Suzanne is het zat dat mensen voor anderen denken te kunnen bepalen wat grappig is. De dominante opvatting over de grenzen van ironie en belediging moet maar eens drastisch worden omgegooid.
Afgelopen donderdag schoof Anke Laterveer aan bij Pauw om te vertellen over de reactie van de politie op de aangifte die ze deed na haar aanranding. Die bleef namelijk uit. Kennelijk worden niet alle onvrijwillige seksuele handelingen als aanrandingen gezien. Als je, zoals in het geval van Anke, een date had met de desbetreffende persoon, moet je het vervolg maar zien als de consequenties daarvan. Aanranders zijn mannen die uit de bosjes springen, anders telt het niet.
Op de sociale media bleven de reacties niet uit. Aafke Romeijn was zo goed ze te categoriseren. Via pareltjes als ‘Je hebt hem zelf binnengelaten?’ en ‘Je vertelt je verhaal alleen maar omdat je op aandacht geilt’ nam ze ons mee op een reis door de emotionele reikwijdte van de reagerende mens.
Als reactie hierop werden deze week door vele vrouwen ervaringen met seksueel geweld gedeeld onder de hashtag #zeghet. Dit riep vervolgens nog meer cynische reacties op. Zelf dacht ik daarin een extra categorie te kunnen onderscheiden. Mensen, voornamelijk mannen, vonden het blijkbaar nodig de ontboezemingen te relativeren met zelfbenoemde humor. Mensen lachten om de ophef, en riepen dingen als ‘lekker toch’, ‘geniaal’ en vervolgens: ‘Kom op! Heb je geen humor?!’. Een beetje aandringen is immers een geintje. Iets wat Thierry Baudet ‘kleedkamerpraat’ zou noemen.
Graag wil ik Baudet bedanken voor deze observatie. Want inderdaad ja, kleedkamerpraat. Mannen onder elkaar die seksistische taal uitslaan en elkaars verhalen toejuichen. Als verder niemand het hoort aan elkaar het beeld bevestigen dat meisjes aanranden in de kroeg hilarisch is, en seksuele intimidatie stoer. Helaas blijft kleedkamerhumor niet binnen de kleedkamers. Ik herinner me bijvoorbeeld die keer in een kroeg dat een man op mij afliep, in mijn borsten kneep en terugliep naar zijn vrienden met de woorden: ‘jullie hadden gelijk, het is een push-up’. Haha, geintje! Super jammer dat ik als vrouw natuurlijk geen humor heb.
In precies diezelfde kleedkamer hebben mannen het graag over alles wat "gay" is. Afhaken als de rest gaat stappen is gay. Groenten eten is gay. En onlangs bleek uit een interview in De Volkskrant: Tofik Dibi is gay. Wederom bracht het de cabaretier in menig persoon naar boven. Want die coming out, die was nergens voor nodig, dat wisten we toch allemaal allang, hij zag er altijd al hartstikke gay uit! Het ging hem vast alleen maar om de aandacht, want in Nederland is gay zijn ontzettend geaccepteerd! Wij kunnen hier gewoon "flikkerse bruinneuzende rugridder" tegen elkaar zeggen! Geintje!
De gemene deler in deze kwesties is het uitgangspunt dat de persoon die zich kwetsbaar opstelt een aandachtstrekker is, dat er grappen gemaakt mogen worden over die kwetsbaarheid én dat die grappen leuk zijn. Mensen denken dat zij kunnen bepalen wat grappig is, omdat hun humor in onze samenleving de dominante is. Maar je kunt niet over je eigen grap besluiten dat die leuk is. Humor is, net als schoonheid, in the eye of the beholder. Oftewel, dat bepalen de mensen die er wel of niet om kunnen lachen.