Eerder schreef ik al eens over het plezier dat het kijken van veel films in een korte tijd op kan leveren. Over hoe de ene film een andere kan gaan kleuren, er een commentaar op kan leveren, of nieuwsgierigheid kan oproepen naar iets anders. Dat plezier draait met name om de botsing tussen films die eigenlijk niet bij elkaar horen: op de betere filmfestivals (of thuis achter de dvd-speler) kun je binnen een dag van eclatante Aziatische horror via onderkoeld Oostenrijks existentialisme en opbeurende Amerikaanse feelgood naar artyfarty Vlaams miserabelisme.
Maar er is een andere categorie botsing die minstens even interessant kan zijn: soms lijken films expliciet gemaakt om samen te kijken. Twee films van dezelfde maker die elkaar spiegelen, dezelfde thematiek vanuit net verschillende hoeken bekijken. Van de Canadese regisseur David Cronenberg wordt bijvoorbeeld gezegd dat je zijn films het best per twee kunt bekijken. Voor zijn twee meest recente films, A History of Violence (2005) en Eastern Promises (2007), geldt dat in ieder geval. In beiden speelt acteur Viggo Mortenson de hoofdrol; in de eerste als een ogenschijnlijk onschuldig man die een gewelddadig verleden blijkt te hebben; in de tweede als een Russische maffia-hitman die eigenlijk heel onschuldig blijkt te zijn.
Een recenter voorbeeld: The Wrestler en Black Swan van regisseur Darren Aronofsky. De eerste was een comeback voor de afgeserveerde en letterlijk kapotgeslagen acteur Mickey Rourke als Amerikaans worstelaar in het groezelige b-segment van die sport. De tweede, die enkele weken geleden de Nederlandse bioscopen bereikte, draait om een ballerina op het hoogste niveau (Natalie Portman) die aan haar tomeloze ambitie ten onder gaat.
Het zijn ogenschijnlijk totaal verschillende milieus, maar Aronofsky brengt ze samen. Beide films spelen zich vooral af achter de schermen, in dezelfde gangen van onopgesmukt gasbeton en kale kleedkamers. En in beide is er een hoofdrol voor de fysieke aftakeling van de hoofdpersoon, met in The Wrestler de body horror van de schade die de worstelaar in zijn gevechten oploopt en in Black Swan de aanblik van de afgestompte tenen van de ballerina. Het veelvuldig gebruik van spiegels in beide films krijgt dan een extra lading: Aronofsky maakte spiegelfilm. De mannelijke en vrouwelijke variant van hetzelfde verhaal, misschien.