De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Morgen stemt Ierland over een grondwettelijk verbod op abortus. Maar het gaat over veel meer dan dat, vinden Sarah Redmond (zelf Iers) en Daan Steinebach. Zij doen een hartstochtelijke oproep.
Ní Saoirse go Saoirse na mBan: er is geen vrijheid zonder de vrijheid van vrouwen. Nooit was dit Ierse gezegde relevanter dan nu. Morgen stemt Ierland over ‘het achtste’, het beruchte grondwetsartikel dat een absoluut verbod op abortus inhoudt. Vrouw-zijn in Ierland betekent strijd: het is niet alleen abortus, het gaat om moorden, bestuurlijke onverschilligheid, stijgende zelfmoordcijfers. Én het gaat over abortus. Niet zozeer om het morele vraagstuk, maar om de reizen die vrouwen maken om abortus te ondergaan, met een tiental per dag, over leningen, gebrek aan zorg. Kortom: het gaat om het basale bestaansrecht van miljoenen Ierse vrouwen.
Zo is er het schandaal rond controles op baarmoederhalskanker. De organisatie die daarvoor verantwoordelijk is, CervicalCheck Ireland, vergat om kanker te melden aan vrouwen. Met dodelijke afloop. De verantwoordelijken waren allemaal man. Ook neemt zelfmoord onder Ierse vrouwen schrikbarend toe. Er is de geschiedenis van de Laundries, huizen voor ‘gevallen meisjes’. Of, nou ja, meisjes die met een jongen durfden te praten.
Er zijn de femicides, zoals de Ierse pers ze noemt. Alleen al dit jaar werden vier vrouwen vermoord, in een gemiddeld jaar zijn het er tien. Deze week nog werd Anastasia Kriegel gevonden; naakt, verkracht en vermoord. Ze was veertien.
Deze vrouwen, echte mensen zoals wij, kostbare individuen, stierven om hun lichaam, omdat ze een vrouw waren. Waren, ja.
De vrijheid van vrouwen is de vrijheid van iedereen.
En dan is er abortus. Dagelijks reizen negen (!) vrouwen Ierland uit om een abortus te ondergaan, en ten minste drie vrouwen riskeren een gevangenisstraf voor het gebruik van online ingeslagen abortuspillen – terwijl Nederland debatteert over verstrekking door de huisarts. De wereld achter de koude cijfers is oneindig wreder: wie even op internet kijkt, leest hartverscheurende verhalen over gedwongen bevallingen, en erger. En dat is als je het land uit mag: vluchtelingen kunnen geen kant uit.
Meestal zijn het meisjes, soms nog te jong om te stemmen, die alleen, soms in het geheim, soms met geleend geld, naar het Verenigd Koninkrijk reizen. Daar wordt in een commerciële kliniek, door een onbekende, de zwangerschap beëindigd. Geld voor nazorg is er vaak niet, de terugweg vaker dan eens levensgevaarlijk, en dokters thuis niet beschikbaar – zo is de wet.
Alleen omdat ze een meisje zijn.
In 1983, uitgerekend het jaar voordat Nederland abortus legaliseerde, werd the 8th opgenomen in de Ierse grondwet. 35 jaar en vier (!) referenda verder is dit de eerste echte kans om het te schrappen. Eerdere referenda, bijvoorbeeld over het recht om te reizen voor abortus, of een uitzondering bij suïcidaliteit, werden afgewezen.
De inzet morgen is enorm. Veel te lang heeft de Ierse staat, samen met de katholieke kerk, zijn morele bekrompenheid kunnen botvieren op de lichamen van vrouwen, zonder zich ook maar enigszins over de gevolgen te bekommeren. De vrijheid van vrouwen is de vrijheid van iedereen, hun lichamen zijn onze lichamen. Maar vooral, zonder uitzondering of reserve, van henzelf.
Ní Saoirse go Saoirse na mBan: REPEAL!
Beeld: William Murphy via Flickr
