De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Een biertje drinken in de ‘Escobar’? Taco’s eten bij het ‘Taco Cartel’? Nieuwe horecazaken maken bewust gebruik van negatieve stereotypering van Latijns-Amerika om hun hippe concept luister bij te zetten. Opportunistisch en respectloos, stelt Ruby Sanders.
De afgelopen jaren is het aantal ‘latino’ eetzaken in de Nederlandse (grootstedelijke) horeca vertigvoudigd. Zoals het gaat met voedseltrends zijn, zoals eerder gebeurde bij sushi en tapas, nu ceviche en tacos niet aan te slepen. De zaken lijken alleen geen flauw idee te hebben naar wie of wat ze nu eigenlijk verwijzen.
Vaak is deze horeca gestoeld op een specifiek eetconcept dat in een moderner jasje is gestoken. Nu is er niks mis met op een goed concept gebaseerde horeca: denk aan die pho bij dat kraampje in Vietnam of die supergoeie falafeltent in Tel Aviv. De gerechten worden er dag in dag uit tot in perfectie bereid en inspireren anderen weer om het eten in een nieuwe uitvoering te serveren – met meer vegetarische opties bijvoorbeeld of meer aandacht aan het uiterlijk van het eten en de eetgelegenheid.
In Amerikaanse grote steden (waardoor de Nederlandse horeca zich graag laat inspireren) struikel je over die moderne uitvoeringen, met meestal smakelijke en Instagram-waardige gerechten en hipsterproof uiterlijk en naam. Met één groot verschil: daar bestaan óók de traditionele taquerías en cevicherías nog en weten de hippere varianten dondersgoed wie ze erkentelijk moeten zijn voor de culinaire tradities waar ze dankbaar gebruik van maken.
De meeste Nederlandse uitbaters slaan echter belangrijke stappen over: de oorsprong van de gerechten is ver weg, en er lijkt vooral aan elkaar gerefereerd te worden, waardoor een verwaterd concept overblijft, dat bol staat van de vooroordelen, onjuistheden en twijfelachtige verwijzingen.
Je kunt niet profiteren van een continent en het tegelijkertijd bespotten
Een voorbeeld is het Amsterdamse Señor Mostachio, dat volgens de website ‘authentic Mexican cuisine’ en ‘…an impressive array of traditional Mexican dishes’ biedt. Grote woorden voor een zaak die juist Tex-Mex-gerechten serveert (bloemtortilla’s, cheddar en burrito’s komen van buiten Mexico) en een vernoeming lijkt naar het vooroordeel dat alle Mexicanen grote snorren dragen (en natuurlijk gigantische gekleurde sombrero’s) – al is het Spaanse woord voor snor bigote. Mostacho (zonder i!) bestaat wel maar wordt vrijwel nergens in de Spaanssprekende wereld gebruikt. Ook cocktailbar Calle Ocho heeft last van warrige referenties. De naam linkt aan een straat in de Cubaanse wijk van Miami maar op de kaart prijken vooral nacho’s.
Erger nog dan de – hopelijk - naïeve onwetendheid (zoals het waanidee dat tapas Cubaans zijn of harde ‘tacoschelpen’ iets met Mexico te maken hebben) is het modieuze dwepen met ‘foute’ Latinocultuur – uiteraard met een knipoog. Dan wordt culturele toe-eigening echt kwalijk. Zo is er het Chiapas Taco Cartel, dat – behalve onduidelijke claims richting de keuken van de Chiapas-regio – met de naam verwijst naar de Mexicaanse drugsoorlog (die in 2017 een recordaantal dodelijke slachtoffers eiste). Ook opende in Amsterdam even geleden Escobar, waar je volgens een foodblogger terechtkunt voor ‘crimineel lekkere gerechten’. De kaart heeft overigens niets met de Colombiaanse keuken van doen; er staan vooral Spaansachtige tapas en taco’s op.
De Netflix-serie Narcos heeft bij meer mensen een snaar geraakt: zo organiseerde Roest een feest met Narcos-thema en werd op de campus van de TU Delft na protesten koffiezaak Escobar overgehaald tot naamsverandering.
Koketteren met drugscriminaliteit ver weg geeft misschien sjeu aan brave levens hier, maar de plaats waar jij mensen kennis wil laten maken met de culinaire rijkdom van een onbekend continent met een woordgrap vernoemen naar deze gruwelijkheden? Dat getuigt van minachting van de landen waaraan je culinair schatplichtig bent. Je kunt niet profiteren van een continent en het tegelijkertijd bespotten. En als je bij een regio werkelijk geen enkele andere associatie hebt dan een op uiterlijk gebaseerd vooroordeel, een drugsbaron of criminele organisatie, bedenk je dan dat die regio waarschijnlijk niet uitverkoren is om je horecaconcept op te baseren.