De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week een ingekorte editie, met twee korte commentaren van onze redacteuren.
Machtige Media
Journalistieke vrijmarkt
Zelfs als het Nederlands elftal nog deze week wordt uitgeschakeld, en onze diepgewortelde voetbal-gekte (sedert 1744!) efemeer blijkt, zal er ook dit jaar geen komkommertijd zijn. Vorig jaar hadden we Anders Breivik, dit jaar hebben we Tofik Dibi. Ook nu geen tijd voor bezinning, dus. En dat is jammer, want in medialand lijken sommigen daar wel een beetje aan toe.
Onder de druk van (dalende) kijk- en oplagecijfers krijgt iedereen ruzie. Het schuurt vooral tussen 'de publieken' en 'de commerciëlen'. Zo dient er deze week een kort geding over de vraag of De Telegraaf een televisiegids, met programmagegevens waarover geen auteursrecht is betaald, mag uitgeven. SBS, RTL en de Publieke Omroep spanden de zaak aan. Enerzijds begrijpelijk, ik kan wel een paar gidsen bedenken die overbodig dreigen te worden. Anderzijds lijkt het mij ook een achterhoedegevecht.
Andersom is De Telegraaf, samen met de Volkskrant, ook boos. Op de NOS. Waarom? Omdat nos.nl niet alleen in beeld en geluid, maar ook steeds vaker in tekstvorm het nieuws verslaat. (Wat nou "het einde van het geschreven woord"?) Dat is valse concurrentie, volgens de kranten.
Ik beperk me hier even tot de Volkskrant. Wie wel eens de schandalig slecht vormgegeven site van die krant heeft bezocht, weet dat ze er daar alles aan doen om lezers naar de NOS te jagen. Maar er is een groter probleem: de sites van de Persgroep-kranten trakteren hun lezers allemaal op precies dezelfde onleesbare rotzooi (klik en huiver). De hoofdredacteur schreeuwt om een vrije markt, maar wat hij zelf biedt is de goedkope eenheidsworst van een jaarlijkse vrijmarkt.
De argumenten van Hans Laroes, oud-hoofdredacteur van het NOS Journaal (zie de comments onder het opiniestuk van Philippe Remarque) en Jan de Jonge (hier), directeur van de NOS, snijden hout. De NOS is verre van perfect, de infantilisering werd daar zo vaak aangekondigd dat je bijna zou denken dat ze er trots op zijn, maar ik ben blij dat degelijke nieuwsvoorziening nog altijd als een (deels) publiek goed geldt. Want op de dag dat Remarque de NOS weer eens aanviel, kopte de Volkskrant-website, o ironie: “Privatisering blijkt geen walhalla.”
Door Jan Postma
Commentaar
In de file
In de file ergens in Duitsland. Op de achterbank lees ik in de krant over de financiële noodhulp die Spanje krijgt, als vierde euroland. Over de Griekse verkiezingen die een Grexit tot gevolg kunnen hebben. Over Europese bemoeienis, Europese miljarden en Europese rente. En ik lees over de verkiezingsprogramma’s van onze drie linkse partijen. De SP is tegen ‘Europese dwingelandij’, de PvdA wil ‘werk maken’ van meer Europese democratisering. En GroenLinks zegt: ‘Europa is er gewoon, die discussie hoeven we niet meer te voeren.’
Het verkeer staat muurvast, een beetje zoals de economie waartoe deze Europese snelweg behoort. Om ons heen Spaanse en Letse vrachtwagens, een Tsjech met een aftandse Hollandse caravan achter zijn dikke bak en een hoop Engelsen op weg naar een EK-wedstrijd in Polen. En een aantal Nederlandse legerwagens, want het schijnt dat Defensie haar spullen tegenwoordig van Duitsland least. Geduldig – of is het gelaten? – wacht men tot het verkeer weer in beweging komt. Behalve dan de Turks-Duitse jongen die onrustig zijn Jaguar heen en weer wiebelt terwijl hij zijn meisje belt.
Met zijn allen proberen we de oververhitte auto van een sip kijkende Duitser naar de vluchtstrook te duwen, tevergeefs. Buiten op het asfalt maken we een praatje met een Nederlandse vrachtwagenchauffeur. Hij hoopt op de terugweg Nederland – Duitsland nog net in een Duits wegrestaurant te kunnen zien, en dat hij dan de enige is die staat te juichen, in het oranje.
Door Kelli van der Waals
Commentaar
Investeren in jezelf
Ooit waren we trots op ons hoger onderwijsbeleid. Een stabiel beleid, ondersteund door uitstekende én betaalbare universiteiten. Met medelijden keken we naar Amerikanen met enorme studieschulden: wij hadden het tenminste wel goed voor elkaar.
Hoe anders is het nu. Onzekerheid en chaos zijn troef in het Nederlandse onderwijsbeleid. De langstudeerboete is ingevoerd en de OV-jaarkaart gekort. Terwijl de student die rechten met filosofie combineert een ambitieboete moet betalen – de torenhoge collegegelden voor de tweede studie – wil de PvdA de technische studies gratis aanbieden. Zelfs de toekomst van de basisbeurs is hoogst onzeker. Terwijl de beurs voor de masterfase – weliswaar tijdelijk – is gered in het Lenteakkoord, willen eigenlijk alle linkse partijen behalve de SP de basisbeurs inruilen voor een sociaal leenstelsel. Het inmiddels vertrouwde riedeltje dat deze besluiten moet verantwoorden: "De bakker moet niet betalen voor de studie van de zoon van de advocaat." En als de zoon van de advocaat niet afhankelijk van pa of ma wil zijn, dan kan hij altijd voordelig lenen van de staat. Want studeren is gewoon een investering in jezelf, toch?
Het verhaal van de bakker en de advocaat is een krachtig frame dat verdoezelt dat die hoogopgeleiden nodig zijn. Voor ons allemáál. Ondertussen broedt een clubje ambtenaren op nog meer bezuinigingen in het onderwijs, zo meldde de NRC. Zo zouden medisch specialisten bijvoorbeeld 10 procent van hun opleiding zelf kunnen betalen, zo'n 13.500 euro per jaar. Wederom horen we: dit is een investering in jezelf, dus je carrière beginnen met ruim een ton aan schuld, dat kan best. Pardon? Ik had toch het idee dat het opleiden van medisch personeel vooral een investering is in de samenleving. Of gaan deze artsen straks alleen zichzelf behandelen? En waarom moesten de technische opleidingen ook al weer gratis worden aangeboden? Toch niet omdat er sprake is van zoiets als... maatschappelijk belang? Hoe gaat de PvdA dát aan die ambtenaren uitleggen?
Door Eeva Liukku