Asset 14

New wave is the new black

I am a black new wave artist”, zegt Kanye West in The New York Times. Zijn nieuwe album komt vandaag uit. Yeezus breekt met de banale hiphop van rappers bij zwembaden, bitches en glitterkettingen. Het is een sociaal-cultureel statement. Maar wat heeft ‘black’ te maken met ‘new wave’ en wat betekent dit voor de hiphop?

Hiphop vs. new wave

Yeezus is rauw, lo-fi, experimenteel, glitchy en minimalistisch, een mix van hardcore rap, beklemmende synths, onorthodoxe songstructuren en verrassende overgangen. Thematisch gezien lopen seks, zelfverheffing en zwarte opstand als een rode draad door het album. Hiermee plaatst Yeezus zichzelf ferm in de traditie van de hiphop. Stilistisch gezien is het album echter een hybride, die heen en weer schiet tussen industriële drums en overstuurde elektronica in de traditie van de punk en new wave, en hippe actuele stijlen als trap, drill en dancehall, met hier en daar een verdwaalde soul sample. Wat betekent de verwijzing van Yeezus naar new wave, de experimentele muziekstijl die eind jaren zeventig voortvloeide uit de punk?

Kanye West performance ‘Black Skinhead’ bij Saturday Night Live.

In de jaren zeventig ontstond de hiphop vanuit de frustraties van de civil rights movement. De zwarte arbeidersklasse werd geconfronteerd met armoede, criminaliteit en werkloosheid, en voelde zich in de steek gelaten. Hiphop was de taal van de Afro-Amerikaanse jeugd om deze problemen onder woorden te brengen en zich af te zetten tegen het door blanken gedomineerde systeem. Maar de populariteit van de gangsta rap in de jaren negentig zorgde voor een commerciële explosie van hiphop wereldwijd, zowel onder de zwarte als de blanke jeugd. Niet alleen de oorspronkelijke waarden van sociaal en politiek engagement, maar ook die van muzikale inventiviteit, waren steeds verder te zoeken.

Een aantal jaren na het ontstaan van de hiphop begon de punk te broeien in de blanke midden- en arbeidersklasse. Het was een verzet tegen ‘het systeem’ dat van de maatschappij een eenheidsworst maakte. Muzikaal gezien keerde de punk zich tegen de onverschillige pop van de jaren zeventig, het was de agressieve tegenhanger van de softe hippiecultuur, die zijn inspiratie haalde uit de rock ’n roll van de jaren zestig. Het opende de deuren voor de new wave, een muziekstijl die de anti-establishment ideologieën van de punk adopteerde, maar ze in een artistiek, intellectueel en elektronisch jasje stopte. Door gebruik van conventies uit de popmuziek vond new wave aansluiting bij de blanke middenklasse. Toch waren het niet alleen de blanke arbeiders- en middenklasse die zich met de subculturen konden identificeren.

Afropunk

Zowel hiphop als punk spreken de taal van de outsider. De subculturen vonden elkaar in de sub-subcultuur van de afropunk. In de documentaire Afro-Punk (2003) vertellen zwarte punkers over hun beleving van de punk. Hoewel zij zich identificeerden met de punk community, deed dit geen afbreuk aan hun zwarte identiteit. Integendeel, zij gebruikten de lifestyle en muziek om de frustraties van de zwarte beleving te kanaliseren en tot uiting te brengen. De punk stond open voor zwarte jongeren, omdat zij het band of outsiders karakter van de punk versterkten. Ook hier vonden ze echter niet de aansluiting die ze zochten, want ze bleven een uitzondering. De zwarte punker was als enige de échte outsider.

Zwarte punkers in de trailer van Afro-Punk

Toch is ook de afropunk doorgedrongen tot de mainstream. De makers van Afro-Punk zetten een gelijknamige online community op gang, die met het jaarlijkse Afro-Punk Fest een podium biedt aan artiesten als Erykah Badu en Janelle Monae. Het festival heeft dus een breder aanbod dan de underground die eraan ten grondslag ligt. De acts zijn overwegend sociaal, politiek en/of cultureel bewust, en hun muziek bouwt voort op zwarte stijlen als soul, r&b en hiphop. Net als new wave in de traditie van punk kan worden geplaatst, heeft deze muziek ideologisch gezien verwantschap met de afropunk, maar kan zij door haar verwantschap met andere populaire hedendaagse stijlen, beter worden geclassificeerd als ‘black new wave’.

Postmoderne identiteit

De commercialisering van een subcultuur gaat in de ogen van puristen vaak gepaard met het verlies van authenticiteit. Het postmodernisme claimt echter dat authenticiteit niet meer dan een constructie is. Cultuur en identiteit worden zelfbewust vormgegeven en zijn voortdurend under construction. Hiphop is van oudsher een typisch postmodern genre. In het vroege scratchen en samplen werd bestaande muziek gebruikt om nieuwe muzikale vormen tot stand te brengen. Authenticiteit en creativiteit waren te vinden in de manier waarop men oude muzikale media in nieuwe muzikale media kon omzetten. Oorspronkelijke vormen waren er niet. Inventiviteit en progressiviteit waren de kracht van de hiphop, vernieuwing en innovatie vonden plaats op basis van combinatie en remix.

Album cover Yeezus

Ook de punk kende de traditie van verwijzing en culturele recycling met haar DIY-mentaliteit in mode en design. New wave, die op haar beurt artistiek gebruik maakte van conventies uit zowel pop als punk, ondermijnde het onderscheid tussen underground en mainstream, authentiek en gefabriceerd, artistiek en commercieel nog verder.

Wederopstanding van hiphop

Op Yeezus gebruikt Kanye West de taal van de punk en new wave om hiphop terug te brengen bij zijn oorspronkelijke waarden van sociaal en politiek engagement, en muzikale progressiviteit. Niet alleen roept Yeezus vragen op over wat ‘echte’ hiphop is, ook laat het album zien dat het werkelijke onderscheid tussen punk/new wave en hiphop slechts een constructie is. De dynamiek van het gelijktijdig construeren en deconstrueren van de eigen identiteit, ligt ten grondslag aan de ontwikkeling van de hiphop. Door te experimenten met andere stijlen en zo de grenzen van het genre te verkennen, blijft hiphop vernieuwend in een tijd waarin de mainstream dreigt. Kanye profileert zich met Yeezus als popculturele rebel, die enerzijds een ode brengt aan de hiphop die hem heeft groot gebracht, en anderzijds laat zien dat hij zich niet door traditie laat beperken. Dit is wat hiphop altijd is geweest: traditie en vernieuwing, sample en remix.

De volgende reactie van een gebruiker op Hypetrak vat het goed samen:

"HIP HOP WAS ALWAYS ABOUT FINDING THE NEW SAMPLE / NOT DOING WHAT EVERYONE ELSE WAS DOING - SO IF MR WEST WANTS TO DO A GLAM ROCK RAP TRACK WITH DAFT PUNK OR RAP OVER ELECTRONIC PULSES WITH NO BEAT FROM MR MOHAWKE - THEN BRING IT ON - HATS OFF MR WEST HIPHOP IS ART - YOU MADE YOUR CLOCKWERK ORANGE LAST TIME - NOW BRING THE SPACE ODYSSEY”

-

Dit is een gastbijdrage van Josephine Afua Zwaan. Josephine is op zoek naar de betekenis van identiteit als evolutie, kunst en creatieve waarheid. Ze studeerde Media en Cultuur aan de UvA, verdiept zich in Afro-Amerikaanse en Afro-Europese subculturen, en staat aan het begin van haar eigen carrière als artiest.

Mail

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen