Asset 14

De gelukszoeker

Een meisje vlucht, samen met haar moeder en broertjes. Na dagen reizen, te voet en per bus, komen ze aan bij de zee.

Stevig houdt de tienjarige Amaani zich vast aan haar moeder. Op haar schoot heeft ze haar kleine broertje. Twee andere broertjes zitten huilend bij moeder op schoot. Ze hebben honger. Het is druk, de ruimte is afgeladen. Mensen huilen, schreeuwen, maken ruzie. Hier en daar verstaat Amaani wat er wordt gezegd, maar het merendeel is in talen die ze niet begrijpt. Naast Amaani zit een man, jonger dan haar moeder, maar een stuk ouder dan zij zelf. Zijn bezwete lijf schuurt tegen het hare. Hij kermt onophoudelijk. Zijn blote tenen zijn ernstig vergroeid en onder zijn vuile hemd is een minstens zo vuil verband zichtbaar. Ze wil er niet naar kijken, ze wil niet naar de mensen om haar heen luisteren. Ze probeert zich te concentreren op het geluid van klotsend water een paar centimeter achter haar. Het lukt niet.

Amaani wil ook huilen, maar ze doet het niet. Ze heeft genoeg gehuild. Toen de auto’s het dorp in kwamen rijden en er vreemde mannen bij hen naar binnen stormden, huilde ze. Toen ze hardhandig op de grond gesmeten werd, haar kleren werden afgerukt en meerdere mannen haar pijn deden, huilde ze. Toen ze daarna aan haar haren meegesleurd werd naar het veld waar alle mannen uit het dorp bijeengebracht waren, huilde ze. En toen ze gedwongen moest toekijken hoe haar vader werd doodgeschoten, huilde ze ook. Nu wil ze niet meer. Kan ze niet meer.

De vlucht

Familieleden en dorpsgenoten hadden geregeld dat Amaani en haar familie het dorp konden verlaten. In het holst van de nacht werd ze uit bed gehaald. Ze moest haar middelste broertje dragen, haar moeder had de kleinste in een draagzak en tilde de oudste zoveel als zij kon. Eerst liepen ze, dagenlang. In het begin met slechts een paar mensen, maar onderweg werd de groep groter en groter. Vaak zwegen ze, maar er braken ook ruzies uit. Dan werd er gevochten. Soms drong iemand, een leider, zich op aan haar moeder. Eenmaal sprong Amaani ertussen. Hierop pakten de mannen haar en raakten haar overal aan. Daarna werd ze zo hard geslagen dat haar moeder haar verbood zich nog eens met de volwassenen te bemoeien. Na een tijdje hoefden ze niet meer steeds te lopen en waren er hele afstanden die ze per bus konden afleggen. Als het even kon keek Amaani uit het raam.

Uiteindelijk kwamen ze bij de zee. Wat er precies gaande was, wist Amaani niet, maar ze merkte dat de mensen zenuwachtig waren. Ook de leiders. Een paar dagen lang moesten ze zich schuil houden. Zo nu en dan kregen ze een paar kleine flesjes water die ze met heel veel mensen moesten delen. Soms was het flesje leeg als zij het in handen kreeg. En toen kwam de boot. Mensen buitelden over elkaar heen om er op te komen, maar eenmaal aan boord werd iedereen naar een eigen plek gedirigeerd. ‘Bekken dicht,’ werd hen toegesnauwd.

The Black Sea door Ivan Aivazovsky.

De overtocht

De boot is klein. Ze moesten er met honderden tegelijk op. Een deel werd bevolen boven te blijven, het grootste deel moest onder in het ruim gaan zitten. Ook Amaani. Er zijn geen ramen en er is weinig licht. Er is vooral warmte, gehuil en stank. De stank wordt almaar erger en ze kan er niet aan wennen. Zelf stinkt ze ook en ze schaamt zich. Ze kan nergens anders haar behoefte doen dan waar ze zit. Ze weet dat voor haar moeder hetzelfde geldt, dat doet haar pijn. En boven alles uit is er het constante geluid van de dieselmotor, het klotsende water en het gehuil van haar kleine broertjes. Anderhalve dag is Amaani nu aan boord. Het stelt niks voor vergeleken met de tijd die ze al van huis is, maar het voelt als een eeuwigheid. Alles doet pijn, alles plakt. Ze is moe en bang.

