze namen het zichzelf kwalijk. Neemt niet weg dat er dieper op ingegaan had mogen worden. Ik vond het typerend dat een medewerker sprak over survivor’s guilt. Ik denk dat dat goed is voor een kijker die zich in zo'n situatie bevindt. Zien dat je je mond dus wél moet opentrekken, als omstander. Dat is hoe het volgens mij heeft plaatsgevonden: hij had macht omdat hij macht kréég van iedereen die er bijstond en wegkeek.

Naomí: Dat kunnen wíj wel concluderen, ik wou alleen dat de film daar ook meer mee gedaan had.

Mathijs: Ik ben het eens met de kritiek, maar heb al met al toch een positief oordeel. Het had meerwaarde om deze verhalen verzameld en achteraf te zien.

Wieneke: Ik wil de film ook niet helemaal fileren. Ik vond het boeiend om de oud-medewerkers te zien reflecteren, en ook de slachtoffers hun verhaal te zien doen. Dat is heel belangrijk. Maar ik denk dat de conclusie is dat jij een nieuwe film moet maken, Naomí. Ik ben al benieuwd hoor!

Untouchable is nu te zien met:

Mail

Redactie

Pirmin Rengers is illustrator en docent. Hij woont in Assen, werkt overal en houdt van hobby's.

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
Lees meer
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen