Fotografie: Anna Kaim

'Welk dier ben je?', een kort verhaal uit Etgar Kerets nieuwste verhalenbundel Verrassing. " />

Fotografie: Anna Kaim

'Welk dier ben je?', een kort verhaal uit Etgar Kerets nieuwste verhalenbundel Verrassing. " />
Asset 14

Etgar Keret

In de rubriek hard//hoofdstuk plaatst hard//hoofd een voorpublicatie van een nog te verschijnen boek. In deze eerste editie 'Welk dier ben je?', een kort verhaal uit Etgar Kerets verhalenbundel Verrassing.

Welk dier ben je?

De zinnen die ik op dit moment schrijf zijn bestemd voor de kijkers van de Duitse publieke omroep. De journaliste die me vandaag thuis kwam opzoeken, vroeg me iets op de computer te schrijven, omdat het altijd fantastische beelden oplevert: een schrijvende auteur. Het is een cliché, dat beseft ze, maar clichés zijn niets anders dan een minder sexy versie van de werkelijkheid, en haar rol als journaliste is die werkelijkheid om te toveren in iets wat wel sexy is, het cliché te doorbreken met belichting en verrassende opnamehoeken. En het licht bij mij thuis valt precies goed, zonder dat ze er ook maar één spot op hoeft te zetten, dus al wat mij te doen staat is schrijven. Eerst deed ik net alsof ik schreef, maar ze zei dat dat niet werkte. Het publiek zou meteen doorhebben dat ik maar deed alsof.

‘Schrijf echt iets,’ eiste ze, en vervolgens, voor alle duidelijkheid: ‘Een verhaal. Niet zomaar wat woorden. Doe het natuurlijk, zoals u altijd schrijft.’ Ik zei haar dat het niet natuurlijk was als ik zou schrijven terwijl ik gefilmd werd voor de Duitse publieke omroep, maar ze hield voet bij stuk. ‘Maak er dan gebruik van,’ zei ze. ‘Schrijf een verhaal precies daarover – over hoe onnatuurlijk het is en hoe dat onnatuurlijke ineens iets voortbrengt: iets echts, vol passie. Iets wat u helemaal doordringt, van uw hersens tot uw lendenen. Of andersom, ik weet niet hoe het bij u werkt. Dat wil zeggen, waar in uw lichaam de creatie precies begint. Het is bij iedereen anders.’

Ze vertelde me dat ze ooit een Belgische auteur had geïnterviewd die elke keer als hij schreef een erectie kreeg. Iets in het schrijven ‘stiffened his organ’ – dat was de uitdrukking die ze gebruikte. Het was vast een letterlijke vertaling van het Duits, maar in het Engels klonk het heel vreemd. ‘Schrijf,’ hield ze aan. ‘Mooi zo. Ik vind uw slechte houding tijdens het schrijven geweldig, die verkrampte nek. Het is werkelijk prachtig. Blijf schrijven. Heel goed. Zo moet het. Natuurlijk. Let niet op mij. Vergeet dat ik er ben.’ Dus ik ga door met schrijven, zonder op haar te letten, ik ver geet dat ze er is, en ik ben natuurlijk. Zo natuurlijk als ik maar kan. Ik heb nog een appeltje te schillen met de kijkers van de Duitse publieke omroep, maar dit is niet het moment daarvoor. Dit is het moment om te schrijven. Zinnige dingen te schrijven, geen onzin, zoals ze me heeft uitgelegd, dat komt heel slecht over op film.

Mijn zoontje komt thuis van de crèche. Hij rent op me af en omhelst me. Altijd als er een cameraploeg in huis is, omhelst hij me. Toen hij kleiner was, moesten de journalisten hem vragen om dat te doen, maar inmiddels weet hij precies hoe het moet: hij rent op me af, kijkt niet in de camera, omhelst me en zegt: ‘Ik hou van je, papa.’ Hij is nog geen vier, maar hij begrijpt al hoe de dingen werken, die lieve kleine van me. Mijn vrouw is minder geslaagd, zegt de journaliste van de Duitse televisie. Minder ongedwongen. Ze blijft maar aan haar haar plukken, werpt blikken naar de camera. Maar dat is niet echt een probleem. Je kunt haar er altijd uit knippen. Dat is het mooie van televisie. In het echte leven werkt dat niet zo. In het echte leven kun je haar er niet uit knippen, haar uitvlakken. Alleen God kan dat, of een bus, als die haar overrijdt. Of een ernstige ziekte.

Onze bovenbuurman is weduwnaar. Een ongeneeslijke ziekte beroofde hem van zijn vrouw. Geen kanker, iets anders. Iets wat in de ingewanden begint en slecht afloopt. Zes maanden lang poepte
ze bloed. Dat is tenminste wat hij me vertelde. Zes maanden voor dat de almachtige God haar eruit knipte. Sinds haar dood komen allerlei vrouwen op hoge hakken en met goedkoop parfum onze
flat binnen. Ze komen op de meest onwaarschijnlijke tijdstippen, soms al rond het middaguur. Hij is met pensioen, onze bovenbuurman, hij beschikt vrijelijk over zijn tijd. En die vrouwen zijn hoeren, in elk geval volgens mijn echtgenote. Als zij ‘hoeren’ zegt klinkt dat natuurlijk, alsof ze ‘bleekselderij’ zegt. Maar als ze gefilmd wordt, lukt haar dat niet. Niemand is volmaakt.

Mijn zoon is gek op de hoeren die onze bovenbuurman bezoeken. ‘Welk dier ben je?’ vraagt hij ze als hij ze tegen het lijf loopt in het trappenhuis. ‘Ik ben zelf vandaag een muis. Een snelle muis, die niet te pakken is.’ En ze snappen het meteen, en komen aanzetten met de naam van een dier: een olifant, een beer, een vlinder. Iedere hoer heeft haar eigen dier. Dat is vreemd, want als hij andere mensen naar hun dier vraagt, kunnen ze het niet volgen. Maar de hoeren spelen ongedwongen mee. Wat me op het idee brengt de volgende keer dat er een televisieploeg langskomt een van hen uit te nodigen in plaats van mijn vrouw, want op die manier zal het natuurlijker overkomen. Ze zien er prima uit. Goedkoop, maar prima. En mijn zoon kan ook beter met ze opschieten.

Als hij mijn vrouw vraagt welk dier ze is, houdt ze altijd voet bij stuk: ‘Ik ben geen dier, liefje, ik ben een mens. Ik ben je mammie.’ En dan begint hij steevast te huilen. Waarom kan ze het spel niet gewoon meespelen, die vrouw van mij? Waarom gaat het haar zo gemakkelijk af vrouwen met goedkoop parfum ‘hoeren’ te noemen, terwijl een kleine jongen vertellen dat ze ‘een giraf’ is voor haar grenst aan het onmogelijke? Het ergert me. Maakt dat ik iemand wil slaan. Niet haar. Van haar houd ik. M’n frustraties uitleven op iemand die het verdient. Rechtse mensen kunnen al hun woede botvieren op Arabieren. Racisten op zwarten. Maar wij, van vrijzinnig links, zitten klem. We hebben onszelf klemgezet, we hebben niemand om ons op uit te leven. ‘Noem ze geen hoeren,’ reageer ik me af op mijn vrouw. ‘Je weet toch niet of het hoeren zijn? Je hebt nooit iemand hun zien betalen of zo, dus noem ze niet zo, goed? Hoe zou jij je voelen als iemand je een hoer noemde?’

‘Fantastisch,’ zegt de Duitse journaliste. ‘Ik vind het prachtig. Die rimpel op uw voorhoofd. Dat snelle gehamer op de toetsen. Het enige wat we nu nog nodig hebben is een beeldfragment met
een paar vertalingen van uw boeken, om de kijkers te laten zien dat u succesvol bent – en nog één keer die omhelzing van uw zoon. De eerste keer rende hij zo snel op u af dat Jörg de tijd niet had zijn focus in te stellen.’ Mijn vrouw wil weten of de Duitse nog een opname nodig heeft van hoe ze mij omhelst, en ik doe een schietgebedje dat ze ja al zeggen. Ik zou het heerlijk vinden als mijn vrouw me nog eens omhelsde, haar gladde armen die me omklemmen alsof er niets anders op de wereld bestaat dan wij tweeën. ‘Niet nodig,’ zegt de Duitse ijzig. ‘Dat hebben we al.’

‘Welk dier ben jij?’ vraagt mijn zoon aan de Duitse, en ik vertaal het snel naar het Engels.
‘Ik ben geen dier,’ lacht ze, terwijl ze haar lange nagels door zijn haar laat gaan. ‘Ik ben een monster. Een monster dat helemaal van de andere kant van de oceaan is gekomen om mooie kindertjes als jij te verslinden.’ ‘Ze zegt dat ze een zangvogel is,’ vertaal ik volstrekt natuurlijk voor mijn zoon. ‘Ze zegt dat ze een zangvogel met rode veren is, die hiernaartoe is gevlogen uit een ver land.’

◊ Etgar Keret

Verrassing


Uitgeverij Podium
ISBN 9789057594571
€ 18,50

Aanstaande donderdag (19 januari) presenteert Uitgeverij Podium, in samenwerking met SLAA, Etgar Kerets Verrassing (Pitom Dfika Ba-Delet, Suddenly, a Knock on the Door, vertaald door Adriaan Krabbendam en Ruben Verhasselt). Cabaretier Micha Wertheim, groot Keret-fan, interviewt de auteur over zijn werk. Daarnaast zullen acteurs Dick van den Toorn en Lies Visschedijk enkele verhalen uit de nieuwe bundel van Keret voorlezen. De presentatie is in Cinema de Balie te Amsterdam.

In Verrassing is de uit Israël afkomstige Keret even vindingrijk als in zijn eerdere verhalen, maar nog volwassener en verfijnder. In zijn vertellingen ontvouwt zich een absurdistische wereld, die soms doet denken aan Murakami, maar boven alles ‘Keretesk’ is.

Mail

Redactie

We willen je iets vertellen. Hard//hoofd is al bijna tien jaar een vrijhaven voor jonge en experimentele kunst, journalistiek en literatuur. Een walhalla voor hemelbestormers en constructieve twijfelaars, een speeltuin voor talentvolle dromers en ontheemde jonge honden. Elke dag verschijnen op onze site eigenzinnige artikelen, verhalen, poëzie, kunst, fotografie en illustraties van onze jonge makers. Én onze site is helemaal gratis.

Hoe graag we ook zouden willen; zonder jou kunnen we dit niet blijven doen. We hebben namelijk te weinig inkomsten om dit vol te houden. Met jouw hulp kunnen we de journalistiek, kunst en literatuur van de toekomst mogelijk blijven maken, en zelfs versterken.

Als je ons steunt, dan maken wij jou meteen kunstverzamelaar door je speciaal geselecteerde kunstwerken toe te sturen. Verzamel kunst en help je favoriete tijdschrift het volgende decennium door. We zullen je eeuwig dankbaar zijn. Draag Hard//hoofd een warm hart toe.

Word kunstverzamelaar
het laatste
10 jaar HH

10 jaar HH

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor verbeelding en verhalen. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Het bestaan van zo’n plek is niet vanzelfsprekend. Sluit je daarom bij ons aan. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een... Lees meer

Tip: Kijk slechte televisie

Kijk slechte televisie

'Ik heb afleveringen van The Real Housewives waar Shakespeares beste stukken niet aan kunnen tippen.' Lees meer

 Kamikazeplastics

Kamikazeplastics

Immuuncellen die de minuscule deeltjes onschadelijk proberen te maken, bekopen dat vervolgens met hun eigen leven. Lees meer

Alles vijf sterren: DEZE SERIE IS GEWOON ZO GOED

Het voert te ver om het hele verhaal uit te leggen

Deze week worden we blij van stekjes, een queer Lees meer

Over wulken en burgemeesters 2

Over wulken en burgemeesters

'Een huis is een constructie, maar een huis is ook een gevoel dat gedeeld wordt. Er blijven sporen achter wanneer bewoners sterven. Een huis verandert terwijl het blijft staan.' Lees meer

We laten ons niet sussen 1

We laten ons niet sussen

Twee weken geleden onthaalden politici en de media 2500 protesterende boeren met open armen op het Malieveld. De 35.000 klimaatstakers en de bezorgde burgers van Extinction Rebellion konden rekenen op een stuk minder steun. Wat is er nodig om de urgentie van de klimaatcrisis echt te laten voelen?, vraagt Jarmo Berkhout zich af. De legers... Lees meer

Tip: Leer een ambacht

Leer een ambacht

Nora van Arkel ging spontaan een dag in de leer bij een Berlijnse Meisterbacker. Daar leerde ze minder te denken en meer te doen. Een tip om eens te vragen of iemand je een ambacht wil leren. Lees meer

 Staakt-het-boeren

Staakt-het-boeren

Duizenden boeren toogden naar het Malieveld met hooivork en tractor. Lees meer

Column: September Blues

September Blues

De maand september is weer voorbij en dat betekent voor Trudy afscheid nemen en opnieuw beginnen. Van haar zomerhuisje op het platteland keert ze terug naar het leven in de stad. Lees meer

Filmtrialoog: Manta Ray

Manta Ray

Redacteuren Eva van den Boogaard, Mat Hoogenboom en Oscar Spaans bezochten de bioscoop om het speelfilmdebuut van de Thaise regisseur Phuttiphong Aroonpheng te zien. Het werd een magische ervaring: Manta Ray bleek een even eenvoudige als betoverende vertelling over een voor dood achtergelaten man die door een visser uit de mangrove wordt gered. Mat: Wat... Lees meer

Hard//talk: Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

Bij gelijke geschiktheid tellen kwaliteit en capaciteit net zo goed

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. In tegenstelling tot Ella Kuijpers ziet Gatool Katawazi er wél het belang van in om voorkeur te geven aan de sollicitant die de diversiteit binnen een organisatie versterkt. Afgelopen zomer schreef Ella Kuijpers een Hard//talk waarin zij pleit tegen positieve discriminatie in sollicitatieprocedures. Juist... Lees meer

Inclusiviteit

Echte inclusiviteit is nog ver weg

Het debat over diversiteit en inclusiviteit in de culturele sector gaat niet ver genoeg. Lees meer

Tip: Geef het voordeel van de twijfel

Geef het voordeel van de twijfel

Redacteur Else Boer schippert tussen cynisme en naïviteit. 'Om naïviteit te vermijden, besloot ik dat cynisme een adequate reactie op de wereld was. Maar het continu bevragen van mensen en hun beweegredenen is vermoeiend.' Lees meer

Alles vijf sterren: 14

Geen douche, geen geloof, geen adem

Deze week worden we blij van een zeiltripje naar het Markermeer, een serie over verkeerd geplaatste bewijslast, en een dansvoorstelling van Arnhemse meisjes. Lees meer

Hard//talk: Greta Thunbergs requiem voor een droom

Greta Thunbergs requiem voor een droom

Thunberg deinst er niet voor terug een onderdeel te worden van haar eigen verhaal. Lees meer

Automatische concepten 26

Over de column (niets dan goeds?)

Iduna schrijft al jaren columns voor Hard//hoofd en vraagt zich af: hoe komt het toch dat ze ergens alsnog verwarde gevoelens heeft bij het fenomeen 'column'? Een overpeinzing die terugvoert naar Iduna's jaren op de universiteit en de twijfel over de plek die ze in mag nemen in de wereld. Lees meer

Het verlies van succes 2

Het verlies van succes

In een tijd waarin het steeds noodzakelijker lijkt te worden om prestaties te etaleren, denkt Mare Groen na over het systeem achter onze opvattingen aangaande succes dan wel mislukking. Ik lig nog steeds op bed en ben de hele dag niet buiten geweest. Het is 20.00 uur. Ik heb afgesproken om naar de film te... Lees meer

Tip: Durf hardop te dromen

Durf hardop te dromen

Rose Doolan vertrok jaren geleden naar San Francisco, met wilde plannen en weinig budget. Lees meer

 De blinddoek komt af

De blinddoek komt af

Vrouwe Justitia heeft haar blinddoek afgenomen. Lees meer

Column: Mammie

Mammie

'Arme mammie, sorry mammie!', hoort Trudy in de wachtkamer van het ziekenhuis. De irritatie die dit oproept komt vanuit een nooit gedichte kloof in het verleden. En dat heeft alles met het woord 'mammie' te maken. Lees meer

De geruchten zijn waar. Lees Hard//hoofd nu ook op papier!

Bestel op tijd je eigen exemplaar van de eerste editie, met als thema: ‘Ik’. We hebben drie covers ontworpen. Kies je favoriet.

Bestellen