Opeens is er stilte. De dieselmotoren zwijgen, het water klotst niet langer, maar kabbelt. Het gejammer van de honderden mensen om haar heen stopt en maakt plaats voor zenuwachtig gefluister. Het gefluister wordt luider en gaat over in nerveus praten. Luider en luider. Er wordt geschreeuwd. Ze verstaat niet alles, maar het is genoeg om te weten dat er iets mis is. Dan voelt ze het zelf ook. Water, aan haar voeten, achter haar. Mensen staan op, buitelen over elkaar heen, proberen de smalle trap naar het dek te bereiken. Amaani’s moeder tilt de twee broertjes op en schreeuwt dat ze mee moet komen. Amaani klemt het derde broertje stevig tegen zich aan en probeert op te staan. Het lukt niet meteen, maar de man die al die tijd naast haar zat trekt hen omhoog en duwt hen naar voren. Meerdere keren krijgt ze een elleboog of knie op haar hoofd of lijf en valt ze. Steeds is daar weer die man die haar omhoog hijst. Haar moeder ziet ze niet meer. De lamp is uit, het is bijna helemaal donker en overal klinkt geschreeuw. Haar broertje valt, ze grijpt naar hem, maar ze wordt naar voren gevoerd en kan niet meer terug. Ze is niet sterk genoeg.

Van kwaad naar erger

Amaani bereikt het dek. Het is donker, ze voelt de wind op haar gezicht. De frisse lucht is geen bevrijding. Ze roept om haar moeder en wil terug naar beneden voor haar broertje. De boot piept en kraakt en beweegt alle kanten op. Amaani kan haar evenwicht niet bewaren en valt. Dit keer is er niemand om haar op te rapen. Ze probeert op te staan, maar voeten haasten zich over haar heen. Ze blijft liggen en bedekt haar hoofd met haar handen. Ze hoort het doffe plonzen van mensen die overboord gaan. Sommigen springen, anderen glijden, iedereen schreeuwt. De boot helt en Amaani glijdt weg, botsend tegen andere mensen die proberen te rennen of ook wegglijden. Dan de harde reling. Ze klampt zich vast, haar voeten worden nat. Ze weet dat ze in het water hangt. Alles zegt haar dat ze niet los mag laten. Nooit loslaten. Ze roept weer om haar moeder. Steeds harder, steeds meer als het kleine meisje dat ze al een tijdje niet meer was.

Zonder dat ze er erg in heeft laat ze los. Echt zwemmen kan ze niet, dat heeft ze nooit geleerd, ze kan zich drijvende houden. Maar nu niet. Om haar heen kolkt het water en om haar heen vallen mensen in het water. Amaani gaat kopje onder en komt dan weer boven, om weer kopje onder te gaan. Ze hapt naar lucht, hoest, probeert zich vast te grijpen aan dingen die er niet zijn. Ze voelt een hand in haar nek, iemand probeert haar te grijpen. Ze roept om haar moeder. Er is weer geen antwoord en de hand laat los. Ze probeert te zwemmen, maar haar lijf wil niet. Nog eenmaal opent ze haar mond en haalt diep adem om haar moeder te roepen. Dan gaat ze opnieuw kopje onder. Dieper, dieper. In de verte zijn de lichten van de kust te zien. Een kust ver van huis, waar ze eindelijk veilig kan zijn. Wanneer Amaani weer boven is, valt er geen adem meer te halen.

Pascal Vanenburg (1978) is schrijver en werkt onder andere voor Froot en TIJM Magazine. Net als de rest van Nederland schrijft hij aan zijn debuutroman.

Mail

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen