De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week vier korte commentaren, in woord en beeld, van onze redacteuren.
Machtige Media
Masculien ramptoerisme
Of het nou als sociaal experiment was bedoeld of slechts als ‘ludieke actie’, de editie van Vlaams dagblad De Standaard van afgelopen donderdag (Internationale Vrouwendag) werd volledig door vrouwen gemaakt. Op de website, die nog wel door mannen werd bestierd, werd het hele proces geliveblogd, zoals dat ook bij rampen en andere wereldschokkende gebeurtenissen wordt gedaan. De vergelijking met een ramp ontging ook een van de medewerkers niet. “Iemand van de mannen, die anoniem wenst te blijven, wou deze dag voor geen geld van de wereld missen. 'Ik ben een ramptoerist!'”, zo werd geblogd. NOS.nl nam deze typering gretig over in haar berichtgeving over die malle Vlamingen die hun krant voor een dag aan vrouwen durfden over te laten. “Zelfs de fotografen, vormgevers en cartoonisten van de editie van morgen zijn vrouwen”, schrijft de NOS haast onthutst.
Hoe zouden lezers hebben gereageerd als de medewerker van De Standaard verklaarde als ramptoerist te willen komen kijken bij een redactie bestaande uit enkel moslims? Of uit negers? Of Chinezen? Ik gok dat de eerste twee op z’n minst een mediarelletje hadden veroorzaakt. De derde variant zou hoogstens de vrees voor een naderende Oosterse overname voeden. Van Chinezen bestaat immers het ‘positieve stereotype' dat het harde werkers zijn die zelfs een gebrekkige taalbeheersing niet in de weg laten staan van ondernemerschap. De ramptoerismegrap zou in dit geval niet werken omdat het niet verwijst naar een stereotiep beeld van de betreffende groep als incapabel, lui of allround slecht, zoals bij respectievelijk vrouwen, negers en moslims het geval is.
Waarom werd aan de oorspronkelijke grap dan geen aanstoot genomen, behalve misschien door van die verbitterde, dikke, harige, lesbische, getuinbroekte feministen? Waarom oogst de enige minderheid die in de meerderheid is geen opschudding? Misschien kan De Standaard daar antwoord op geven, nu er - goddank - weer gewoon mannen werken.
Door Anne Elshof
De Kunsten
Punk in het museum
Uiteindelijk wordt alles erfgoed. Ook Phil Bloom. Ook reclame voor Van Nelle. Ook de inhoud van schuttersputjes uit WOII. En nu dus ook oude albums van The Ex, gestencilde anarchistische blaadjes met een oplage van 62, geen woning geen kroning, London Calling-buttons in de vitrine en “Beatrix spinaziekut” aan de museumwand.
Toch wringt het ergens, God save the Queen (kunst, kraak, punk 1977-1984) in het Centraal Museum Utrecht. Niet eens zozeer omdat de deelnemende kunstenaars ondertussen grotendeels establishment en dood zijn (wat wil je, met overvloedige heroïne en seks in de beginjaren van AIDS). En ook maar deels omdat een museum helemaal niet DIY is. (Kunst moet hangen, of het nou in een gekraakte school of in een tot museum omgebouwd klooster is.) Wat vooral wringt is hoe de underground school gemaakt heeft. Was het opzetten van W139 en Aorta begin jaren ’80 nog een daad van praktisch idealisme, tegenwoordig hangt iedere Rietveldstudent in een projectspace in een leegstaand bankgebouw, zij het in American Apparel in plaats van lederjack en hanekam. Het doelbewust lelijke figuratieve modderverven waarmee begin jaren tachtig de schilderkunst terug in the picture kwam, is ondertussen geen statement meer maar een stijl: standard art school crap.
Laten we niet onnodig pissen op dat erfgoed: zonder de kraakbeweging was Amsterdam ook verHoogCatherijniseerd. De hanekammen zijn assymetrische retrokapsels geworden en no future heeft plaastgemaakt voor andersglobalisme, maar Paradiso, de Melkweg en recenter OT301 staan er nog steeds. (Of wat te denken van Occupy en Schijnheilig als erfgenamen?) Maar wat God save the Queen vooral laat zien is hoe krampachtig die esthetiek van lelijkheid en DIY geworden is. De onderliggende boodschap is dat het niet om de werken gaat, maar dat je erbij had moeten zijn. Geloof het niet. De jaren ’80 waren grauw en depressief. Ga liever zelf wat doen.
Door Floris Solleveld
Nieuws in beeld
Illustratie: Anne Brakema
Commentaar
State Sponsered Rape
Niet bepaald een verrassing: de militaire rechtbank in Egypte heeft de arts vrijgesproken die tijdens de eerste demonstraties op het Tahrir-plein tientallen vrouwen aan maagdelijkheidstests onderworp. Sterker nog, het leger ontkent het bestaan van de tests, ondanks dat ze eerder in december 2011 door de burgerrechtbank zijn verboden. Het leger heeft lak aan de vernederingen die Samira Ibrahim, en vele anderen, hebben moeten doorstaan. Ook geen verrassing, het zijn immers 'maar' vrouwen. Overigens: bij deze maagdelijkheidtests werd de vagina van de (gestripte) vrouwen met een vinger gepenetreerd, onder het oog van een groep militairen. Niet echt een romantische 'eerste keer'.
In het 'vrije' westen ondergaan vrouwen die een abortus willen, in de Amerikaanse staat Virginia, de vergelijkbare vernedering van de wettelijk verplichte vaginale echo. Penetratie met de dildocamera levert een gedetailleerder beeld op dan een gewone echo. Zo kunnen de vrouwen goed zien wat ze weg laten halen. 'Instemming met seks = instemming met elke vorm van penetratie', luidt de motivatie. Dat het verplichte karakter leidt tot een vorm van 'State Sponsored Rape' wordt genegeerd. Nu is er in Amerika nog méér aan de hand. Nadat Obama de bepaling doorvoerde dat religieuze instituten geen uitzonderingspositie meer krijgen en de pil van haar werkneemsters moeten vergoeden, sloeg de vlam in de pan. Het ene middeleeuwse, Republikeinse standpunt na het andere wordt de politieke ruimte ingeslingerd: staten hebben het recht om anticonceptie te verbieden, vrouwen dienen thuis te blijven en abortus is de grootste zonde, met als sadistische conclusie dat ook verkrachtingsslachtoffers moreel verplicht zijn hun kind te baren.
Hoewel de Amerikaanse dames hun rechten beter kunnen verdedigen dan de Egyptische, blijkt het recht op zelfbeschikking voor vrouwen, overal ter wereld, niet vanzelfsprekend. Afgelopen donderdag was het Internationale Vrouwendag, een prima gelegenheid om deze, en andere, issues aan de kaak te stellen. Maar in Nederland lijkt men de heupen van Ananda Marchildon vooralsnog interessanter te vinden.
Door Esther Wertwijn
Commentaar
Stilte
Een van de grootste Nederlandse zedenprocessen ooit werd maandag met veel kabaal na enkele uren al stilgelegd. Wat staat er op het spel? Spreekrecht. Hoofdverdachte Robert M. wil het, omdat hij zich miskend voelt door het beeld dat in de media van hem is neergezet. Hij wil geen monster zijn. Niemand wil een monster zijn. Nog voor de rechters zijn verzoek in overweging konden nemen, hadden M.'s advocaten de rechtbank al gewraakt. Waarom? Spreekrecht. De ouders van de jonge slachtoffers kregen het, ook al mag dat volgens de Nederlandse wet (nog) niet. Oneerlijk, vond M., dus moeten de rechters naar huis.
Met al dat gepraat over gepraat zou je bijna vergeten waar deze zaak eigenlijk over gaat. In de paar uur dat de rechtbank haar werk mocht doen, werd het door de rechercheurs nog eens uiteengezet. Ernstig seksueel misbruik bij ten minste 67 zeer jonge kinderen, sommigen slechts enkele maanden oud. Zelfgemaakte kinderporno van nog eens 34 kinderen. Vier computers, 246 cd-roms en zeventig diskettes met pornografische beelden. 43.803 pornografische foto's, 3672 films. Uitgeprint een slordige 800 kilometer aan zo schokkende beelden, dat de behandelende rechercheurs er psychologische bijstand voor nodig hadden. Dat is amper in woorden uit te drukken.
Het proces wordt stilgelegd om het recht om te praten. Maar valt hier wel over te praten? De meeste slachtoffers lukt het nauwelijks, als ze al kunnen. Onder al het lawaai is het hun stem van oorverdovende stilte die het diepste nagalmt.
Door Tirza de Fockert