De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week drie korte commentaren van onze redacteuren.
De Hofstad
Democratie voor saaie mensen
Het kan onopgemerkt zijn gebleven, want wie leest er nou interviews met de hoogste baas van het OM? Herman Bolhaar, voorzitter van het College van procureurs-generaal, verklaarde afgelopen zaterdag in de Volkskrant “geen probleem te hebben met minimumstraffen”, want dat sluit aan bij wat het OM toch al doet.
Maar in 2003 zei u: “Als er minimumstraffen worden ingevoerd, ben ik weg. Dat is een zuivere motie van wantrouwen tegen de rechterlijke macht”.
“Dat zei ik niet.”
Dat zei u wel.
(Bekijkt het interview waarin hij wordt geciteerd) “Ik weet eerlijk gezegd niet meer in welke context dat geplaatst is.”
Au. Hoezo context? Het lijkt een ondubbelzinnige uitspraak. Er staat maar één contextuele parameter in: “als…dan”.
Als Herman Bolhaar een politicus was, zou je nu zeggen: stap uit de fractie. Maar Bolhaar hoeft geen stemmen te trekken. Wat hij wel moet doen is zijn bazen tevreden houden en dus moet er omzet gedraaid worden, strenger en sneller gestraft worden en zit er een procureur bij RTL Boulevard, want dat is waar het volk om vraagt. Object lessons in democracy.
Ter contrast is het nuttig om even het exportblog Recht en Bestuur van de onvermoeibare NRC-redacteur Folkert Jensma erbij te pakken. Zo blijkt de rechterlijke macht een en ander wat minder flexibel op te vatten, en het OM eigenlijk toch niet zo heel productief te zijn, blijkt uit een recent rapport van de Rekenkamer. En dan hebben we het nog niet over het Europees record telefoontaps, de bajesboten, schending van arrestantenrechten, recente plannen van Fred Teeven, of de blokkade van Hoge Raad-benoemingen op instigatie van de PVV. Als de rechtsstaat afkalft, zal het niet aan Folkert Jensma gelegen hebben.
Het pijnlijke is alleen dat misdaad een stuk mediagenieker is dan de rechtsstaat. En dus moet Bolhaar productie blijven draaien, terwijl Jensma beschaafd alarm schreeuwt. Saai toch, dit? Maar democratie is niet altijd opwindend.
Door Floris Solleveld
Commentaar
Stel dat Griekenland failliet gaat
Stel dat een land failliet gaat. Hypothetisch, want een land kan niet failliet worden verklaard door een extern gerechtshof zolang de nationale soevereiniteit boven de hoogste rechter staat. Maar stel dat het gebeurt. Dat zou inhouden dat het land in crisis aangeeft de staatsschulden niet meer te gaan afbetalen. Vandaar dat de landen die leningen hebben verstrekt, het lijdend voorwerp liever met een lage hartslag in leven houden in de hoop dat er ooit nog een beetje terug wordt betaald. Maar, nogmaals, stel dat... De Argentijnse schuldencrisis van rond de eeuwwisseling biedt dan wellicht nog het beste, meest recente voorbeeld.
In Argentinië waren steeds meer leningen nodig om de hoge staatsschulden te kunnen betalen. De Argentijnse economie werd feitelijk in leven gehouden door het IMF. De grotendeels op export drijvende Argentijnse economie raakte in verval toen de buitenlandse koersen daalden ten opzichte van de Pesos. En toen was het klaar. Er werd drastisch gekort op ambtenarensalarissen, pensioenen werden de deur uit gegooid en de Argentijnse steden werden overspoeld door werklozen. Er braken dodelijke rellen uit, en in december 2001 telde het land vier verschillende presidenten. Uiteindelijk werd de Pesos losgekoppeld van de Dollar, en werd de munt dusdanig gedevalueerd dat landbouwproducten voor bodemprijzen in het buitenland konden worden gedumpt. Het lukte Argentinië zo om langzaam op te krabbelen.
Als de meest succesvolle tactieken in de Zuid-Amerikaanse crises enorme devaluatie en grootschalige bezuinigingen waren, is het wak in de huidige situatie in Griekenland snel gevonden: Griekenland kan de munt niet devalueren, ze zit immers nog in de Euro, en gezien de huidige explosieve situatie op de Griekse straten kan bij een dramatische herstructurering van het sociale stelsel de vlam gemakkelijk in de pan slaan. Maar wie niets doet, verliest hoe dan ook en de harde klap gaat onvermijdelijk komen. De stijgende werkloosheid, verloren pensioenen, sociale ontwrichting en een dreigende burgeroorlog met blauwhelmen en voedselpakketten, de vicieuze cirkel van een ineenstortende economie ligt in het verschiet. De Griekse regering staat onder de immense druk om harde beslissingen te nemen en hoe langer ze deze uitstelt, hoe gevaarlijker de situatie wordt.
Door Rutger Westerhof
Nieuws in beeld
De Kunsten
Bange mannen
Afgelopen zondag zag ik drie bange mannen. Ze draafden door totdat ze onherkenbaar waren, en hun verkrampte gezichten nauwelijks nog menselijk. In Wherever we go, de laatste voorstelling van de piepjonge theatermaker Øystein Johansen werd er nergens expliciet verwezen naar de hedendaagse politiek. Toch dacht ik aan het Catshuis. In een kaal decor zag ik drie acteurs die verschillende staten van verwarring, verdeeldheid en leugenachtigheid verbeelden. Alles kwam voort uit hun angst voor het publiek, de buitenwereld en het vreemde. Dus toen ik las dat de onderhandelingen in een 'moeilijke fase' zijn beland (lees gerust: gestaakt) en het wederom de heer Wilders is die tegenstribbelt, dacht ik weer aan de drie bange mannen van afgelopen zondag.
De politieke lading van het stuk ontstond vooral door mijn eigen verbeelding, bleek toen ik achteraf andere toeschouwers sprak. Desalniettemin is het de kracht van een kunstwerk om de actualiteit te overstijgen en zo de realiteit op een nieuwe manier aan ons te tonen. Een goed kunstwerk kan dat vaker, in verschillende perioden. De podiumkunsten echter, zijn als enige kunstvorm gebonden aan het hier en nu, en dat maakt de spanning met de hedendaagse realiteit des te spannender. Alleen dat al maakt nieuwsgierig naar San Fransisco, een voorstelling over de crisis van gezelschap De Warme Winkel, die donderdag in première gaat. De begaafde acteurs bewezen al eerder dat een kritisch geluid op de huidige ontwikkelingen het best samengaat met een bijna tijdloze situatie. Wat hebben lachende mensen, vrolijke kleuren en een hippieliedje met de huidige crisis te maken? Kijk, en gebruik je verbeelding maar.
Roos Euwe